Ο «ιμάμης» που ανέλαβε την ιερή αποστολή της ταφής των προσφύγων- ΤΟ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

Ο Μουστάφα Ντάουα είναι 30 ετών. Γεννήθηκε στην Αίγυπτο και ήρθε στην Ελλάδα το 2007 με φοιτητική βίζα. Εζησε περίπου πέντε χρόνια στην Κομοτηνή, σπουδάζοντας στο Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου. Πριν από ένα έτος μετακόμισε στη Λέσβο, για να εργαστεί εθελοντικά ως διερμηνέας σε γερμανική ΜΚΟ.

Πριν από λίγους μήνες, όταν ο αριθμός των νεκρών προσφύγων άρχισε να μεγαλώνει, βρέθηκε να κάνει την πιο δύσκολη εθελοντική δουλειά, αυτή που δεν τραβάει τις κάμερες και κανείς δεν θέλει να κάνει. Να θάβει τους νεκρούς πρόσφυγες και μετανάστες.

Το «Εθνος της Κυριακής» τον συνάντησε στο νεκροταφείο προσφύγων στο χωριό Κάτω Τρίτος, το οποίο ξεκίνησε να λειτουργεί πριν από λίγο καιρό.

Πριν ο Μουστάφα αναλάβει την ταφή των μουσουλμάνων και γίνει άτυπα ο «ιμάμης» της Λέσβου, οι μουσουλμάνοι πρόσφυγες θάβονταν χωρίς καμία ισλαμική τελετή.

«Ενιωσα υποχρεωμένος να το κάνω. Δεν υπήρχε κανείς γι' αυτούς τους ανθρώπους. Απλά τους έθαβαν χωρίς να είναι κάποιος εκεί. Το Ισλαμικό Δίκαιο ορίζει συγκεκριμένα πώς πρέπει να είναι η ταφή ενός μουσουλμάνου. Εγώ είχα τελειώσει στην Αίγυπτο πανεπιστημιακή σχολή στο Ισλαμικό Δίκαιο. Οταν είδα ότι δεν υπάρχει ιμάμης, ήμουν υποχρεωμένος να το κάνω εγώ. Βάσει της θρησκείας μας οφείλουμε να το κάνουμε ως μουσουλμάνοι, γιατί μετά θα κουβαλάμε την αμαρτία», εξηγεί ο Μουστάφα.

Δεν υπήρχε άλλος χώρος

Ομως οι νεκροί αυξάνονταν διαρκώς από τα ναυάγια στις θάλασσες της Λέσβου. Το νεκροταφείο του Αγίου Παντελεήμονος στην πόλη της Μυτιλήνης, όπου θάβονταν οι μουσουλμάνοι πρόσφυγες, δεν είχε άλλο χώρο.

Οι Αρχές της Μυτιλήνης αναζητούσαν νεκροταφείο για την ταφή των προσφύγων. Στο ναυάγιο της 28ης Οκτωβρίου πέθαναν 71 άτομα, για τα οποία δεν υπήρχε χώρος να ταφούν. Σε ένα ειδικό κοντέινερ-ψυγείο στον αύλειο χώρο του νεκροτομείου κείτονταν οι σοροί των προσφύγων επί 40 ημέρες.

Ο Μουστάφα πήγε και βρήκε τον αντιδήμαρχο Καθαριότητας Λέσβου, Γεώργιο Κατζανό, και του πρότεινε να χρησιμοποιηθεί το οικόπεδο του δήμου στο χωριό Κάτω Τρίτος. Συμφώνησαν αμέσως και πριν καλά καλά βγουν οι απαραίτητες άδειες, ο αντιδήμαρχος ανέλαβε την ευθύνη, έχοντας και την υποστήριξη του δημάρχου Λέσβου και ξεκίνησαν οι διαδικασίες ταφής.

«Μέσα σε 8 ώρες είχα κάνει 57 ταφές. Δεν θα ξεχάσω ποτέ εκείνη την ημέρα. Οι σοροί βρίσκονταν στο ψυγείο πολύ καιρό και είχαν σχεδόν παραμορφωθεί, οι συγγενείς τους δεν μπορούσαν να τους αναγνωρίσουν. Σε μία σκηνή που είχαν φτιάξει στο νεκροταφείο έπλυνα μία μία τις σορούς, τις τύλιξα με το σεντόνι βάσει της διαδικασίας που λέγεται ?κέφεν? και μετά έκανα τις ταφές. Τους ευλόγησα σύμφωνα με την παράδοση και είπα την προσευχή, που είναι μια παράκληση.

Στο ναυάγιο υπήρχαν δύο βρέφη 3 μηνών. Τα έθαψα δίπλα δίπλα. Είναι πολύ δύσκολο να θάβεις ανθρώπους που δεν γνωρίζεις. Ειδικά μικρά παιδιά. Ηξερα όμως ότι έπρεπε να σφιχτώ και να το κάνω. Δεν υπήρχε κανείς άλλος. Δεν πήρα ποτέ από συγγενείς ούτε ένα ευρώ. Οταν έμαθε για μένα η συριακή κοινότητα, τότε διάφορες οργανώσεις μού έκαναν δωρεά 7.000 ευρώ, ενώ μεμονωμένοι εθελοντές μού έδωσαν το ποσό των 5.000. Είχαν έρθει στις κηδείες και είχαν δει τι κάνω στο νεκροταφείο στο Κάτω Τρίτος. Με αυτά τα λεφτά καλύπτω τα έξοδα ταφής», λέει ο «ιμάμης» της Λέσβου.

