Γιατροί του κόσμου «Η Ευρώπη απέτυχε στην Λέσβο»

Γιατροί του κόσμου «Η Ευρώπη απέτυχε στην Λέσβο»

Οι Γιατροί του Κόσμου – Ελλάδας (Médecins du Monde – Grèce), πιστοί στις αρχές τους παρέμειναν στην πρώτη γραμμή, καθόλη τη διάρκεια των χθεσινών ταραχών στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (εφεξής ΚΥΤ) στη Μόρια Λέσβου, παρέχοντας ιατρική συνδρομή σε πρόσφυγες και μετανάστες. Κλιμάκιο της οργάνωσης παρέμεινε εντός του κέντρου μέχρι την ασφαλή μεταφορά των ασυνόδευτων ανηλίκων που κρατούνταν στο ΚΥΤ σε άλλη τοποθεσία.

Μετά την οριστική εκκένωση του Κέντρου, κινητή μονάδα των ΓτΚ παρέμεινε μέχρι αργά τη νύχτα στην είσοδο του ΚΥΤ περιθάλποντας τραυματίες και βοηθώντας όλους όσοι είχαν ανάγκη. Σήμερα, επέστρεψαν κανονικά εντός του Κέντρου λειτουργώντας τα ιατρεία της οργάνωσης και παρέχοντας πλήρη ιατρική και ψυχοκοινωνική κάλυψη στον πληθυσμό του κέντρου.

Τα χθεσινά γεγονότα στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης στη Μόρια Λέσβου καταδεικνύουν την αποτυχία της μέχρι σήμερα ευρωπαϊκής πολιτικής για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης.

Η περίπτωση του ΚYT της Μόριας Λέσβου είναι χαρακτηριστική καθόσον αποτελεί το πρώτο πλήρως επιχειρησιακό – λειτουργικό “hotspot” της χώρας μας και μεγαλύτερο από άποψη μεγέθους και φιλοξενούμενων κέντρο υποδοχής σε ένα νησί, τη Λέσβο, που εξακολουθεί να αποτελεί μέχρι και σήμερα το σημείο εισόδου για το 50-60% των συνολικών αφίξεων στην Ελλάδα.

H προ τριετίας δημιουργία των υποδομών του συγκεκριμένου Κέντρου είχε σχεδιαστεί βάσει της λογικής ότι ο πληθυσμός αυτού θα είναι μετακινούμενος, δηλαδή θα προβλέπεται υποδοχή και φιλοξενία, μέχρι και την ολοκλήρωση των διαδικασιών καταγραφής.

Η λογική όμως αυτή ανετράπη, κατ’ εφαρμογή της Συμφωνίας ΕΕ και Τουρκίας της 20ης Μαρτίου 2016. Όλοι πλέον οι νεοεισερχόμενοι στα νησιά υπάγονται σε περιορισμό της ελευθερίας τους, αρχικώς εντός του Κέντρου Υποδοχής για 25 μέρες κατ’ ανώτερο όριο και, εν συνεχεία, στο νησί της Λέσβου μέχρι την ολοκλήρωση των διαδικασιών.

Παράλληλα, από τον Ιούλιο του 2016 και κυρίως μετά την απόπειρα πραξικοπήματος στη Τουρκία, παρατηρείται αυξητική τάση ως προς τις αφίξεις προσφυγικού – μεταναστευτικού πληθυσμού, με αποτέλεσμα οι εισροές των πολιτών τρίτων χωρών να είναι μεγαλύτερες των εκροών. Ως εκ τούτου, στον πληθυσμό που ήδη διαμένει επί μακρό χρονικό διάστημα στο Κέντρο προστίθενται ολοένα περισσότεροι νεοαφειχθέντες.

Ο πολύμηνος εγκλεισμός χιλιάδων ανθρώπων σε ένα χώρο φτιαγμένο για τους μισούς από όσους κλήθηκε να εξυπηρετήσει, ο αποκλεισμός όσων φθάνουν στην Ελλάδα μετά την 20η Μαρτίου από τα προγράμματα μετεγκατάστασης σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, οι μεγάλες καθυστερήσεις στη διαδικασία ασύλου και η σχεδόν ανύπαρκτη πληροφόρηση για το τι -και πότε- μέλλει γενέσθαι έχει οδηγήσει τον προσφυγικό/μεταναστευτικό πληθυσμό σε αδιέξοδο και την τοπική κοινωνία σε αναστάτωση.

Την ίδια στιγμή, ένα έτος μετά την υιοθέτησή από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του επονομαζόμενου «σχεδίου μετεγκατάστασης», μόνο ένα μικρό ποσοστό, μικρότερο του 3%, του συνολικού αριθμού προσφύγων και μεταναστών έχει μετακινηθεί από την Ελλάδα και την Ιταλία προς άλλα κράτη της ΕΕ. Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία, μόνο 2.986 αιτούντες άσυλο έχουν μετεγκατασταθεί από την Ελλάδα προς άλλες ευρωπαϊκές χώρες. 

Παράλληλα, τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν φανεί απρόθυμα να υποδεχθούν πρόσφυγες από την Ελλάδα και την Ιταλία. Από το συνολικό αριθμό των 66.400 θέσεων που συμφωνήθηκαν, μόνο 11.866 θέσεις υποδοχής έχουν ανοίξει μέχρι σήμερα[1].

Είναι προφανές ότι η μέχρι σήμερα ευρωπαϊκή διαχείριση της προσφυγικής/μεταναστευτικής κρίσης έχει αποτύχει. Για το λόγο αυτό απαιτούνται νέες καινοτόμες και ρεαλιστικές πρωτοβουλίες.

Οι Γιατροί του Κόσμου – Ελλάδας καλούν την Ευρωπαϊκή Ένωση να αναθεωρήσει τις μέχρι σήμερα ακολουθούμενες πολιτικές, εξασφαλίζοντας νόμιμους και ασφαλείς τρόπους πρόσβασης για τους πρόσφυγες στην Ευρώπη, ιδιαίτερα για τις γυναίκες και τα παιδιά, που αποτελούν πλέον την πλειονότητα των μετακινούμενων πληθυσμών. Οι πολιτικές αυτές θα πρέπει να καθορίζονται με βάση την ευάλωτη θέση και τις ειδικές ανάγκες των προσφύγων και όχι όπως μέχρι με κριτήρια όπως η εθνικότητα ή το χρονικό σημείο έλευσης –πριν ή μετά τις 20.3.2016- στο έδαφος της Ευρώπης. Παράλληλα, καλούμε τις ελληνικές αρχές να υλοποιήσουν άμεσα πρωτοβουλίες για την αποσυμφόρηση των νησιών με την προώθηση όσων βρίσκονται εκεί σήμερα σε χώρους φιλοξενίας στην χερσαία Ελλάδα και την  επιτάχυνση των διαδικασιών καταγραφής και εξέτασης των αιτημάτων ασύλου.