Μουσείο Ελαιοτριβείο (Βρανά) της ‘’Εταιρείας Αρχιπέλαγος’’ - Νέα αρχή με μια λαμπρή γιορτή

«Απόψε η χαρά και η συγκίνηση ξεπερνούν όλα τα άλλα συναισθήματα κι ας είναι κι αυτά πολλά». Η φράση αυτή του Γιώργου Νταλάρα - με την οποία ο κορυφαίος καλλιτέχνης άνοιξε τη δίωρη συναυλία του στην κατάμεστη μεγάλη αυλή του Μουσείου Ελαιοτριβείου (Βρανά) στον Παπάδο της Λέσβου, το Σάββατο, 29.7.2023 - απηχεί με τον καλύτερο τρόπο την ατμόσφαιρα και το κλίμα των εκδηλώσεων που διοργάνωσε η Πολιτιστική Εταιρεία Αρχιπέλαγος για να γιορτάσει τη ριζική ανακαίνιση του ιστορικού βιομηχανικού μνημείου της Γέρας, η οποία ολοκληρώθηκε. 

 

Με την αφιλοκερδή συμμετοχή του στη μεγάλη αυτή μουσική γιορτή ο Γιώργος Νταλάρας, όπως ο ίδιος υπογράμμισε από σκηνής, θέλησε να εκφράσει την αναγνώριση και τη συμβολική του υποστήριξη στις επίμονες και ανιδιοτελείς προσπάθειες  της  Πολιτιστικής Εταιρείας Αρχιπέλαγος,  η οποία δημιούργησε και λειτουργεί, σε πείσμα των δυσκολιών, το σπάνιο αυτό θεματικό μουσείο, κάνοντας ειδική τιμητική αναφορά στον Πρόεδρό της και στενό του φίλο, Νίκο Σηφουνάκη, τον οποίο χαρακτήρισε «επιτομή της αξιοπρέπειας και της αξιοσύνης» θυμίζοντας επιγραμματικά την σπουδαία προσφορά του στη Λέσβο, στον τόπο που διάλεξε ο ίδιος για πατρίδα του.  

 

Στη συνέχεια ο μεγάλος ερμηνευτής αφού εξέφρασε την ξεχωριστή χαρά του  γιατί ξανασυναντά το κοινό της Λέσβου ύστερα από μια μεγάλη περίοδο απουσίας, επιχείρησε μια διαχρονική μουσική διαδρομή που περιλάμβανε πολλές αγαπημένες επιτυχίες του από τις απαρχές της καριέρας του ως και σήμερα, μαγεύοντας τους 1.500 περίπου τυχερούς ακροατές (που εξασφάλισαν έγκαιρα δελτία προτεραιότητας ελεύθερης εισόδου σ’ αυτήν την ανοιχτή συναυλία) και δικαιώνοντας απόλυτα τα όσα είχε αναφέρει προηγουμένως ο Νίκος Σηφουνάκης προλογίζοντάς τον: «Ο Γιώργος Νταλάρας με καθημερινή εργασία και με το μεγάλο χάρισμα της φωνής του έχει κατακτήσει την επιτυχία, την δόξα, την διεθνή αναγνώριση, όσο κανείς άλλος. […] Αυτή η δόξα και η φήμη, θα πορεύονται μαζί του στα χρόνια. Θα έχουν την ευτυχία τα παιδιά και τα δισέγγονα των παιδιών μας να ακούν την φωνή του, να μαθαίνουν για τον μύθο του μουσικού που σεβάστηκε, και ανέδειξε τη λαϊκή μουσική και την παράδοση, αλλά και πάντρεψε το νέο χωρίς εγωκεντρική υπερβολή». 

Πριν από τη συναυλία του Γιώργου Νταλάρα, στις 7.30 το ίδιο βράδυ, πραγματοποιήθηκε στη μικρή αυλή του Μουσείου Ελαιοτριβείου (Βρανά) η λιτή τελετή των εγκαινίων  του αναμορφωμένου Μουσείου κατά την οποία ο Πρόεδρος της Πολιτιστικής Εταιρείας Αρχιπέλαγος, Νίκος Σηφουνάκης, αναφέρθηκε στο ιστορικό της ανακαίνισης και στους στόχους της μελλοντικής του λειτουργίας και παρουσίασε, στους 200 περίπου προσκεκλημένους, τους βασικούς συντελεστές του εγχειρήματος στους οποίους επιδόθηκε, ως αναμνηστικό δώρο, το πιστό αντίγραφο ενός εικαστικού έργου της διακεκριμένης ζωγράφου – και μέλους του «Αρχιπελάγους» - Ηώς Αγγελή.  