Ο αντιδήμαρχος Λέσβου, Γ. Κατζανός, κοιτά τον Μουστάφα σαν να έχει απέναντί του κάποιον ήρωα. Μολονότι ο Μουστάφα είναι ένα αγόρι μόλις 30 ετών, ο αντιδήμαρχος με τους ρόζους στα χέρια, τις βαθιές ρυτίδες στο πρόσωπο και τη βραχνή φωνή τον κοιτάει μόνο με θαυμασμό.

«Μοιράστηκα την αγωνία του»

«Οταν ήρθε και με βρήκε ο Μουστάφα μοιράστηκα την αγωνία του και προχωρήσαμε αμέσως. Είχαμε 70 πτώματα στο νεκροτομείο. Η κατάσταση είχε ξεφύγει. Συγκάλεσα το τοπικό συμβούλιο και 23 ώρες μετά την απόφαση είχαμε προχωρήσει ήδη στις πρώτες ταφές.

Ο Μουστάφα βοήθησε πάρα πολύ και θέλω δημόσια να τον ευχαριστήσω για ό,τι έχει προσφέρει. Πολλοί λένε ότι το Προσφυγικό είναι πρόβλημα. Ομως δεν ζουν αυτό το ?πρόβλημα?. Δεν είναι εδώ όταν βγαίνουν τα παιδάκια παγωμένα από τη θάλασσα, με τα ποδαράκια τους μελανιασμένα.

Το βλέπουν από μακριά. Εμείς θέλουμε ο χώρος να ονομαστεί ?Δημοτικό Νεκροταφείο Προσφύγων Λέσβου? και να λειτουργεί με έξοδα του δήμου, γιατί μέχρι τώρα τα καλύπτει ο Μουστάφα.

Θα γίνουν εργασίες, θα φτιαχτεί οικίσκος για το πλύσιμο και το τύλιγμα των νεκρών και ο δήμος θα στηρίξει οικονομικά και ουσιαστικά τη λειτουργία του νεκροταφείου», λέει στο «Εθνος της Κυριακής» ο Γ. Κατζανός.

Οι συγγενείς των νεκρών τον θεωρούν οικογένειά τους

Ο Μουστάφα είναι γνωστός στο νησί. Αιγύπτιοι ψαράδες, πρόσφυγες, καταστηματάρχες, ακόμη και ιατροδικαστές τον χαιρετούν στον δρόμο. Οταν οι χριστιανοί ιερείς απηύθυναν πρόσκληση στους μουσουλμάνους για κοινή προσευχή στη Μυτιλήνη, μία φωτογραφία που έκανε τον γύρο του κόσμου, ο Μουστάφα πήγε. Στάθηκε στο κέντρο και μαζί με άλλους μουσουλμάνους προσευχήθηκε μαζί με τους χριστιανούς.

Πλέον η δράση του ως «ιμάμη» έχει ξεπεράσει τα όρια της Ελλάδας και οι συγγενείς των νεκρών -που πλέον ζουν σε ευρωπαϊκές χώρες περιμένοντας άσυλο- επικοινωνούν συχνά μαζί του. Το τηλέφωνό του χτυπάει διαρκώς και περιβάλλεται από κόσμο όλη την ώρα.

Βαρύ το «φορτίο

 Ομως το πρόσωπό του είναι κουρασμένο, ίσως από το «βάρος» που έχει επιφορτιστεί.Κατά τη συνάντησή μας ο θείος δύο μικρών παιδιών που είχαν επιζήσει από ναυάγιο, στο οποίο όμως είχαν «χαθεί» οι γονείς και τα δύο αδερφάκια, είχε πετάξει από την Ολλανδία στη Λέσβο προκειμένου να πάρει τη ληξιαρχική πράξη θανάτου. Για αρκετούς πρόσφυγες και μετανάστες που έχασαν τους δικούς τους ανθρώπους κατά το επικίνδυνο ταξίδι στα νερά του Αιγαίου ο Μουστάφα είναι πλέον οικογένεια, παρόλο που δεν τον ξέρουν ή δεν είναι συμπατριώτης τους. Ηταν ο άνθρωπος που βοήθησε τους δικούς τους να «ταξιδέψουν» όπως αρμόζει στον άλλο κόσμο. Που προσευχήθηκε γι' αυτούς όταν τους σκέπαζε το χώμα. Κάποιους δεν τους αναζήτησε κανείς και ο μόνος που τους «αποχαιρέτησε» ήταν ο Μουστάφα. Στο νεκροταφείο προσφύγων στο χωριό Κάτω Τρίτος συναντάς πλάκες χωρίς ονόματα, που γράφουν άγνωστο βρέφος 3 μηνών, ενός έτους ή Αφγανός ετών 28.

ΠΗΓΗ Εθνος της Κυριακής -Λ. ΜΠΙΝΤΕΛΑΣ