Οργανισμός Τουριστικής Προβολής Λέσβου-Ανακοίνωση από την Πρωτοβουλία Ενεργών Πολιτών Λέσβου και απάντηση από το Δημο

Δελτίο Τύπου της Πρωτοβουλίας Ενεργών Πολιτών Λέσβου από κοινού με την Περιφερειακή Κίνηση «Συμβόλαιο Ζωής για το Αιγαίο», με τα αναλυτικά σχόλιά για τον υπό ίδρυση Οργανισμό Τουριστικής Προβολής και τις προτάσεις για βίωσιμη τουριστική ανάπτυξη.

Πρόσφατα ήρθε ξανά στην επικαιρότητα το θέμα ίδρυσης Οργανισμού Τουριστικής Ανάπτυξης/Προβολής Λέσβου με τη δημοσιοποίηση του σχεδίου καταστατικού του. Σήμερα, μια ημέρα πριν τη συζήτηση (και κύρωση;) του καταστατικού του νέου Οργανισμού από την Επιτροπή Τουρισμού του Δήμου, οι κινήσεις «Πρωτοβουλία Ενεργών Πολιτών Λέσβου» και «Συμβόλαιο Ζωής για το Αιγαίο», δημοσιοποιούμε από κοινού τις απόψεις μας για αυτό το εξαιρετικά σημαντικό και με πολλές πτυχές και προεκτάσεις ζήτημα. Κάνουμε έτσι πράξη την επιθυμία μας για μια γόνιμη συνεργασία αυτοδιοικητικών κινήσεων και κοινωνικών δυνάμεων, στα θέματα για τα οποία οι προτάσεις μας  ταυτίζονται.

Ο σκοπός του υπό ίδρυση οργανισμού, όπως αναλύεται στο προτεινόμενο καταστατικό του, δεν είναι σαφής και ξεκάθαρος. Το γεγονός αυτό εντείνεται από την έλλειψη μελέτης σκοπιμότητας που θα περιέγραφε αναλυτικά τους στόχους του Οργανισμού και τους τρόπους υλοποίησης τους, το οργανόγραμμα και τη στελέχωση του καθώς και το κόστος λειτουργίας του τουλάχιστον για την πρώτη 3ετία και τη προέλευση των πόρων που θα καλύψουν τη δράση του. Ειδικά η στελέχωση του Οργανισμού με αποσπάσεις από το Δήμο και την Περιφέρεια ηχεί παράξενα. Αν υπήρχε στελέχωση με ειδικά εκπαιδευμένα άτομα γιατί τότε τόσο η Περιφέρεια όσο και ο Δήμος αναθέτουν σε τρίτους το πρόγραμμα προβολής ακόμη και σήμερα;

Οι στόχοι-ενέργειες του οργανισμού περιλαμβάνουν συγκεχυμένες και αόριστες αναφορές σε αντικείμενα που είναι υπό την ευθύνη πολλών και διαφορετικών δομών/υπηρεσιών του δήμου (πολεοδομία, τεχνικά έργα, αντιδημαρχίες πολιτισμού, ποιότητας ζωής, κ.α.), αλλά και υπηρεσιών εκτός δημοτικού και περιφερειακού ελέγχου (υπουργεία πολιτισμού, τουρισμού, υποδομών, κ.α.). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την επικάλυψη αρμοδιοτήτων και μια συγκεχυμένη, ασαφή πρόταση χωρίς αρχή, μέση και τέλος. Επιπλέον, δεν γίνεται καμία ιεράρχηση των απαιτούμενων ενεργειών-στόχων, ως μέρους ενός ολοκληρωμένου σχεδίου ανάπτυξης. Δεν λαμβάνει υπόψη ότι η συνδυαστική ανάπτυξη γεωργίας-κτηνοτροφίας-αλιείας, μεταποίησης και ειδικών μορφών τουρισμού μέσα σε πλαίσια μικρής κλίμακας με σεβασμό στην παράδοση, στο τοπίο και στο φυσικό περιβάλλον, αποτελούν το τουριστικό προϊόν της Λέσβου. Αυτό εξάλλου προκύπτει από όλες τις σχετικές αναπτυξιακές μελέτες και τους στρατηγικούς σχεδιασμούς που έχουν, κατά καιρούς, πραγματοποιηθεί για το νησί μας.