 

Όπως τόνισε ο κ. Σηφουνάκης «Πέρασαν 23 χρόνια από την έναρξη της πρώτης σωστικής- αναστηλωτικής επέμβασης στο σπουδαίο Αρχιτεκτονικό Μνημείο, και την μετατροπή του σε Μουσείο. Το παλιό ελαιοτριβείο, που οικοδομήθηκε στα 1887, συμπληρώνει όρθιο 136 χρόνια ζωής και όπως όλα τα παλιά κτήρια έχει πολλαπλάσιες ανάγκες συντήρησης σε σχέση με ένα νέο. Οι υγρασίες, οι ρηγματώσεις, και γενικά οι φθορές σε επιμέρους εγκαταστάσεις, επέβαλαν μια ριζική συντήρηση- ανακαίνιση». 

 

Η ριζική ανακαίνιση του Μουσείου Ελαιοτριβείου (Βρανά) και η νέα παρουσίαση των εκθεμάτων του, αποτελούν το επιστέγασμα των προσπαθειών της Πολιτιστικής Εταιρείας Αρχιπέλαγος να αναδείξει, με τη μετατροπή του σε μουσείο, ένα πολύτιμο στοιχείο μνήμης της βιομηχανικής Ιστορίας της Λέσβου, το παλιότερο βιομηχανικό συγκρότημα του νησιού που ιδρύθηκε το 1887 από τον παππού του νομπελίστα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη και λειτούργησε ανελλιπώς ως τις αρχές της δεκαετίας του 1970, για να παραδοθεί στη συνέχεια στη φθορά του χρόνου.  

 

Η περιπέτεια της γέννησης του νέου μουσείου ξεκίνησε το 1999 με την αγορά του κτιρίου, συνεχίστηκε με την αποκατάστασή του που ξεκίνησε το 2001, και το εγκαινίασε ο τότε πρόεδρος της Βουλής αείμνηστος Δημήτρης Σιούφας. 

 

Η πολύχρονη αυτή προσπάθεια υλοποίησε ένα όραμα του σημερινού Πρόεδρου της Εταιρείας, του αρχιτέκτονα Νίκου Σηφουνάκη, και της ομάδας πολιτών που δημιούργησε την ‘’Εταιρεία Αρχιπέλαγος’’ οι οποίοι εργάσθηκαν με ζήλο για το Μνημείο.  

 

Θα μου επιτρέψετε την σημερινή μέρα να την αφιερώσουμε σε αυτούς τους ξεχωριστούς δημιουργούς που δυστυχώς δεν είναι μαζί μας.  

• Τον επί 20 χρόνια Πρόεδρο του Φορέα μας Νίκο Κούνδουρο, που πριν 6 χρόνια έφυγε από κοντά μας.  
• Τους καθηγητές Άγγελο Δεληβορριά, και Νίκο Μάργαρη, την ιστορικό Ρούρα Σιφναίου 
• Τέλος είναι χρέος μας να αφιερώσουμε αυτή την βραδιά στον επί 26 χρόνια Αντιπρόεδρο του Φορέα μας, τον ποιητή Λευτέρη Παπαδόπουλο. Ο Λευτέρης αγαπημένος φίλος πολλών από όσοι σήμερα βρισκόμαστε εδώ, είναι ένας μεγάλος δημιουργός αλλά και υπέροχος άνθρωπος και με εξουσιοδότησε να σας χαιρετήσω όλους 

Στη συνέχεια, ο Πρόεδρος της Πολιτιστικής Εταιρείας Αρχιπέλαγος, αφού ευχαρίστησε τους χορηγούς που διαχρονικά στηρίζουν το Μουσείο, την AEGEAN, την εταιρεία ISIGONIS GROUP την  GOLDAIR και την GERECOTEL, αναφέρθηκε αναλυτικά στο έργο της πλήρους ανακαίνισης τού Ελαιοτριβείου Μουσείου, καθώς και το έργο της νέας εκθεσιακής παρουσίασης των ιστορικών εκθεμάτων του, το οποίο, χρηματοδοτούμενο από το πρόγραμμα Leader της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, μέσω της Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης Λέσβου (ΕΤΑΛ ΑΕ) ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2021 και ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου έφτασε τις € 610.000 ευρώ. 

