«Η χρήση της μάσκας…» του Νίκου Καπτανή, δικηγόρου Μυτιλήνης

του Νίκου Καπτανή, δικηγόρου Μυτιλήνης

Σε περίοδο μεγάλου κινδύνου της δημόσιας υγείας, τα δικαιώματα πρέπει να ικανοποιούνται κατά τρόπο αντίστοιχο με την προστασία της δημόσιας υγείας και του κοινωνικού συνόλου. 

Η μεταβολή τρόπου άσκησης ενός δικαιώματος, δε σηματοδοτεί και την παραχρήμα καταχρηστική απαγόρευση άσκησής του. Κανένα συνταγματικό δικαίωμα δεν είναι απόλυτο και επιδέχεται περιορισμών, αρκεί να μη θίγεται ο πυρήνας του και πάντα υπό το πρίσμα της αρχής της αναλογικότητας. Με απλά λόγια, δεν αρκεί να λέμε ότι ένα συνταγματικό δικαίωμά μας έχει βληθεί, δεδομένου ότι σε πολλές περιπτώσεις περιορίζεται ένα δικαίωμά μας, για να προστατευθεί ένα άλλο, το οποίο στη συγκεκριμένη στιγμή κρίνεται ως πλέον σημαντικό, όπως εν προκειμένω η ανθρώπινη ζωή και η δημόσια υγεία, που είναι αγαθά δημοσίου συμφέροντος, άρα απόλυτης προτεραιότητας για το συνταγματικό νομοθέτη (ερμηνευτική δήλωση παρ. 4 άρθρου 5 Σ.)

Τα ανώτατα δικαστήρια της χώρας, αποδέχονται την κάμψη ακόμα και των πλέον βασικών συνταγματικών αρχών (οικονομικής ελευθερίας, ελεύθερης κυκλοφορίας κλπ.), όταν συντρέχουν επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος, όπως είναι η δημόσια υγεία, πάντα βεβαίως υπό το πρίσμα της αρχής της αναλογικότητας. Επί παραδείγματι, η Επιτροπή Αναστολών του ΣτΕ, έκρινε συνταγματικό τα περιοριστικά μέτρα (προσωρινής απαγόρευσης κυκλοφορίας, μη συναθροίσεων κλπ.), ενώ διοικητικά δικαστήρια της χώρας έκριναν ότι τα περιοριστικά μέτρα, δεν αντίκεινται στην αρχή της αναλογικότητας, καθώς, δεν είναι προδήλως ακατάλληλες για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού.

Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 παρ. 1 Σ.), για κάθε επιβαλλόμενο περιοριστικό μέτρο, αξιολογούνται και σταθμίζονται ο σκοπός, το όφελος και το κόστος, τα αντιτιθέμενα συνταγματικά δικαιώματα και η μη εξόφθαλμη υπέρβαση της αναγκαιότητας και προσφορότητας του μέτρου. Σε κάθε περίπτωση λοιπόν, εξετάζεται η δυνατότητα επιβολής ηπιότερων μέτρων, εξίσου αποτελεσματικών και εφικτών και όχι απλώς μερικώς συμπληρωματικών ή πρακτικώς ανέφικτων. Για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι η δημιουργία επιπλέον κλινών ΜΕΘ, θα μπορούσε να υποκαταστήσει κάποιο από τα επιβληθέντα περιοριστικά μέτρα. Σε αυτό, αρκεί να διαπιστώσουμε ότι στη Γερμανία, που έχουν το μεγαλύτερο ποσοστό κλινών ΜΕΘ ανά 100.000 κατοίκους, αυτή τη στιγμή έχουν 1.100 θανάτους και 20.000 νέα κρούσματα ημερησίως και υπάρχει συνεχώς αυξητική τάση. Οπότε, μπορεί το Σύστημα Υγείας να βοηθάει στη θεραπεία και ίαση των νουσούντων, ωστόσο, ενδεχόμενη συνέχιση της εξάπλωσης του κορωνοϊού, θα καθιστούσε άνευ αποτελέσματος, ακόμα και την καθημερινή δημιουργία νέων κλινών ΜΕΘ, όπου στατιστικά οι πιθανότητες επιβίωσης κάποιου (όταν έχει ήδη επιβαρυνθεί η υγεία του σημαντικά), είναι ελάσσονες.

Το ζήτημα του ελέγχου των επιλογών αντιμετώπισης της πανδημίας, κρίνεται σύμφωνα με τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης και υπό το πρίσμα του Συντάγματος. Αρχικώς, η ιατρική επιστήμη, παρακολουθεί την πορεία και τις εκφάνσεις της πανδημίας και δίδει τις απόψεις της. Έχουν βέβαια παρατηρηθεί σφάλματα και πισωγυρίσματα ως προς τις συμβουλές της ιατρικής επιστήμης, τα οποία ταλαιπωρούν τον κόσμο, ωστόσο αρκεί να θυμηθούμε ότι η επιστήμη χρειάζεται δεκαετίες μελέτης μίας ασθένειας για να εξάγει ασφαλή συμπεράσματα και στην παρούσα χρονική στιγμή «πασχίζει» να εξάγει κάποια αρχικά συμπεράσματα για να βοηθήσει τον πολίτη. Και πάλι όμως, δε μπορούμε να πούμε ότι έγινε εξ’ επί τούτου, εφόσον, έτερη επιλογή θα ήταν να απαρνηθούμε κάθε συμβουλή της ιατρικής επιστήμης και να ενεργήσουμε κατά το δοκούν. Ωστόσο, στην περίπτωση αυτή, οι πιθανότητες να βγούμε αλώβητοι εμείς και τα αγαπημένα μας πρόσωπα, είναι πολύ λιγότερες.

Πηγή www.LesvosPen.gr