Επίσης, θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι συμμετοχή σε εκθέσεις πρέπει να επαναπροσεγγιστεί και να επανασχεδιαστεί βάσει των σύγχρονων αναγκών και δεδομένων, καθώς η μέχρι τώρα παρουσία μας σε εκθέσεις είναι ιδιαίτερα κοστοβόρα και μπορεί να χαρακτηριστεί ανεπαρκής εκ του αποτελέσματος, ενώ δεν έχει προωθηθεί καθόλου η τουριστική προβολή του τόπου μέσω του διαδικτύου, μέσω ΜΜΕ εσωτερικού και εξωτερικού και μέσω συνέργειας τουριστικών οργανισμών και κυρίως μέσα από την ιεράρχηση δράσεων marketing που είναι η δημιουργία τουριστικής εικόνας, η προβολή και η ενημέρωση με τη δημιουργία του ανάλογου υποβάθρου και μηχανισμού..

Είναι, λοιπόν, λάθος να επιμένουμε σε μια πρακτική που δεν αποδίδει… και να μην επενδύουμε σε άλλες πρακτικές που έχουν αποδώσει σε ανάλογες περιπτώσεις.

Πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα ότι δεν έχει καθοριστεί ποιο είναι το τουριστικό προϊόν της Λέσβου που κατά την άποψη μας θα πρέπει να βασίζεται στο δίπολο «φύση και πολιτισμός» αξιοποιώντας και τον χαρακτηρισμό της Λέσβου ως «γεωπάρκο» από την UNESCO και ολόκληρος ο αναπτυξιακός σχεδιασμός αλλά και η προβολή πρέπει να βαίνει προς αυτή την κατεύθυνση. Η συνδυαστική αξιοποίηση των πολιτισμικών και φυσικών πόρων είναι το εξέχον συγκριτικό μας πλεονέκτημα. Φύση και πολιτισμός σε συνδυασμό με τοπικότητα, ποιότητα και καινοτομία.

Με βάση τα παραπάνω  οι μέτοχοι ενός τέτοιου οργανισμού ή δομής πρέπει να έχουν την ανάλογη εκπροσώπηση από διαφόρους τομείς (όχι μόνο του τουρισμού). Δυστυχώς στο καταστατικό δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για εκπροσώπηση οποιουδήποτε φορέα πολιτισμού ή περιβάλλοντος, ενώ δεν υπάρχει ούτε η εκπροσώπηση αποδεδειγμένα επιτυχημένων δομών όπως ο Φορέας Τουρισμού Μολύβου. Αντίθετα υπερεκπροσωπούνται, καταλαμβάνοντας καίριες θέσεις, οι θεσμικοί φορείς με τον εκάστοτε Δήμαρχο ως Πρόεδρο και τον εκάστοτε Αντι-περιφερειάρχη ως Αντιπρόεδρο. Τέτοιες λογικές είναι παρωχημένες και οδηγούν σε αδυναμία ορθής διαχείρισης, λόγω έλλειψης εξειδικευμένων γνώσεων, κατάρτισης, κατάλληλης εμπειρίας και ευελιξίας. Για εμάς, ο Οργανισμός είναι προτιμότερο να οργανωθεί στα χνάρια των ανεξάρτητων αρχών, όπου ο Δήμος και η Περιφέρεια, ως κύριοι μέτοχοι, θα αναθέτουν τη διοίκηση σε εξειδικευμένους και έμπειρους επιστήμονες. Φυσικά θα διατηρούν ελεγκτικό ρόλο επί των πεπραγμένων του οργανισμού, χωρίς όμως να τον κηδεμονεύουν.

