Το έθιμο του Κλήδονα και τα Καψαλα στο Ακρασι (ΒΙΝΤΕΟ, ΦΩΤΟ)

Βίντεο – Φωτο από τον Κλήδονα και τα Καψαλα στο Ακράσι Λέσβου

Για μια άκομη χρονια  ο Πολιτιστικός Συλλογος ΑΚΡΑΣΙΟΥ Λέσβου  αναβίωσε χθες (Σαββατο 23/6/18) στην πλατεία του χωριου μας   τα  δύο έθιμα του Κλήδονα – τα Κάψαλα

Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος στις 23 Ιουνίου γιορτάζεται το γενέθλιο του Αγ. Ιωάννου τού Προδρόμου, ή αλλιώς, όπως είναι γνωστό εδώ στο Ακράσι και σε όλα τα χωριά της Λέσβου, είναι «Τ' Αγιού Γιαννιού τ' Ηλτρουπιού» (συμπίπτει με το θερινό ηλιοστάσιο όπου γίνεται η μετάβαση από την άνοιξη στο καλοκαίρι) ή «τ΄ Λαμπαδιστή» γιατί στην γιορτή του ο κόσμος ανάβει φωτιές, τα γνωστά μας «Κάψαλα» όπου ως εθιμικό προσάναμμα χρησιμοποιούνται από τους κατοίκους του κάθε χωριού τα αποξηραμένα μαγιάτικα στεφάνια.

Πριν από το έθιμο αυτό ανοίχτηκε ο «Κλήδονας» στις 7.30 η ώρα στην πλατεία του χωριού μας, με πάρα πολύ κόσμο και ντόπιο και από την Μυτιλήνη. Την παραμονή 23 Ιουνίου ένα κορίτσι ή αγόρι συνήθως πρωτότοκο με τους δύο γονείς εν ζωή έφερε από την βρύση ή το πηγάδι τ΄ αμίλητο νερό (δεν πρέπει να μιλήσει σε κανένα σε όλη την διαδρομή) μέσα σε ένα πήλινο δοχείο. Μέσα στο δοχείο όλος ο κόσμος αλλά κυρίως οι νέες και οι νέοι έριχναν ο καθένας από ένα μικροαντικείμενο (π.χ. κουμπί, δαχτυλίδι, σκουλαρίκι, κλπ) που το λένε ριζικάρι. Μετά σκεπάστηκε το πήλινο αυτό δοχείο με άσπρο ή κόκκινο πανί και το δένουν με κλαδί λυγαριάς, λέγοντας:

Κλειδώνουμι του κλήδουνα
Μι τα΄ Αϊ Γιαννιού την χάρη
Και κάθε καλορίζικος/η
Κάθε καλό να πάρει

Μετά το πήλινο δοχείο το έβαζαν όλη την νύχτα έξω για να το βλέπουν τ΄ άστρα.
Ανήμερα ημέρα εορτής του Αγίου το απόγευμα  ανοίχτηκε ο Κλήδονας λέγοντας¨

Ανοίξιτι του κλήδουνα
Μι τ΄ Αϊ Γιαννιού την χάρη
Κι όποιο ΄ναι καλορίζικο
Τώρα θε να προβάλει

Μετά από το πήλινο δοχείο βγαίνουν ένα - ένα τα ριζικάρια. Ταυτόχρονα λέγονται για τον καθένα από ένα τετράστιχο επαινετικό ή πειραχτικό (για εκείνον που το ριζικάρι ήταν δικό του). Από το συσχετισμό του αντικειμένου με το τετράστιχο βγαίνει η μαντεία.

Μετά το άνοιγμα του Κλείδωνα μαζεύτηκαν όλα τα αποξηραμένα μαγιάτικα στεφάνια με τα οποία ανάψαμε φωτιές και τις οποίες πηδούν μικροί και μεγάλοι επειδή πιστεύουν ότι η φωτιά διώχνει από πάνω τους τις αρρώστιες. Μιλάμε για το έθιμο ΚΑΨΑΛΑ. Λέγονται «ΚΑΨΑΛΑ» γιατί όταν πηδάς την φωτιά υπάρχει περίπτωση να «καψαλιαστής» δηλαδή να «νιώσεις» ότι η φωτιά ότι σε ακουμπά.

Στην πλατεία του χωριό μας το Ακράσι μαζεύτηκε πάρα πολύς κόσμος και μπορούμε να πούμε ότι ο κόσμος που παραβρέθηκε το διασκέδασε και οι ευχές έπαιρναν και έδιναν.

 και του χρόνου….

το ΔΣ του Συλλογου