Σκοπιά : ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Του Παναγιώτη Λυμπου

Η συνδικαλιστική ελευθερία στην Ελλάδα καθώς και στην Ευρώπη έχει βαθύτατες ρίζες. 

Ήδη από τον 19ο αιώνα θεμελιώθηκαν οι αρχές της συνδικαλιστικής ελευθερίας, που μέχρι τότε δεν ήταν απλά ως έννοια ανύπαρκτη αλλά και απαγορευμένη στην παγκόσμια έννομη τάξη. Στην εποχή, όμως, της Βιομηχανικής Επανάστασης οι νέες κοινωνικές συνθήκες επέβαλλαν τη δημιουργία συνδικαλιστικών οργανώσεων σε μία προσπάθεια αυτοπροστασίας των εργαζομένων έναντι των εργοδοτών. Έτσι, σταδιακά, την περίοδο της απαγόρευσης του εν λόγω δικαιώματος ακολούθησε η περίοδος της ανοχής, η οποία και τερματίστηκε με την αναγνώρισή  και τη συνταγματική του κατοχύρωση. 

Πρώτη η Μ. Βρεττανία επέτρεψε τον συνδικαλισμό, το 1824, αν και μέχρι το 1875 έθετε αυστηρούς περιορισμούς στο δικαίωμα της απεργίας. 

Στη Γερμανία η απαγόρευση σύστασης συνδικαλιστικής οργάνωσης έπαψε το 1848. Το 1919, με το Σύνταγμα της Βαϊμάρης η συνδικαλιστική ελευθερία κατοχυρώθηκε και συνταγματικά, γεγονός που αποτελεί παγκόσμια πρωτοπορία.

 

Στη Γαλλία επιτράπηκε το 1864 και η πλήρης κατοχύρωσή της έγινε το 1884. 

Εν τέλει όλα ήρθαν και διατυπώθηκαν λεπτομερώς με τη Διεθνή προστασία της συνδικαλιστικής ελευθερίας όπως παρακάτω:

1. Οικουμενική Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου (10.12.1948). 

2. Το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Μορφωτικά Δικαιώματα (19.12.1966). 

3. Το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (19.12.1966). 

4. Η Σύμβαση για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και  

5. Των Θεμελιωδών Ελευθεριών (ΕΣΔΑ, 04.11.1950). 

6. Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης (ΕΚΧ, 18.10.1961). 

7. Οι διεθνείς συμβάσεις εργασίας της Διεθνούς Οργανώσεως Εργασίας (ΔΟΕ). 

8. Στην Ελλάδα είναι πλέον συνταγματικό δικαίωμα και κατοχυρώνεται στα άρθ. 22 και 23 του Συντάγματος και εφαρμόζονται σε τομείς που σχετίζονται με τις σχέσεις εργοδότη και  εργαζομένου, είτε στον ιδιωτικό τομέα, είτε στον δημόσιο καθώς και τα  τελευταία έτη και στις ένοπλες δυνάμεις. 

  

Δυστυχώς τόσο η παρατεταμένη οικονομική κρίση όσο και η πανδημία του κορωνοϊού γυρίσαν κυριολεκτικά την ανθρωπότητα ως προς τα εργασιακά σε εποχές Μεσαίωνα, με σχεδόν πλήρη εκμετάλλευση του εργαζομένου, με κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και με πλήρη απαξίωση των έννομων δικαιώματων των συνδικάτων, που διεκδικούν  και που εκπροσωπούν κάθε εργαζόμενο, που παρέχει  τις υπηρεσίες του έναντι αμοιβής.

  

Φυσικά έχει αλλάξει και επηρεαστεί ο συνδικαλισμός, γιατί εκείνοι, που ασχολούνται με τον συνδικαλισμό παλιά  στόχευαν στο κοινό καλό των εργαζομένων, ενώ τώρα κυρίως νοιάζονται για εξυπηρέτηση ατομικών συμφερόντων και για την δική τους αυτοπροβολή. 

Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι να φαλκιδεύεται η έννοια του συνδικαλισμού και ό,τι αυτός πρεσβεύει. 

Κατ'επέκτασητα συνδικαλιστικά όργανα μοιάζουν να έχουν χάσει τον προσανατολισμό και τους σκοπούς τους.

Η παραπάνω αρνητική κατάσταση όμως δείχνει πως μπορεί να αλλάξει.

Η  Συλλογική Συνδικαλιστική Ελευθερία διέπεται από τις εξής αρχές, οι οποίες είναι απαράβατες αν θέλουμε να έχουμε συνδικαλισμό, (κυρίως στα γαλλικά πρότυπα) όπως είναι ορθά διατυπωμένες στην ύπαρξης συνδικαλιστικής οργάνωσης.

Αρχικά οι συνδικαλιστικές οργανώσεις και οι φορείς οφείλουν να προωθούν και να προασπίζονται τα εργασιακά δικαιώματα. Παράλληλα θα πρέπει να ενημερώνουν για τις δράσεις τους όλους τους εργαζομένους, χωρίς να καταφεύγουν σε ατομικές πρωτοβουλίες, που στοχεύουν σε προσωπικά συμφέροντα.

Κλείνοντας καλό είναι να αναφερθεί, ότι η αρχή της συνδικαλιστικής ελευθερίας αποτελεί βασικό κοινωνικό και αμυντικό δικαίωμα του κάθε εργαζομένου ξεχωριστά, περιλαμβάνοντας την ελευθερία ίδρυσης συνδικαλιστικής οργάνωσης και συμμετοχής σ' αυτήν ή σε άλλη ήδη υπάρχουσα.  

Έχει συγκεκριμένο στόχο την προστασία και την προώθηση των εργασιακών και οικονομικών συμφερόντων των εργαζομένων.

Τα δε μέσα που χρησιμοποιεί για την επίτευξη του στόχου της είναι η απεργία και η σύναψη συλλογικών συμβάσεων εργασίας (ΣΕΕ). 

Φορείς του εν λόγω δικαιώματος είναι τόσο ο κάθε εργαζόμενος, που βρίσκεται σε σχέση εξαρτημένης εργασίας, όσο και ο εργοδότης που απασχολεί τέτοιους εργαζομένους.

Με διαρκή σεβασμό των δικαιωμάτων και της προσωπικότητας των απανταχού εργαζομένων!  

Για μια κοινωνία με λιγότερες απεργίες, με όσο το δυνατόν περισσότερη αξιοπρεπή και επαρκώς αμειβόμενη εργασία

 ΑΝΤΕ  ΚΑΛΗ ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ 

(Σικάγο στις αρχές Μάη του 1886)