Εμφανίσεις Υποψήφιων σε Τηλεόραση, Ραδιόφωνα και Διαδίκτυο: Τι απαγορεύεται, τι επιτρέπεται και πότε

Σημαντική παράμετρο της διενέργειας των αυτοδιοικητικών εκλογών αποτελούν οι περιορισμοί στην παρουσία των υποψηφίων στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.

Αυστηρές είναι οι ποινές που προβλέπει η νομοθεσία για την προβολή των υποψηφίων την προεκλογική περίοδο στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Οι ποινές που προβλέπει ο νομοθέτης κυμαίνονται από 50.000 έως 150.000 ευρώ και αφορούν τόσο στους υποψηφίους, όσο και στους ιδιοκτήτες τηλεοράσεων, ραδιοφωνικών σταθμών και ιστοσελίδων.

Σημαντική παράμετρο της διενέργειας των αυτοδιοικητικών εκλογών αποτελούν οι περιορισμοί στην παρουσία των υποψηφίων στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Τα σημαντικά αυτά στοιχεία, συνοψίζει ο airetos σε σχετικό δημοσίευμα:

Κατ’ αρχάς, απαγορεύεται (περ. α’ παρ.2αρ.6ν.3870/2010, όπως αντικαταστάθηκε από την περ. α’ της παρ.4 του αρ.181 του ν.4261/2014)στους Επικεφαλής των Συνδυασμών, καθώς και στους υποψήφιους Περιφερειακούς και Δημοτικούς Συμβούλους να παρουσιάζουν, αμέσως ή εμμέσως, κάθε είδους εκπομπές, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, οι οποίες μεταδίδονται από δημόσιους και ιδιωτικούς ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς, ελεύθερης λήψης, καθώς και από διαδικτυακούς τόπους και ιστοσελίδες, εξαιρουμένων των προσωπικών ιστοσελίδων των υποψήφιων και των ιστοσελίδων των Συνδυασμών.

Επιπλέον (περ. β’ παρ.2αρ.6ν.3870/2010, όπως τροποποιήθηκε με την περ. β’ της παρ.4 του αρ.181 του ν.4261/2014) οι εμφανίσεις των Επικεφαλής των Συνδυασμών, καθώς και των υποψήφιων Περιφερειακών και Δημοτικών Συμβούλων, σε πάσης φύσεως εκπομπές δημόσιων ή ιδιωτικών ραδιοφωνικών ή τηλεοπτικών σταθμών ελεύθερης λήψης, φορείς παροχής κάθε μορφής συνδρομητικών τηλεοπτικών υπηρεσιών, καθώς και σε διαδικτυακούς τόπους και ιστοσελίδες, υπό οποιαδήποτε μορφή, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου επιτρέπεται, ως εξής:

i) Σε κάθε ραδιοφωνικό ή τηλεοπτικό σταθμό εθνικής εμβέλειας επιτρέπεται η εμφάνιση δύο φορές.

ii) Σε κάθε ραδιοφωνικό ή τηλεοπτικό σταθμό τοπικής ή περιφερειακής εμβέλειας επιτρέπεται η εμφάνιση μία φορά.

iii) Σε διαδικτυακούς τόπους και ιστοσελίδες επιτρέπεται μία εμφάνιση.

Ως “εμφανίσεις” θεωρούνται οι προσωπικές συνεντεύξεις των ανωτέρω υποψηφίων, η συμμετοχή τους σε οργανωμένες συζητήσεις, περιλαμβανομένων και εκείνων που εντάσσονται στα δελτία ειδήσεων, καθώς και η κάλυψη, κατόπιν αιτήματος τους, της προεκλογικής τους δραστηριότητας.

Εξαίρεση προβλέπεται ειδικά για τους Επικεφαλής των Συνδυασμών.  Ο νόμος ορίζει (περ.β.v. παρ.2αρ.6)ότι είναι δυνατόν να μετέχουν σε οργανωμένες συζητήσεις :

α) Χωρίς περιορισμό αριθμού εμφανίσεων, μέχρι την ανακήρυξη των υποψήφιων και υπό την προϋπόθεση ότι έχουν κληθεί να συμμετάσχουν, τουλάχιστον, τρεις ακόμη συνυποψήφιοι τους.

β) Μετά την ανακήρυξη των Συνδυασμών, στις ανωτέρω συζητήσεις απαιτείται η πρόσκληση για συμμετοχή των δύο τρίτων (2/3) τουλάχιστον των ανακηρυχθέντων.

γ) Σε περίπτωση επαναληπτικής εκλογής, καλούνται υποχρεωτικά οι Επικεφαλής των Συνδυασμών που συμμετέχουν.

Εξαίρεση ισχύει, επίσης, (περ.β.vi. παρ.2αρ.6) για τις εμφανίσεις υποψηφίων που είναι Αιρετά μονοπρόσωπα όργανα της Αυτοδιοίκησης.

