15 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ: 6η Δεκέμβρη 2008- Όταν η νεολαία σηκώθηκε από τους καναπέδες και βγήκε στους δρόμους (PICS, VIDS)

Σήμερα 6 Δεκέμβρη 2023 κλείνουν 15 χρόνια από την μεγάλη εξέγερση της νεολαίας, με αφορμή τη δολοφονία του 15χρονου Αλέξη Γρηγορόπουλου στα Εξάρχεια.

Το συγκεκριμένο γεγονός έμελλε να σφραγίσει μια ολόκληρη γενιά, αφήνοντας άφωνη τη χώρα. Η εξέγερση του Δεκέμβρη ανέδειξε το εύφλεκτο εκρηκτικό υλικό που δημιουργείται στα πλαίσια της κρίσης, το οποίο δεν είναι άλλο από τη νεολαία.

Τεράστιες κινητοποιήσεις μαθητών, άνεργων νέων, φοιτητών, κοινωνικά αποκλεισμένων που έβλεπαν στη δολοφονία του "αδερφού τους" ένα τοπίο - οδοστρωτήρα που έρχεται με φόρα για να διαψεύσει όλες τους τις προσδοκίες για μια αξιοπρεπή ζωή, ακόμα και επιβίωση.

Το πρωί του Σαββάτου 6 Δεκεμβρίου 2008, σε ένα συμπόσιο ψυχοθεραπευτών για τα προβλήματα της νεολαίας στο κέντρο της Αθήνας το μήνυμα ήταν σαφές: Η κοινωνικοπολιτική πίεση που ασκείται στους νέους ανθρώπους ήταν αναπόφευκτο πως, κάποια στιγμή, θα ξέσπαγε με απρόβλεπτες συνέπειες.

Λίγες ώρες αργότερα, ο 15χρονος Αλέξης Γρηγορόπουλος έπεφτε νεκρός στην περιοχή των Εξαρχείων από τις σφαίρες του αστυνομικού Επαμεινώνδα Κορκονέα, πυροδοτώντας σχεδόν πρωτόγνωρες βίαιες κοινωνικές αντιδράσεις, σε ολόκληρη της χώρα.

Ήταν λίγο πριν τις 9 το βράδυ της μοιραίας για τη ζωή του 15χρονου νύχτας. Ο Αλέξης Γρηγορόπουλος είχε βρεθεί με την παρέα του στα Εξάρχεια για να γιορτάσει με φίλους του. 

Ήταν του Αγίου Νικολάου. Είχαν καθίσει στον πεζόδρομο στη συμβολή των οδών Μεσολογγίου και Τζαβέλα για να φάνε και να πιουν κάτι.

Σε παράλληλο χρόνο, το κέντρο Εξαρχείων έδινε σήμα στο περιπολικό στο οποίο επέβαιναν ο Επαμεινώνδας Κορκονέας και ο Βασίλης Σαραλιώτης να μεταβεί στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας για μια τροχαία παράβαση. Δεν πήγαν ποτέ. Βρέθηκαν στο σημείο όπου ήταν ο Αλέξης με την παρέα του.

Οι δύο ειδικοί φρουροί διαπληκτίστηκαν με τους νεαρούς και αποχώρησαν με το περιπολικό. 

Μετά από λίγη όμως ώρα επέστρεψαν στο σημείο για να ζητήσουν εξηγήσεις. Ήταν η νύχτα που ο Αλέξης Γρηγορόπουλος δέχτηκε τα πυρά του ειδικού φρουρού Επαμεινώνδα Κορκονέα και έπεσε νεκρός.

Οι δύο ειδικοί φρουροί έφυγαν σαν να μην έχει συμβεί τίποτα. Ακόμα και όταν ενημέρωναν το κέντρο Εξαρχείων, δεν ανέφεραν ποτέ για τους πυροβολισμούς και τον ανήλικο που άφησαν πίσω τους να κείτεται νεκρός. Μόνο πως είχαν δεχτεί επίθεση από αναρχικούς.

Ο Αλέξης Γρηγορόπουλος ξεψυχούσε στα χέρια του κολλητού του φίλου Νίκου Ρωμανού. Μετά από λίγη ώρα, η σορός του μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός όπου επιβεβαιώθηκε ο θάνατός του.

Η δολοφονία του από τον ειδικό φρουρό είχε αρχίσει να γίνεται γνωστή σε όλη την Αθήνα και οι πρώτοι κάδοι δεν άργησαν να παραδοθούν στις φλόγες. Αυτή όμως ήταν μόνο η αρχή. Αυτό που ακολούθησε μετέτρεψε την πρωτεύουσα σε εμπόλεμη ζώνη.