 

Τα πρόσθετα έργα που απαιτήθηκαν 136.000 ευρώ, καλύφθηκαν  εξ ολοκλήρου από ιδιωτικές χορηγίες και από την Εταιρεία Αρχιπέλαγος.  

 

Τα σημαντικότερα έργα που εκτελέστηκαν είναι η Ανακατασκευή όλων των κεραμοσκεπών στεγών του κτηρίου, η Αντικατάσταση όλων των κουφωμάτων, η Ανακατασκευή όλου του βιομηχανικού δαπέδου, η Ανακατασκευή και συντήρηση των ξύλινων δαπέδων, η Αντικατάσταση των ηλεκτρολογικών και ηχητικών συστημάτων, η εγκατάσταση Νέα Μηχανισμού Πυρόσβεσης, και άλλα πολλά που ο επισκέπτης μπορεί πλέον να δει από κοντά απολαμβάνοντας μια καινούργια - και με σύγχρονη οπτική δοσμένη - μουσειολογική παρουσίαση.  

 

Τέλος, ένα μοναδικό και εντυπωσιακό πλεονέκτημα που προσφέρει το Μουσείο Ελαιοτριβείο με το έργο της ριζικής ανακαίνισής του, είναι η εναλλακτική δυνατότητα λειτουργίας - μέσω Μηχανισμού Ηλεκτροκίνησης -, του ιστορικού μηχανολογικού εξοπλισμού του. Κάτι που σημαίνει ότι ένας μύλος, μία αντλία ή ένα πιεστήριο θα μπορούν να λειτουργούν πλήρως και συνεχώς, γεγονός που θα καταστήσει το Μουσείο ένα μοναδικό χώρο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη, που θα μπορεί να δώσει στον επισκέπτη μια πιστή εικόνα του τρόπου με τον οποίο γινόταν η έκθλιψη της ελιάς και η διαδικασία παραγωγής του ελαιόλαδου πριν από 136 χρόνια, όταν πρωτολειτούργησε του Ελαιοτριβείο Βρανά.

Τις εκδηλώσεις των εγκαινίων της ριζικής ανακαίνισης του Μουσείου Ελαιοτριβείου, και της συναυλίας του Γ. Νταλάρα, τίμησαν με την παρουσία τους, οι: Βουλευτές του Νομού, ο τ Υπουργός κ Κ. Λαλιώτης, ο Αντιπρόεδρος της Βουλής κ Γ. Καλαντζής,  ο Περιφερειάρχης κ Κ. Μουτζούρης, ο καθηγητής – Ακαδημαϊκός κ Μ. Κορρές, ο καθηγητής και Διευθυντής του Μουσείου της Ακρόπολης κ Ν. Σταμπολίδης, ο Έφορος Αρχαιοτήτων Λέσβου κ Π. Τριανταφυλλίδης, ο μαέστρος της Αγγειοπλαστικής τέχνης κ Γ. Χατζηγιάννης, συγκινημένος στα 91 χρόνια του για τα έργα που φιλοτέχνησε ειδικά για το Μουσείο- Ελαιοτριβείο, όλοι οι συντελεστές του έργου, μελετητές, επιβλέποντες, κ.α. 

 

Συνημμένες φωτογραφίες:  

• Ο Ν. Σηφουνάκης στον χαιρετισμό του 
• Όλοι οι συντελεστές του έργου, παρόν ο Περιφερειάρχης Κ. Μουτζούρης,  
• ο καθηγητής και αναστηλωτής του Παρθενώνα Μ. Κορρές,  
• ο καθηγητής και Διευθυντής του Μουσείου της Ακρόπολης Ν. Σταμπολίδης 
• Ο μέγιστος αγγειοπλάστης Γ. Χιατζηγιάννης, με τον γιό του, τον εγγονό του, & Ο Ν. Σηφουνάκης με την σύζυγο και την κόρη του.