Εισήγηση του Γιάννη Σπιλάνη για το θέμα των Ελαιοτριβειων

Η εισήγηση του Γ.Σπιλάνη στο Περιφερειακό Συμβούλιο για το θέμα της παράτασης αδειοδότησης των ελαιοτριβείων

Κύριε Πρόεδρε, Αγαπητοί συνάδελφοι,

Πριν τοποθετηθώ επί του θέματος επιτρέψατε μου να αναφερθώ σύντομα στην ουσία της λειτουργίας του Περιφερειακού Συμβουλίου (ΠΣ) και των Επιτροπών του (ΠΕ), όπως την διαπιστώνουμε αυτές τις πρώτες εβδομάδες λειτουργίας της νέας περιφερειακής αρχής.

Το ΠΣ, ως αιρετό όργανο και με βάση το νόμο που ορίζει τις αρμοδιότητες του (3852/10 ή «Καλλικράτης»), έχει ως αντικείμενο τη χάραξη και εφαρμογή αναπτυξιακών πολιτικών. Τα εκλεγμένα όργανα της περιφέρειας δεν νομοθετούν, ούτε αποφασίζουν για την «αναστολή» ισχύος των νόμων. Ασχολούνται με θέματα σκοπιμότητας (δηλαδή επιλέγουν μεταξύ διαφορετικών αναπτυξιακών ή και διαχειριστικών λύσεων) και όχι με θέματα νομιμότητας (δηλαδή της εφαρμογής ή όχι της νομοθεσίας που είναι θέμα των υπηρεσιών). Στη συγκεκριμένη περίπτωση το ΠΣ οφείλει να ασχοληθεί με τη χάραξη αναπτυξιακής και περιβαλλοντικής πολιτικής σχετικά με το ιδιαίτερο θέμα της ελαιοκαλλιέργειας και όχι να εξετάζει αν θα εφαρμόσει την ισχύουσα νομοθεσία. Αν υπάρχουν αμφιβολίες και αντιρρήσεις για την ισχύουσα νομοθεσία οφείλουμε ως ΠΣ να επεξεργαστούμε προτάσεις και να τις εισηγηθούμε στα αρμόδια όργανα του κράτους και όχι να αυθαιρετούμε.

Αλήθεια κε Πρόεδρε με βάση ποια διάταξη του κανονισμού λειτουργίας του ΠΣ φέρατε το θέμα για συζήτηση;

Για τους παραπάνω λόγους σε όλα τα θέματα που έρχονται στο ΠΣ και θα αφορούν θέματα εφαρμογής του νόμου κατά παράβαση των αρμοδιοτήτων του ΠΣ όπως το σημερινό, η Παράταξη Συμβόλαιο Ζωής με το Αιγαίο θα απέχει από τη ψηφοφορία.

Από τη κοινή συνεδρίαση των Επιτροπών Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, φάνηκαν ξεκάθαρα δύο πράγματα:

- ότι η πλειοψηφία αλλά και οι περισσότερες παρατάξεις δεν αντιλαμβάνονται τον ρόλο μας και ειδικά των ρόλο των επιτροπών που οφείλουν να ετοιμάζουν προτάσεις για να διευκολύνουν τη λειτουργία του ΠΣ στα δύσκολα θέματα της ανάπτυξης. Θεωρώ εκτροπή από τον ρόλο μας να δηλώνει ο πρόεδρος της Επιτροπής Αγροτικής Ανάπτυξης ότι «τα μέλη της Επιτροπής του παρευρίσκονται εκεί γιατί η Επιτροπή έχει μια αρμοδιότητα σε θέμα υγιεινής» και να μην έχει προτάσεις για το ελαιόλαδο που να τις βάζει στο τραπέζι της συζήτησης. Ταυτόχρονα η υπηρεσία δεν έχει προτάσεις αντιμετώπισης του προβλήματος, εστιαζόμενη αποκλειστικά στην εφαρμογή της νομοθεσίας. Σε μια στιγμή που θα έπρεπε να έχουν ωριμάσει προτάσεις μέσα από τη συνεργασία του αντιπεριφερειάρχη Περιβάλλοντος που έχει θητεία 8 ετών στην αυτοδιοίκηση σε παρόμοια θέματα, των υπηρεσιών, των ενδιαφερόμενων και της Διαχειριστικής Αρχής για καινοτόμες εφαρμογές σε όλη τη διαδικασία της καλλιέργειας και της επεξεργασίας του λαδιού με στόχο ένα ποιοτικό και επώνυμο προϊόν και ολοκληρωμένες πρακτικές διαχείρισης, εμείς συζητάμε για το πως οι ελαιοπαραγωγοί της Λέσβου θα πάρουν παράτυπα μια συμπληρωματική επιδότηση αδιαφορώντας για τα απόβλητα. Υπάρχει ανυπαρξία προτάσεων για τη διαχείριση των αποβλήτων ελαιουργείων σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία που να δίνει προτεραιότητα στη μείωση των αποβλήτων μέσω πρακτικών πρόληψης (πχ. διφασική επεξεργασία που χρησιμοποιεί λιγότερο νερό και έχει λιγότερα απόβλητα), επανάχρησης, ανακύκλωσης (πχ. με τη παραγωγή εδαφοβελτιωτικών).