Οι εμφανίσεις αυτών ΔΕΝ υπόκεινται στους ανωτέρω περιορισμούς, εφόσον οφείλονται σε έκτακτα και απρόβλεπτα γεγονότα, που σχετίζονται με την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους στον οικείο Ο.Τ.Α.(π.χ. δηλώσεις και ενημέρωση εάν γίνει μια φυσική καταστροφή).

Επισημαίνεται ότι απαγορεύεται η καταβολή χρηματικής δαπάνης για τη συμμετοχή υποψηφίων σε συζητήσεις στα ΜΜΕ και στο Διαδίκτυο. Αν μετά από έλεγχο διαπιστωθεί από ότι υπάρχει οικονομική συναλλαγή μεταξύ υποψηφίου και ΜΜΕ, τότε ο υποψήφιος χάνει το αξίωμα του ενώ προβλέπεται ποινή φυλάκισης για τους ιδιοκτήτες ή νόμιμους εκπροσώπους των αντίστοιχων μέσων.

Γενικότερα για την ευρύτερη  προβολή των συνδυασμών και υποψηφίων, στο πλαίσιο της προεκλογικής τους καμπάνιας η εγκύκλιος απαγορεύει:

- Την ανάρτηση αφισών και αεροπανό.

- Τη διακίνηση έντυπου υλικού ως ενθέτου στον τοπικό ή ημερήσιο Τύπο.

- Τη λειτουργία εκλογικών κέντρων ή εκλογικών γραφείων από υποψήφιους συμβούλους ή από τρίτους για λογαριασμό υποψηφίων.

- Τη λειτουργία περισσότερων από ένα εκλογικό κέντρο ανά εκλογική περιφέρεια για κάθε συνδυασμό.

- Την παραμονή και την ημέρα των εκλογών, απαγορεύονται οι προεκλογικές συγκεντρώσεις, η πραγματοποίηση ομιλιών, η χρήση κάθε μέσου διαφήμισης (π.χ αφίσες, έντυπο υλικό), ραδιοτηλεοπτικής προβολής και προβολής στο διαδίκτυο.

Αφού περιγράψαμε, λοιπόν, τους περιορισμούς, ας δούμε και ποιες ποινές έχει ορίσει ο νόμος:

Ι) Εις βάρος των υποψήφιων που παραβιάζουν τους περιορισμούς, επιβάλλεται πρόστιμο από 50.000 έως 100.000 ευρώ (παρ.4αρ.6)

ΙΙ) Στους ιδιοκτήτες ή στους νόμιμους εκπροσώπους των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών ελεύθερης λήψης, φορέων συνδρομητικών ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών υπηρεσιών, υπεύθυνους λειτουργίας διαδικτυακών τόπων και ιστοσελίδων, που παραβιάζουν, κατά περίπτωση, τις απαγορεύσεις της παρ.2 του αρ.6, επιβάλλεται πρόστιμο από 50.000 ευρώ μέχρι 150.000 ευρώ (παρ.2αρ.16 σε συνδυασμό με παρ.4.β.αρ.6)

Στους ιδιοκτήτες ή στους νόμιμους εκπροσώπους των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών ελεύθερης λήψης, καθώς και φορέων συνδρομητικών ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών υπηρεσιών, το πρόστιμο επιβάλλεται με Απόφαση του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης, ύστερα από γνώμη της Επιτροπής Ελέγχου Δαπανών και Εκλογικών Παραβάσεωντου αρ.12. Κάθε παράβαση είναι αυτοτελής και επισύρει την αυτοτελή, αντίστοιχα, επιβολή του ανωτέρω προστίμου.Στους ιδιοκτήτες ή νόμιμους εκπροσώπους των διαδικτυακών φορέων, το πρόστιμο επιβάλλεται κατόπιν Απόφασης της ανωτέρω Επιτροπής.Το πρόστιμο εισπράττεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, δια της αρμόδιας Δ.Ο.Υ..

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται, τέλος, στο τι σημαίνει προεκλογική περίοδος ειδικά για αυτούς τους περιορισμούς.

Η παρ.5 του αρ.6 του ν.3870/2010, όπως προστέθηκε από το αρ.128 του ν.4249/2014, όρισε πως ειδικά για την εφαρμογή του αρ.6 (δηλαδή για όλα όσα προαναφέρθηκαν) προεκλογική περίοδος είναι το χρονικό διάστημα των 30 ημερών, που προηγείται της ψηφοφορίας του Α' γύρου των αυτοδιοικητικών εκλογών.

Υπενθυμίζεται ότι το αρ.6 του Κλεισθένη, στην παρ.4 που πρόσθεσε στο αρ.9 του Καλλικράτη, όρισε πως για τις εκλογές του 2019 « Με την επιφύλαξη ειδικότερων ρυθμίσεων, η προεκλογική περίοδος αρχίζει δύο μήνες πριν την ημερομηνία των εκλογών».  Εδώ, λοιπόν, ο νομοθέτης έχει θέσει ειδικότερη ρύθμιση, συνεπώς ισχύει το ειδικό διάστημα των 30 ημερών του ν.3870/2010 και όχι το δίμηνο του Κλεισθένη.