Ένα νέο άλμα μετάβασης στην ψηφιακή εποχή έκαναν οι δύο Δημόσιες Βιβλιοθήκες της Λέσβου και το ΡΙΚ Κύπρου

Ένα νέο άλμα μετάβασης στην ψηφιακή εποχή έκαναν οι δύο Δημόσιες Βιβλιοθήκες της Λέσβου και το ΡΙΚ Κύπρου, ολοκληρώνοντας το Ευρωπαϊκό συγχρηματοδοτούμενο έργο «Ψηφιακός Ηρόδοτος» για τη διάσωση και την ανάδειξη του ιστορικού έντυπου και οπτικοακουστικού τους αρχείου.

Σημαντικό μέρος του σπάνιου αρχειακού υλικού των δύο Βιβλιοθηκών της Λέσβου βρίσκεται πλέον διαθέσιμο σε ψηφιακή μορφή με πλήρη τεκμηρίωση και προσβάσιμο από όλους.

Τα αποτελέσματα του έργου παρουσιάστηκαν σε ειδική εκδήλωση την Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2014, στην αίθουσα εκδηλώσεων «Τάσσος Παπαδόπουλος» στο κτίριο του Αρχείου του ΡΙΚ στη Λευκωσία. Η εκδήλωση προσέλκυσε το ενδιαφέρον πλήθους κόσμου από το χώρο της δημοσιογραφίας, της ραδιοτηλεοπτικής παραγωγής, του πολιτισμού, της εκπαίδευσης καθώς και των πρώην υπαλλήλων του ΡΙΚ.

Το πρωτοπόρο έργο του ΡΙΚ και των Βιβλιοθηκών χαιρέτισαν ο Υπουργός Εσωτερικών  Κύπρου Σωκράτης Χάσικος, ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του ΡΙΚ Γιώργος Τσαλακός, ο αντιδήμαρχος Λέσβου και πρόεδρος του εφορευτικού συμβουλίου της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Μυτιλήνης Ευστράτιος Τζιμής καθώς και ο διευθυντής της Διεύθυνσης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Συντονισμού και Ανάπτυξης Κύπρου, Κώστας Ιακώβου.

Εκ μέρους της Δημόσιας Ιστορικής Βιβλιοθήκης Μηθύμνης «Αργύρης Εφταλιώτης», η πρόεδρος του εφορευτικού συμβουλίου Παναγιώτα Θηβαίου παρουσίασε την ιστορία και την εξέλιξη της Βιβλιοθήκης από την ίδρυσή της (1859) έως σήμερα. Επισήμανε ότι η ψηφιοποίηση των θησαυρών της στο πλαίσιο του έργου «Ψηφιακός Ηρόδοτος» αποτελεί ορόσημο στην ιστορική της διαδρομή. Ενδεικτικά, παρουσίασε ψηφιακά αντίγραφα από την παλαιά συλλογή της Βιβλιοθήκης η οποία περιλαμβάνει βιβλία, εφημερίδες και περιοδικά από τη Λέσβο και τη Μικρά Ασία, πλούσιο αρχείο με κανονισμούς λειτουργίας Συλλόγων και Σχολών, έγγραφα, πρακτικά, φωτογραφίες κ.ά., το αρχείο Αργύρη Εφταλιώτη με χειρόγραφα του συγγραφέα και του Γιάννη Ψυχάρη, τα γυαλιά του Στράτη Μυριβήλη κ.λπ. Στην παραπάνω παλαιά συλλογή, καθώς και στα βιβλία που ψηφιοποιήθηκαν με πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας το 2008 (http://diglib.ypepth.gr) οι πολίτες όλου του κόσμου έχουν πλέον ελεύθερη πρόσβαση μέσω διαδικτύου.

Η προϊσταμένη των Δημοσίων Βιβλιοθηκών Μαρία Γρηγορά παρουσίασε τα στάδια ολοκλήρωσης του έργου για τις δύο Βιβλιοθήκες, τα οποία περιλαμβάνουν την ψηφιοποίηση, τεκμηρίωση, ανάδειξη και προβολή των ψηφιακών αντιγράφων. Επίσης, παρουσίασε τις ανανεωμένες ιστοσελίδες των δύο Βιβλιοθηκών (Δ.Κ.Β. Μυτιλήνης http://www.cplm.gr) και Δ.Ι.Β.Μηθύμνης "Αργύρης Εφταλιώτης"  (http://www.mythimnalibrary.gr)  και έγινε αναζήτηση και εμφάνιση τεκμηρίων από το ψηφιακό αποθετήριο σε πραγματικό χρόνο. Συνολικά για τις δύο Βιβλιοθήκες ψηφιοποιήθηκαν πάνω από 12.000 σελίδες, στις οποίες μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται  εφημερίδες της Λέσβου και της Σμύρνης της περιόδου 1897-1945, Χειρόγραφα, Βιβλία κ.λπ. Τεκμηριώθηκαν 12.000 άρθρα και χρησιμοποιήθηκαν 14.274 θεματικές επικεφαλίδες για να περιγραφούν τα ψηφιακά αντίγραφα.