Η αίσθηση πως οι αστυνομικοί θα έμεναν ατιμώρητοι ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Δεν θα επέτρεπε κανείς να κουκουλωθεί αυτή η εν ψυχρώ δολοφονία. Η οργή ήταν συσσωρευμένη. Ήταν όλοι αποφασισμένοι. Έτσι ξεκίνησε “πόλεμος” στους δρόμους της Αθήνας.

Οι πρώτες πορείες δεν άργησαν να διοργανωθούν σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας, ενώ στο κέντρο της Αθήνας λάμβαναν χώρα πρωτοφανή επεισόδια.

Αντί η έκρυθμη κατάσταση που είχε δημιουργηθεί να εκτονώνεται, φούντωνε ολοένα και περισσότερο, με την οργή των νέων να εκφράζεται με απίστευτες φθορές και συγκρούσεις με τις αρχές. Στην ατμόσφαιρα κυριαρχούσε η μυρωδιά από τα καμμένα και τα δακρυγόνα.

Τα βλέμματα όλου του κόσμου στράφηκαν στην Ελλάδα. Η πρωτεύουσα είχε παραδοθεί στις φλόγες. Η ατμόσφαιρα αποπνικτική. Το πρωτόγνωρο σκηνικό συμπλήρωναν οι μολότοφ και ο πετροπόλεμος με τους αστυνομικούς.

Οι ανταποκρίσεις από όλο τον κόσμο για τα επεισόδια ήταν συνεχείς, ενώ δεν έλειψαν και οι οδηγίες που εξέδωσαν οι κυβερνήσεις άλλων κρατών για την ασφάλεια των υπηκόων τους που βρίσκονταν στην Αθήνα.

Η βρετανική εφημερίδα Guardian χαρακτήρισε τις ταραχές ως “τις χειρότερες στην Ελλάδα από το 1974, οπότε και αποκαταστάθηκε η δημοκρατία”, ενώ το BBC έκανε λόγο για εξέγερση.

Οι αρχικές προσπάθειες του Επαμεινώνδα Κορκονέα να αποποιηθεί των ευθυνών του και να δικαιολογήσει την πράξη του δυναμίτισαν το ήδη τεταμένο κλίμα.

Η υπεράσπισή του μάλιστα κινήθηκε στην ίδια γραμμή. Επιχειρήθηκε να αμαυρωθεί η μνήμη του αδικοχαμένου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου.

Στο υπόμνημά του, ο Επαμεινώνδας Κορκονέας ανέφερε πως “ο θανών είχε αποβληθεί από τη Σχολή Μωραΐτη και άλλαζε συχνά σχολεία, γεγονός που αποτυπώνει μια αποκλίνουσα συμπεριφορά”, κάτι που διαψεύστηκε άμεσα.

“Ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος φοίτησε στη Σχολή Μωραΐτη από την Α΄ τάξη του Δημοτικού ως τη Γ’ Γυμνασίου. Μετά την κανονική αποφοίτησή του από το Γυμνάσιο, η μητέρα του, με την οποία το Σχολείο είχε πάντα άριστη συνεργασία, αποφάσισε, όπως συμβαίνει και σε άλλες περιπτώσεις, να τον εγγράψει σε άλλο Λύκειο χωρίς καμία επέμβαση της Σχολής.

Σε όλο το διάστημα της φοίτησής του ο Αλέξανδρος είχε λαμπρές σχέσεις με τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές του, ήταν ιδιαίτερα αγαπητός στο διδακτικό προσωπικό, είχε πολύ καλή συμπεριφορά και η διαγωγή του χαρακτηριζόταν (και ήταν) πάντα κοσμιότατη. “Εκφράζουμε και πάλι τη λύπη μας για την απώλειά του”, σημειώνει σε ανακοίνωσή της η Σχολή Μωραΐτη.

Η εκδίκαση της υπόθεσης είχε αποφασιστεί για λόγους ασφαλείας να διεξαχθεί εκτός Αθηνών και η Άμφισσα είχε για εκείνη την περίοδο μετατραπεί σε φρούριο.

Το Μεικτό Ορκωτό Δικαστήριο Άμφισσας κήρυξε ένοχο ανθρωποκτονίας από πρόθεση, με άμεσο δόλο, τον δράστη του εγκλήματος Επαμεινώνδα Κορκονέα, χωρίς κανένα ελαφρυντικό, επιβάλλοντας του την ποινή της ισόβιας κάθειρξης.

Ελεύθερος με περιοριστικούς όρους αφέθηκε ο συγκατηγορούμενός του Βασίλης Σαραλιώτης που είχε καταδικαστεί σε κάθειρξη 10 ετών για συνέργεια στη δολοφονία.

Η δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου έμελλε να σημαδέψει μια ολόκληρη χώρα, ενώ στοίχειωσε και την ψυχή του συνομήλικου του Νίκου Ρωμανού στα χέρια του οποίου ξεψύχησε.