Ως προς τους πόρους της εταιρείας, μια τέτοια αναπτυξιακή προσπάθεια, για να είναι και οικονομικά ισχυρή, δεν μπορεί να βασίζεται -έτσι γενικά και αόριστα- σε εισφορές μελών, δωρεές, χρηματοδοτήσεις, εκδηλώσεις, κ.α., όπως παρατηρήσαμε ότι αναγράφεται στο καταστατικό της. Απαιτείται μελέτη βιωσιμότητας, η οποία πρέπει να έχει πολύ σαφές και συγκεκριμένο περιεχόμενο και να μπορεί να εγγυηθεί μακροπρόθεσμα την ύπαρξη και την αποδοτική λειτουργία της εταιρείας. Πολύ περισσότερο εφόσον έχει ως στόχο τη προβολή και για την οποία χρειάζονται τεχνογνωσία και πόροι. Επιπροσθέτως, η ένταξη & συμμετοχή σε χρηματοδοτούμενα εθνικά, ευρωπαϊκά ή διεθνή projects απαιτεί κατάλληλο εξειδικευμένο και καταρτισμένο προσωπικό διαφόρων ειδικοτήτων, το οποίο θα πρέπει να λειτουργεί οργανωμένα και συντονισμένα, βάσει ενός ολοκληρωμένου σχεδίου ανάπτυξης, όχι μόνο εντός αλλά και εκτός γραφείων ώστε να εξασφαλίζει συνεχή χρηματοδοτική ροή, ενώ είναι γνωστό τα προγράμματα αυτά δεν προβλέπουν χρήση πόρων για άλλους σκοπούς εκτός από εκείνους του προγράμματος.

Συνεπώς, κρίνουμε ότι η δημιουργία μιας τέτοιας εταιρείας, τουλάχιστον με τον τρόπο που περιγράφεται στο προτεινόμενο καταστατικό, δεν είναι απαραίτητη. Θα ήταν πιο αποτελεσματικό αν ενεργοποιούσαμε υπάρχουσες δομές του δήμου, το ανθρώπινο και παραγωγικό δυναμικό του τόπου (Αναπτυξιακές Εταιρείες, Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου), προς την κατεύθυνση των σκοπών που προαναφέραμε. Οι εξελίξεις ήδη μας προσπερνούν. Επιλογές υπάρχουν. Δεν υπάρχει άλλος χρόνος, ούτε χρήμα για σπατάλη.

ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

Σχετικά με την κοινή ανακοίνωση από τη Δημοτική Κίνηση «Πρωτοβουλία Ενεργών Πολιτών Λέσβου» και την Περιφερειακή Κίνηση «Συμβόλαιο Ζωής για το Αιγαίο»,  αναφορικά με την ίδρυση του νέου “Οργανισμού Τουριστικής Ανάπτυξης Λέσβου”, οφείλουμε να διευκρινίσουμε τα εξής:

Η αναγκαιότητα ίδρυσης του εν λόγω Οργανισμού αποτελεί επί μία δεκαετία και πλέον, πάγιο αίτημα όλων των τουριστικών ενώσεων, ομοσπονδιών και επιχειρήσεων του νησιού. Ο κύριος λόγος ίδρυσής του, είναι ότι μολονότι από όλους τους τοπικούς φορείς καταβάλλονται επί πολλά χρόνια σημαντικές προσπάθειες τουριστικής ανάπτυξης της Λέσβου, εν τούτοις είναι ατελέσφορες και αναποτελεσματικές, δεδομένου του αποσπασματικού και μεμονωμένου χαρακτήρα τους, χωρίς την ύπαρξη κεντρικού σχεδιασμού και εφαρμογής ολοκληρωμένου διεθνούς τουριστικού marketing για όλο το νησί.  

Μέχρι σήμερα, είχαν καταβληθεί αρκετές προσπάθειες ίδρυσης του εν λόγω “Οργανισμού”. Ωστόσο, όλες απέβησαν άκαρπες για διάφορους λόγους, όπως οικονομικές δυσκολίες, μη ύπαρξη ενός φορέα που θα τις συντονίσει, ασυμφωνία των εμπλεκομένων γύρω από επιμέρους θέματα, κ.α.   

Το τελευταίο εξάμηνο, μετά από νέα αιτήματα όλων των τουριστικών φορέων προς το Δήμο Λέσβου, με πρωτοβουλία της Επιτροπής Τουρισμού, η  Νομική Υπηρεσία του Δήμου σε στενή και αγαστή συνεργασία με όλες τις Τουριστικές Ενώσεις παλλεσβιακής εμβέλειας του νησιού, επεξεργάστηκαν λεπτομερώς και σε βάθος το όλο θέμα και μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, κατάφεραν να ξεπεράσουν επιτυχώς τις όποιες δυσκολίες, αδυναμίες και ανυπέρβλητες διαφορές του παρελθόντος, που καθιστούσαν το εγχείρημα ακατόρθωτο.