Τέλος, ακολούθησε η προβολή του βίντεο με τίτλο: "Η ζωή στη Λέσβο και στη Μικρά Ασία μέσα από τον Τύπο και τα Χειρόγραφα της εποχής", το οποίο επιμελήθηκαν οι Μ. Γρηγορά και Σ. Αντωνίου και αποτελεί προβολή επιλεγμένου ψηφιοποιημένου υλικού των δύο Βιβλιοθηκών. Τα ψηφιακά αντίγραφα των Βιβλιοθηκών είναι πλέον διαθέσιμα και δωρεάν προσβάσιμα σε όλους τόσο μέσω των ιστοσελίδων των Βιβλιοθηκών από το Μενού ΨΗΦΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ, επιλογή ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΗΡΟΔΟΤΟΣ αλλά και απευθείας από το αποθετήριο που δημιουργήθηκε ειδικά για το έργο ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΗΡΟΔΟΤΟΣ στην ακόλουθη διεύθυνση: http://dspace.cplm.gr.

Ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα αναζήτησης κατά Συγγραφέα, Τίτλο, Ημερομηνία έκδοσης, Θέμα, Συλλογή. Επίσης, παρέχεται η δυνατότητα συνδυασμένης αναζήτησης για ακριβέστερα αποτελέσματα π.χ. Λέσβος και Πρόσφυγες, Λέσβος και όχι Πρόσφυγες.

Οι δύο ιστοσελίδες των Βιβλιοθηκών Μυτιλήνης και Μηθύμνης καθώς επίσης και το ψηφιακό αποθετήριο φιλοξενούνται σε χώρο που παραχώρησε το Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Ανάλογες παρουσιάσεις έκαναν οι εταίροι από την Κύπρο, με προβολές ειδικών παραγωγών από το αρχείο του ΡΙΚ, για το περιεχόμενο των 3000 ωρών του οπτικοακουστικού υλικού που ψηφιοποιήθηκε στη διάρκεια του έργου.

Τέλος, εκ μέρους του Πανεπιστημίου Αιγαίου ο Αναπληρωτής Καθηγητής Νικόλαος-Χρήστος Αναγνωστόπουλος και η υποψήφια Διδάκτωρ Μαρία Ζογκού παρουσίασαν τη διαδικτυακή πύλη του ΨΗΦΙΑΚΟΥ ΗΡΟΔΟΤΟΥ (http://portal.digital-herodotus.eu ) στην οποία θα αναρτάται σταδιακά το υλικό που ψηφιοποιήθηκε και από τους τρεις εταίρους για να είναι προσβάσιμο στο κοινό, σε Κύπρο και Ελλάδα.

Σκοπός της πύλης είναι η απρόσκοπτη παροχή πολυμεσικού περιεχόμενου του ΡΙΚ και των βιβλιοθηκών στη μορφή κλασσικής πύλης για πρόσβαση από Η/Υ αλλά και ως πύλη για κινητές συσκευές διαφόρων λειτουργικών συστημάτων, λαμβάνοντας υπόψη τα διαφορετικά χαρακτηριστικά και απαιτήσεις τους, τη φύση του παρεχόμενου αλλά και τις τηλεπικοινωνιακές υποδομές πρόσβασης. Στο ίδιο πακέτο εργασίας μελετήθηκαν ζητήματα για αύξηση της προσβασιμότητας του ψηφιοποιημένου υλικού για ΑμεΑ. Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου παρείχε τεχνογνωσία για εμπλουτισμό του ψηφιοποιημένου υλικού ώστε να καθίσταται προσβάσιμο σε βασικές κατηγορίες προσβασιμότητας για ΑμεΑ. Οι εργασίες αφορούν στην υλοποίηση οπτικοακουστικών βοηθημάτων (βίντεο νοηματικής), την πολλαπλή ανάλυση των δεδομένων, την εισαγωγή υποτίτλων και την εισαγωγή ηχητικών περιγραφών.

Επιπρόσθετα, το Πανεπιστήμιο ανέλαβε την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών προς τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της Μυτιλήνης και την αντίστοιχη της Μήθυμνας για το πρακτικό μέρος του έργου της ψηφιοποίησης προσφέροντας την κατάλληλη τεχνογνωσία και τις νεότερες επιστημονικές πρακτικές για την επεξεργασία και βελτίωση της εμφάνισης των ψηφιακών αντιγράφων.

Το έργο «Ψηφιακός Ηρόδοτος» συγχρηματοδοτήθηκε με ευρωπαϊκή συνεισφορά στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Διασυνοριακής Συνεργασίας «Ελλάδα–Κύπρος 2007-2013».