Αφιέρωμα: Διαδρομές της λάβας στην Λέσβο…(Φώτο)

Είκοσι εκατομμύρια χρόνια πριν μία πλούσια βλάστηση με τεράστια αιωνόβια δένδρα, των οποίων η διάμετρος του κορμού έφθαναν τα 8,5 μ, κάλυπταν όλη την περιοχή της δυτικής Λέσβου.

Ωστόσο η έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα του όρους Όρδυμνος, οδήγησε στην απογύμνωση της περιοχής και στην απολίθωση της τοπικής χλωρίδας.

Σήμερα το φαινόμενο αυτό -στο τρίγωνο Άντισσας, Σιγρίου, Ερεσού -είναι επιβλητικό, κυρίως λόγω του χρωματισμού των απολιθωμάτων.

Καμία περιγραφή και κανένα άλλο μέσο εκτός από μία επιτόπου επίσκεψη, δεν μπορεί να αποκαλύψει επαρκώς το πραγματικό θαύμα, την ομορφιά και την περίεργη έλξη που το Απολιθωμένο Δάσος προκαλεί στον επισκέπτη, ο οποίος θα παρατηρήσει τα περισσότερα απολιθωμένα δένδρα με τις ρίζες τους, στην ίδια ακριβώς θέση που βρισκόταν πριν απολιθωθούν!

Υπάρχει επίσης ένα υποβρύχιο τμήμα του στο Σίγρι. Το απολιθωμένο δάσος της Λέσβου είναι επίτιμο μέλος των "EUROPEAN GEOPARKS"

Στην ίδια περιοχή, βρίσκεται και το περίφημο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Σιγρίου με πληθώρα εκθεμάτων (κορμοί, φύλλα, βλαστοί κ.λπ.).

Εκεί δε, γίνονται multimedia παρουσιάσεις και ενημέρωση γύρω από τη γεωλογική ιστορία του Αιγαίου, εκδηλώσεις, έκθεση αγροτουρισμού κ.α.

Πέρα από τα απολιθωμένα, μπορείτε να θαυμάσετε τη βραχώδη ομορφιά του τοπίου.

Είναι η έλξη μίας τραχύτατα διαβρωμένης και αποξηραμένης γης - κάποτε καλυμμένης από ένα πυκνό, τροπικό δάσος- αποκαλύπτοντας έτσι, ακόμη ένα άλλο πρόσωπο της Λέσβου με τους δικούς του ετήσιους "προσκυνητές".

Επίσης, πρόσφατα ανακαλύφθηκαν και τα παλαιοντολογικά απολιθώματα στην περιοχή Βρίσας (Δήμος Πολυχνίτου) με σπουδαιότερα ευρήματα σιαγώνες και οστά σπανιότατου είδους υπερμεγεθών πιθήκων, χαυλιόδοντες ελεφάντων, μικρά τεμάχια του σώματος γιγάντιας χελώνας, της οποίας ομοίωμα εκτίθεται στο μουσείο - συλλογή της Βρίσας κ.α.

Οι ηφαιστειακές εκρήξεις προκάλεσαν την έξοδο τεράστιων ποσοτήτων λάβας, στάχτης και άλλων ηφαιστειακών υλικών που σκέπασαν μεγάλες εκτάσεις. Αυτά τα πυροκλαστικά υλικά κινήθηκαν από τα ανατολικά προς τα δυτικά και σκέπασαν το μεγάλο, πυκνό και πλούσιο δάσος που υπήρχε την εποχή εκείνη. Η κίνηση τους ήταν ταχύτατη και κάλυψε αμέσως τους κορμούς, τα κλαδιά, τους καρπούς, και τα φύλλα των δέντρων. Η απομόνωση των φυτικών ιστών από τις επιφανειακές συνθήκες και η έντονη υδροθερμική κυκλοφορία, θερμών ρευστών πλούσιων σε πυρίτιο που ακολούθησε, επέτρεψε την τέλεια απολίθωση των φυτικών ιστών, κάτω από ιδανικές συνθήκες.

Κατά την διαδικασία αυτή έγινε η αντικατάσταση μόριο προς μόριο, της οργανικής φυτικής ύλης, από ανόργανες ενώσεις. Με τον τρόπο αυτό διατηρήθηκαν πολύ καλά τα μορφολογικά γνωρίσματα των δένδρων, όπως η εξωτερική επιφάνεια του κορμού, οι αυξητικοί δακτύλιοι καθώς και η εσωτερική δομή του ξύλου.

Στη δυτική Λέσβο, η φυσική διάβρωση των ηφαιστειακών σχηματισμών αλλά και ανθρώπινη επέμβαση, έφερε και φέρνει σιγά-σιγά στο φως εντυπωσιακά απολιθωμένα τμήματα δένδρων που έζησαν στο μακρινό παρελθόν.

Εντυπωσιακοί ιστάμενοι και κατακείμενοι κορμοί δένδρων, η δε διάμετρος των μεγαλύτερων εξ αυτών, ξεπερνά τα τρία μέτρα και το ύψος τους τα επτά ενώ οι κατακείμενοι ξεπερνούν σε μήκος τα είκοσι μέτρα.

Τα χρώματα τους λαμπερά, απίστευτα ζωντανά, ξεχωρίζουν από τα σταχτιά και τα γκρίζα των ηφαιστειακών πετρωμάτων που τα περιβάλλουν. Αμέτρητες οι αποχρώσεις του κόκκινου, του κίτρινου και του καστανού, του πράσινου αλλά και του μαύρου. Ανταύγειες από κροκί, άλικο, μενεξεδί μέχρι το πράσινο και το βαθύ μπλε σε ασυνήθιστους συνδυασμούς, θαμπώνουν το μάτι του επισκέπτη.

Πρόκειται για ένα κόσμο διαφορετικό, ακίνητο μα συνάμα τόσο ζωντανό. Η μαγεία μιας άλλης, άγνωστης Ατλαντίδος. Μιας περιοχής που βυθίσθηκε και χάθηκε πριν από εκατομμύρια χρόνια κάτω από τα πυρωμένα σύννεφα στάχτης που δημιούργησαν οι ηφαιστειακές εκρήξεις στο Βόρειο Αιγαίο. Θα μπορούσε να ονομασθεί «Πομπηία των φυτών».

Η διατήρηση απολιθωμένων ριζικών συστημάτων δένδρων, σε πολύ καλή κατάσταση, αποτελεί ιδιαιτερότητα για το απολιθωμένο δάσος της Λέσβου καθώς θεωρείται δείκτης της αυτόχθονης δημιουργίας του απολιθωμένου δάσους, πράγμα που είναι στον κόσμο μοναδικό. Καμία περιγραφή και κανένα άλλο μέσο εκτός από μία επιτόπου επίσκεψη δεν μπορεί να αποκαλύψει επαρκώς το πραγματικό θαύμα, την ομορφιά και την περίεργη έλξη που το Απολιθωμένο Δάσος προκαλεί.

 Στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Σιγρίου, μπορείτε μέσω του εκπληκτικού οπτικοακουστικού υλικού και των ζωντανών ξεναγήσεων από τους ειδικούς του, μάθετε πολύ περισσότερα για το Απολιθωμένο Δάσος της Λέσβου καθώς και για τις γεωλογικές εξελίξεις των τελευταίων…20 εκατομμυρίων ετών στο νησί!!