Έτσι σήμερα, ο Δήμος Λέσβου, μαζί με την Ένωση Ξενοδόχων, την Ένωση Τουριστικών Πρακτόρων, την Ομοσπονδία Ενοικιαζομένων Δωματίων, το Σωματείο Διπλωματούχων Ξεναγών Β.Α. Αιγαίου & Νήσων (Παράρτημα Λέσβου) και την Ένωση Ενοικιαζομένων Αυτοκινήτων του νησιού, βρίσκονται στην ευχάριστη θέση να έχουν ολοκληρώσει και συνυπογράψει το καταστατικό του “Οργανισμού Τουριστικής Ανάπτυξης Λέσβου” (και όχι όπως λανθασμένα αποκαλείται “τουριστικής προβολής”).  

Αν ορισμένοι αυτοδιοικητικοί ή επαγγελματικοί φορείς, έχουν αντίθετη άποψη με τη χρησιμότητα του υπό σύσταση Οργανισμού, είναι προφανές ότι μπορούν να μην συμμετάσχουν στο όλο εγχείρημα.

Σε κάθε περίπτωση, ο Δήμος Λέσβου μαζί με τις προαναφερόμενες τουριστικές ενώσεις και με όποιους άλλους συμφωνούν με την παραπάνω προσέγγιση, θεωρώντας πολύ σημαντική την προσφορά ενός τέτοιου Οργανισμού, είναι αποφασισμένοι να προχωρήσουν στην ίδρυσή του. 

Κατόπιν των παραπάνω, είναι προφανές ότι δεν έχει κανένα νόημα να απαντήσουμε λεπτομερώς σε όλα τα σημεία που αναφέρει η κοινή ανακοίνωση, δεδομένου ότι τα περισσότερα εξ’ αυτών που θίγουν τα κακώς κείμενα, είναι απολύτως ορθά και αποτελούν ακριβώς τους λόγους για τους οποίους πρέπει να ιδρυθεί ο νέος Οργανισμός.   

Όπως επίσης είναι απολύτως προφανές, ότι το καταστατικό του Οργανισμού που αποτελεί μόνο την αρχική νομική του υπόσταση, δεν είναι δυνατόν να περιλαμβάνει στο Σώμα του ολόκληρη τη στρατηγική τουριστικής ανάπτυξης του νησιού και εν τέλει δεν είναι αυτό που θα αναπτύξει τον τουρισμό στη Λέσβο. Αυτά όλα είναι τα ζητούμενα και ο νέος Οργανισμός θα κληθεί να τα επεξεργαστεί και να δώσει ολοκληρωμένες λύσεις, που θα επιφέρουν την πολυπόθητη τουριστική ανάπτυξη της Λέσβου.

Από την άλλη μεριά, η προσεκτική ανάγνωσή του καθιστά απολύτως σαφές ότι όχι μόνο έχει προβλεφθεί, αλλά επιβάλλεται η συμμετοχή όλων των τοπικών φορέων τουριστικής ανάπτυξης, ως περιφερειακές προεκτάσεις του ίδιου του Οργανισμού (“αντένες”). Ωστόσο, όπως γίνεται εύκολα κατανοητό, για λόγους αποτελεσματικής διαχείρισης, δεν είναι δυνατόν να συμμετέχει απεριόριστος αριθμός ατόμων στο Διοικητικό του Συμβούλιο. Όπως δεν είναι δυνατόν, οι φορείς που καλούνται να χρηματοδοτήσουν τη λειτουργία του, ως μη κερδοσκοπικής εταιρείας, να τεθούν εκτός Διοικητικού Συμβουλίου.   

Κλείνοντας, επισημαίνουμε ότι ο Δήμος Λέσβου μέσω της Επιτροπής Τουρισμού, είναι διατεθειμένος να συζητήσει διεξοδικά, οποιαδήποτε ολοκληρωμένη πρόταση κατατεθεί άμεσα και η οποία θα βελτιώνει ουσιαστικά και όχι θεωρητικά την υπάρχουσα. Αρκεί η εν λόγω ιδρυτική διαδικασία, να λάβει επιτέλους και μετά από συζητήσεις δέκα και πλέον ετών, ένα αίσιο τέλος προς όφελος της πραγματικής οικονομίας του νησιού.