Το έθιμο του κλήδονα σε 11 συνοικίες της Μυτιλήνης

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΘΙΜΟΥ ΚΛΗΔΟΝΑ, ΣΤΙΣ 11 ΣΥΝΟΙΚΙΕΣ ΤΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ.

Όπως είναι γνωστό, κάθε χρόνο στις 24 Ιουνίου, πραγματοποιείται σε πανελλαδικό επίπεδο το έθιμο “Φωτιές του Άγιου Γιάννη” (τα Κάψαλα του Κλήδονα).

Στη Λέσβο το έθιμο αυτό, τηρείται με πολλή ευλάβεια και έχει το δικό του ξεχωριστό τοπικό χαρακτήρα. Οι ντόπιοι ανάβουν τις φωτιές συνήθως σε σταυροδρόμια κατά γειτονιές, με ανταγωνιστική διάθεση, καθώς κάθε γειτονιά “καίγεται” να ανάψει τη μεγαλύτερη φωτιά. Συμμετέχουν οι γείτονες όλων των ηλικιών, άνδρες και γυναίκες, που επιδίδονται στο “πήδημα” πάνω από τις φλόγες, γιατί σύμφωνα με την παράδοση,  φεύγουν όλες οι κακομοιριές και οι αρρώστιες.

Το πήδημα αυτό έχει μαγική σημασία, αφού όποιος πηδάει πάνω από τη φλόγα ενώνεται μ’ αυτήν και παίρνει τη δύναμή της. Επίσης, συμβολίζει το πέρασμα από το παλιό στο νέο, από το κακό στο καλό και συνοδεύεται από τολμηρές, αδιάντροπες φράσεις με καθαρτικό και μαγικό περιεχόμενο.

Κατά τη διάρκεια του τελετουργικού, ακούγονται λόγια τολμηρά και άσεμνα, η λαγνεία και ο πόθος φουντώνουν, ο χώρος γίνεται ερωτικός και πυκνά σεξουαλικός. Τετράστιχα που σπάνε κόκαλα, απότοκα της αυθόρμητης διάθεσης του ανθρώπου για τον έρωτα. Σύμφωνα με τη λαογραφία, αυτά τα λόγια είχαν εκτονωτική δύναμη κατά της κατεστημένης σεμνοπρέπειας και ενεργούσαν γόνιμα στο στενό κοινωνικό περιβάλλον. Πιο παλιά, η προφητική σημασία των τετράστιχων ενδυνάμωνε τις σχέσεις μεταξύ των μελών της ομάδας.

Σήμερα το έθιμο αυτό, πλην μεμονωμένων περιπτώσεων διοργάνωσης από κάποιους ενεργούς Πολιτιστικούς Συλλόγους ή από κάποιες παρέες σε ορισμένες γειτονιές,  τείνει να εξαλειφθεί από την πόλη. 

Προτείνεται με συντονισμό της Αντιδημαρχίας Πολιτισμού, να επιχειρηθεί η ενδυνάμωση και "αξιοποίηση" του εθίμου του Κλήδονα στη Μυτιλήνη, κατά τρόπο που θα συνάδει απόλυτα με την τοπική παράδοση.  

Συγκεκριμένα, το απόγευμα της Δευτέρας, 24 Ιουνίου 2019, με πρωτοβουλία εθελοντικών ομάδων των 11 συνοικιακών συμβουλίων της Μυτιλήνης, θα οργανωθούν ταυτόχρονα αντίστοιχα “Κάψαλα” στις 11 συνοικίες της πόλης. 

Οι “φωτιές του Άη Γιάννη”, θα ανάψουν ταυτόχρονα σε 11 σταυροδρόμια των αντίστοιχων συνοικιών της Μυτιλήνης, με μέριμνα των τοπικών παραγόντων και υπό το γενικό συντονισμό – επιμέλεια  του λαογράφου Βαγγέλη Χατζημανώλη.    

Παράλληλα, θα επιχειρηθεί, τα τελετουργικά του Κλήδωνα να προβληθούν δεόντως, τόσο μέσω των ΜΜΕ πανελλήνιας εμβέλειας, όσο και διαδικτυακά μέσω των social media, ως ένα ξεχωριστό έθιμο, που διεξάγεται συλλογικά και ταυτόχρονα σε όλη την πόλη.  

Για τον άρτιο συντονισμό μεταξύ όλων των εμπλεκομένων, κρίνεται σκόπιμο να πραγματοποιηθεί μία σύσκεψη των προεδρείων των 11 συνοικιακών συμβουλίων (ή και άλλων μελών των συμβουλίων ή εκπροσώπων τους), στο Δημοτικό Θέατρο Μυτιλήνης, την Τετάρτη, 12 Ιουνίου 2019 και ώρα 7 μ.μ. 

Τα προεδρεία των τοπικών συμβουλίων, θα μπορούν να απευθυνθούν και σε άλλα πρόσωπα των συνοικιών, που ενδεχομένως έχουν ασχοληθεί πιο ενεργά με το όλο θέμα, ώστε να παρευρεθούν στη σύσκεψη και να καταθέσουν τις προτάσεις τους. Επίσης, είναι σκόπιμο να συμμετέχουν και οι εκπρόσωποι των Συλλόγων, καθώς και οι ομάδες που ήδη οργανώνουν με δική τους πρωτοβουλία το έθιμο. 

Με τιμή,

Πάνος Μιχ. Πίτσιος                           

Τιθέμενος σε αργία, εκλεγμένος       

Πρόεδρος Δ/Κ Μυτιλήνης