Το ΙΝΕ ΓΣΕΕ ενημερώνει: Συνταξιοδότηση στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα για ασφαλισμένους πριν το 1993

Συνταξιοδότηση στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα για ασφαλισμένους πριν το 1993


Το Ινστιτούτο Εργασίας ΓΣΕΕ στο πλαίσιο του Ε.Π. «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 2007-2013» υλοποιεί το έργο «Ανάπτυξη δικτύου υπηρεσιών πληροφόρησης, συμβουλευτικής υποστήριξης και ενδυνάμωσης εργαζομένων» με στόχο την πληροφόρηση, ενδυνάμωση και παροχή υπηρεσιών συμβουλευτικής στους εργαζόμενους, για θέματα που αφορούν τους τομείς της Κοινωνικής Ασφάλισης, των Εργασιακών Σχέσεων και της Απασχόλησης.  Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί ένα συνοπτικό οδηγό πληροφόρησης σχετικά με τις διατάξεις που διέπουν τη συνταξιοδότηση στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα για ασφαλισμένους πριν το 1993.

Οι ασφαλισμένοι που εργάζονται σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα έχουν τη δυνατότητα να συνταξιοδοτηθούν, εφόσον πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις, με τις ειδικές διατάξεις των βαρέων. Ο λόγος για τον οποίο οι ασφαλισμένοι αυτής της κατηγορίας εμπίπτουν σε πιο ευνοϊκές ρυθμίσεις σε σχέση με τους άλλους ασφαλισμένους είναι η δυσχέρεια των συνθηκών που ασκούν το επάγγελμα. Οι ασφαλιστικές εισφορές στην κατηγορία αυτή είναι αυξημένες. Ο Κατάλογος των βαρέων επαγγελμάτων που ισχύει σήμερα είναι αυτός που ορίζεται με την Υπουργική Απόφαση Φ.10221/26816/929/2.12.2011 και ισχύει από 1.1.2012.

Στον κατάλογο αυτό έχουν εξαιρεθεί από τα βαρέα ορισμένα επαγγέλματα τα οποία παλαιότερα περιλαμβάνονταν στα βαρέα. [1] Παρακάτω παρουσιάζουμε τις κατηγορίες συνταξιοδότησης στο ΙΚΑ με βαρέα ένσημα. Τα όρια ηλικίας των πινάκων που παρουσιάζονται στη συνέχεια ισχύουν και μετά το Ν. 4336/2015, δεδομένου ότι ο νόμος αυτός εξαιρεί από την αύξηση των ορίων τις κατηγορίες βαρέων ενσήμων.



Οι ασφαλισμένοι (άνδρες και γυναίκες) αυτής της κατηγορίας δικαιούνται σύνταξη υπό την προϋπόθεση ότι συμπληρώνουν 4.500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων τουλάχιστον 3.600 στα ΒΑΕ και εξ αυτών 1.000 τουλάχιστον τα τελευταία 13 χρόνια πριν από τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης. Στην κατηγορία αυτή προβλέπεται μόνο πλήρης και όχι μειωμένη σύνταξη. Τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης διαφοροποιούνται για άνδρες και γυναίκες ασφαλισμένους.

Ειδικότερα:

α) Άνδρες

Για τους άνδρες ασφαλισμένους της κατηγορίας αυτής μέχρι το 2010 ίσχυε το 60ο . Ο νόμος Ν. 3863/2010 δεν αύξησε το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης. Για το λόγο αυτό δεν υπάρχει στην κατηγορία αυτή δυνατότητα κατοχύρωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Από το 2013 και εφεξής ισχύει η γενική αύξηση ορίου ηλικίας κατά 2 έτη που προβλέπεται από τον Ν. 4093/2012.

ΈΤΟΣ συμπλήρωσης των 4.500 ημερών ασφάλισης (3.600 τουλάχιστον στα ΒΑΕ και εξ αυτών 1.000 τα τελευταία 13 χρόνια)
Ημέρες ασφάλισης που θα απαιτηθούν για συνταξιοδότηση
Όριο ηλικίας
Μέχρι το 2012
4.500
60
Από 2013 και μετά
4.500
62

Όπως είπαμε στην κατηγορία αυτή δεν υπάρχει κατοχύρωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος για το λόγο ότι τα όρια ηλικίας δεν αυξήθηκαν με το Νόμο του 2010. Ένας ασφαλισμένος λοιπόν για να συνταξιοδοτηθεί το 2012 στα 62 έτη πρέπει να έχει συμπληρώσει τόσο τα απαιτούμενα ένσημα όσο και το όριο ηλικίας.

