Με άρωμα Λέσβου: Από τη βράκα στο Φράγκικο: Η φορεσιά της Λέσβου

**Γράφει για το LesvosPost.com η Μένια Μουτζούρη

Από τη βράκα στο Φράγκικο: Η φορεσιά της Λέσβου

Το φόρεμα  προσδιορίζοντας κοινωνικά ορίζοντας πολιτισμικά και ολοκληρώνοντας ψυχολογικά τον άνθρωπο αποτέλεσε τη φυσική προέκταση της ιδιοσυγκρασίας του λαού που το γέννησε αναπαριστώντας πολιτισμικά την περιοχή αναφοράς τους, εναρμονιζόμενο με το περιβάλλον και μαρτυρώντας τον πλούτο, τις ασχολίες και την ιδιαίτερη κουλτούρα των καθημερινών ανθρώπων. Στην Λέσβο που αποτέλεσε σταυροδρόμι πολιτισμών η φορεσιά γνώρισε  δυναμικές επιρροές  με τις υφές, τις μορφές και τις φιγούρες να αφηγούνται την δική τους ιστορία για τις ακμές και τα δεινά τούτου του τόπου. 

Η Λέσβος ισορροπώντας πολιτισμικά ανάμεσα σε ανατολή και δύση ως σταυροδρόμι πολιτισμών απορρόφησε δυναμικά τις αντιθετικές επιδράσεις. Δάνειο στοιχείο της Ανατολής  του Μαρμαρά και της  Μ Ασίας το σαλβάρι ή βράκα με τα πολύχρονα και δυναμικά υφαντά  έντυσε τον άνδρα και τη γυναίκα της εποχής με το ύφασμα, τα στοιχεία και τις υφές να μαρτυρούν την κοινωνική προέλευση. Άλλοτε «ίσιο» και άλλοτε το «σκαλωτό» η συμμετρική τακτοποίηση των πτυχών με σχολαστική ακρίβεια και περίσσεια αυταρέσκεια προσέδιδε πλαστικότητα στη φόρμα ενώ τα  φλουρέλλια χάριζαν κίνηση και αίγλη. Οι πολύχρωμες «καζάκες» με τα φουσκωτά μανίκια στους ώμους και οι ζώνες τόνιζαν  τη φυσική διάπλαση του γυναικείου κορμιού ενώ το κεφαλοδέσι ή  «τσεμπέρι» με περίτεχνα μεταξωτά χειροποίητα κεντήματα της πλωμαρίτισας τεχνίτριας προσέδιδαν στη γυναίκα της εποχής. 

Οι πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα βρίσκουν τους κοσμοπολίτες της αστικής τάξης να ακολουθούν το εξευρωπαϊσμό με το φράγκο και τα γαλλικά μοντέλα της εποχής της belle epoque ορίζουν νέα πρότυπα παραμερίζοντας σιγά σιγά την τοπική φορεσιά. Οι ανώτερες κοινωνικά τάξεις των εμπόρων φέρνουν τα ενδύματά τους από την Πόλη, τη Σμύρνη ή κέντρα του εξωτερικού με έργα υψηλή ραπτικής να κυριαρχούν.

Η μεταπολεμική Λέσβος έχοντας ξεπεράσει την αίγλη των προηγούμενων ετών ακολουθεί τις δυτικοευρωπαϊκά πρότυπα. Οι πολυταξιδεμένοι ή γαλλοτραφείς αστοί της εποχής διασκεδάζουν σε Λέσχες με τάνγκο και φοξ τροτ συνοδεύοντας κομψές κυρίες που ακολουθούσαν τα  ευρωπαϊκά πρότυπα ένδυσης. Η παραδοσιακή φορεσιά των προηγούμενων έχει ξεπεραστεί και χρησιμοποιείται μόνο από τις αγρότισσες για τη συλλογή της ελιάς την ώρα που στα λιμάνια και τα κοσμικά κέντρα παρελαύνουν έμφορτες γοητευτικές κυρίες με δυτικό αέρα...

 

**Μένια Μουτζούρη 

mail: meniamoutzouri@gmail.com

Η Μένια είναι οικονομολόγος ζει και εργάζεται στη Λέσβο.

ΦΩΤΟ:

H προκυμαία της Μυτιλήνης. Μπροστά από την "Μεγάλη Βρετάνεια" διακρίνεται το 'Κουμερκακι'.
Εκδόσεις Τζιβόγλου, αρχές 20ου αιώνα
(Ταχυδρομήθηκε το 1910) από το lesvosonline.gr