 β) Γυναίκες

Οι γυναίκες ασφαλισμένες συνταξιοδοτούνται στο έτος συμπλήρωσης του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης (δηλαδή 4.500 ενσήμων, εκ των οποίων 3.600 στα ΒΑΕ και εξ αυτών τα 1.000 τα τελευταία 13 έτη). Η εξέλιξη του ορίου ηλικίας αποτυπώνεται στον ακόλουθο πίνακα:

Έτος συμπλήρωσης των 4.500 ημερών ασφάλισης (3.600 τουλάχιστον στα ΒΑΕ και εξ αυτών 1.000 τα τελευταία 13 χρόνια)
Ημέρες ασφάλισης που θα απαιτηθούν για συνταξιοδότηση
Όριο ηλικίας
2010
4.500
55
2011
4.500
56
2012
4.500
57
2013
4.500
62

Στην κατηγορία αυτή, σε αντίθεση με τους άνδρες ασφαλισμένους, υπάρχει δυνατότητα κατοχύρωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος κατά τη διετία 2011-2012, δεδομένου ότι τα όρια ηλικίας αυξήθηκαν με το νόμο του 2010 (Ν. 3863/2010). Επομένως μια γυναίκα που συμπληρώνει π.χ το 2011 τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης κατοχυρώνει το όριο ηλικίας που ίσχυσε το έτος αυτό δηλαδή το 56ο έτος. Άρα συνταξιοδοτείται κατά το χρόνο συμπλήρωσης του ορίου ηλικίας, αφού το όριο αυτό ισχύει μέχρι σήμερα.

Κατηγορία 35ετίας  στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα (άνδρες– γυναίκες)

Οι άνδρες και γυναίκες ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ δικαιούνται σύνταξης 35ετίας στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα (στο εξής ΒΑΕ) υπό την προϋπόθεση ότι συμπληρώνουν 10.500 ένσημα, εκ των οποίων 7.500 ένσημα στα ΒΑΕ. Το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης αυξάνεται σταδιακά από το 2011, ενώ από το 2015 και μετά διαμορφώνεται στα 62 έτη για πλήρη σύνταξη και στα 60 για μειωμένη. Η εξέλιξη του ορίου ηλικίας πλήρους και μειωμένης σύνταξης αποτυπώνεται στον ακόλουθο πίνακα:


Έτος συμπλήρωσης
των 10.500 ημερών
ασφάλισης, από τις
οποίες 7.500 στα βαρέα
και ανθυγιεινά
επαγγέλματα
Ημέρες ασφάλισης που θα
απαιτηθούν για συνταξιοδότηση

Όριο ηλικίας
Για πλήρη
Για μειωμένη
2010
10.500
55
53
2011
10.500
55 και 9μήνες
53 και 9 μήνες
2012
10.500
56 και 6μήνες
54 και 6 μήνες
2013
10.500
60 και 9μήνες
58 και 9 μήνες
2014
10.500
61 και 6μήνες
59 και 6 μήνες
2015
10.500
62
60

Και στην κατηγορία αυτή υπάρχει δυνατότητα κατοχύρωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος δεδομένου ότι τα όρια ηλικίας αυξήθηκαν το 2010 (με το Ν.3863/2010).

Σε ορισμένες ειδικές περιπτώσεις ασφαλισμένοι με βαρέα και 4.500 ένσημα συνταξιοδοτούνται στα 60 και όχι στα 62 έτη όπως[2]:

α) οικοδόμοι υπό την προϋπόθεση ότι έχουν συμπληρώσει
4.500 ένσημα εκ των οποίων τα 3.600 είναι βαρέα οικοδομικά και εκ εξ αυτών τα 1.000 τα τελευταία 13 έτη ή

4.500 βαρέα οικοδομικά ένσημα, εκ των οποίων 500 τα τελευταία 13 έτη
β) Υπάλληλοι Καθαριότητας ΟΤΑ. Πρόκειται για εργαζόμενους στις υπηρεσίες καθαριότητας των ΟΤΑ (άνδρες/ γυναίκες), οι οποίοι έχουν συμπληρώσει 4.500 ένσημα, εκ των οποίων 3.600 σε υπηρεσίες υγιεινής – καθαριότητας (ν. 1649/87) και εξ αυτών οι 1.000 τα τελευταία 13 χρόνια.

Για διατύπωση σχετικών ερωτημάτων στα αναφερόμενα πεδία παρακαλούμε να έρχεστε σε επαφή με το Περιφερειακό ΙΝΕ / ΓΣΕΕ Βορείου Αιγαίου, Εργατικό Κέντρο Χίου, Μαρτύρων 2, 82100 Χίος, τηλ. 22710 23550, fax 22710 23175, e-mail: chiosinediktio@inegsee.gr  και ineba@inegsee.gr. Οι υπηρεσίες Πληροφόρησης και Συμβουλευτικής παρέχονται δωρεάν στο κοινό.