Ότι οι φορείς της Λέσβου που συμμετείχαν στην επιτροπή για να τοποθετηθούν (ο Σύλλογος των Ελαιοτριβέων, η Ένωση Γεωργικών Συνεταιρισμών, το Επιμελητήριο και άλλοι) δεν είχαν να πουν τίποτα παραπάνω από την αναστολή, για 16ο έτος, της ισχύουσας νομοθεσίας. Νομοθεσίας που ενώ ισχύει από το 1990 αγνόησαν στη πλειοψηφία τους για 20 χρόνια. Αντίθετα, έγιναν τοποθετήσεις και ακούστηκαν εκφράσεις που δείχνουν ότι το πρόβλημα της χώρας δεν είναι μόνο δημοσιονομικό αλλά προ πάντων αξιών και λειτουργίας θεσμών. Διάχυτη ήταν η απαξίωση των προσπαθειών που έχουν γίνει από ελαιοτριβείς για να είναι νόμιμοι (5 στη Λέσβο, η πλειοψηφία των Χιωτών και Σαμιωτών ελαιοτριβέων), η απαξίωση της ίδιας της νομιμότητας, η απαξίωση της γνώσης (με τη φοβερή δήλωση ότι τα προβλήματα υπάρχουν από τότε που υπάρχουν οι περιβαλλοντολόγοι!) και τέλος η απαξίωση των ίδιων των μελών του ΠΣ. Όπως διάχυτος στην ατμόσφαιρα ήταν και ο εκβιασμός, αφού ειπώθηκε ξεκάθαρα και επαναλήφθηκε και σήμερα, «ή μας δίνετε τις άδειες ή θα κλείσουμε τα ελαιοτριβεία και έχετε τους αγρότες απέναντι σας».

Για την κατάσταση αυτή υπάρχουν ευθύνες από όσους διοίκησαν τη χώρα και τη Λέσβο ειδικότερα και εξέθρεψαν αυτές τις νοοτροπίες.

Η πλειοψηφία και η κα Καλογήρου προσωπικά δεν τοποθετήθηκαν στο θέμα. Ο κ.Γιακαλής δεν μπορούσε παρά να είναι συνεπής με τις αποφάσεις της δικής του θητείας. Ευθύνες όμως υπάρχουν και από μερίδα της ελάσσονος αντιπολίτευσης που αντί να εκφωνήσει έναν άλλο λόγο για εφαρμογή του νόμου με συγκεκριμένες προτάσεις και χρονοδιάγραμμα υλοποίησης τους, ενέδωσε στον λαϊκισμό. Δηλαδή, σε ένα πεδίο που χάνει το ήθος της, αλλά και δεν κερδίζει παρά μερικές χούφτες ψήφων - όπως φάνηκε και στις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές - αφού τα κόμματα εξουσίας ξέρουν καλύτερα το παιχνίδι του λαϊκισμού και της συναλλαγής.

Με βάση τα παραπάνω οδεύουμε στη 16η παράνομη παράταση των αδειών λειτουργίας και μάλιστα με λευκή επιταγή, δηλαδή χωρίς να υπάρξει καμία ουσιαστική δέσμευση από τους ελαιοτριβείς για συγκεκριμένες ενέργειες και χρονοδιάγραμμα υλοποίησης. Αντίθετα όλοι φροντίζουν να καλυφθούν πίσω από την επιτροπή του ΥΠΕΚΑ που εξετάζει το θέμα χωρίς να υπάρχει καμία ένδειξη προς τα πού θα κινηθεί η απλοποίηση των διαδικασιών και της νομοθεσίας.

Η τοποθέτηση μου, εκ μέρους της παράταξης ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ,  για το θέμα της προσωρινής αδειοδότησης των ελαιοτριβείων  είναι η ακόλουθη:

- Το ΠΣ δεν έχει αρμοδιότητα να εισηγηθεί τη μη εφαρμογή της νομοθεσίας. (Αλήθεια, κα Καλογήρου, ως ΓΓ ΑΔΑ που ασχοληθήκατε με την νομιμότητα των πράξεων της αυτοδιοίκησης εγκρίνατε τα προηγούμενα χρόνια την σχετική απόφαση του ΠΣ ή δεν την είδατε;). Μάλλον έχουμε ένα ακόμη φαινόμενο όπου  οι πολιτικές σκοπιμότητες είναι υπεράνω του νόμου.

- ο αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης να αναλάβει άμεσα τη πρωτοβουλία για (α) τη λειτουργία των αδειοδοτημένων ελαιοτριβείων, (β) την άμεση ολοκλήρωση των εργασιών στα ελαιοτριβεία που είχαν ξεκινήσει ανάλογες προσπάθειες που δεν ευοδώθηκαν για διάφορους λόγους και (γ) τη διαχείριση των αποβλήτων από τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις εκπονώντας ένα λεπτομερές σχέδιο με βάση τη δυναμικότητα των μονάδων παραγωγής λαδιού και επεξεργασίας της πυρήνας.

- οι ελαιοτριβείς οφείλουν από αύριο να επεξεργαστούν σχέδιο συμμόρφωσης τους με τη νομοθεσία και να το καταθέσουν στη Περιφέρεια για έγκριση το συντομότερο δυνατόν

- ο αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης και η υπηρεσία να ενημερωθούν για τις σχεδιαζόμενες αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο που επεξεργάζεται το ΥΠΕΚΑ και να συνεργαστούν με όλους τους ενδιαφερόμενους τις προτάσεις που θα καταθέσουν στο ΠΣ για έγκριση, ενώ παράλληλα να ετοιμάζουν προτάσεις για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων.

Τέλος, θεωρούμε ότι το ΠΣ οφείλει από αύριο να ξεκινήσει - μαζί με τους ενδιαφερόμενους φορείς - την επεξεργασία μιας ολοκληρωμένης πολιτικής για τον πρωτογενή τομέα και την τυποποίηση των αγροτικών προϊόντων (που προφανώς να περιλαμβάνει την ελαιοκαλλιέργεια και το λάδι) αναφορικά με την παραγωγή, τη μεταποίηση αλλά και τη διαχείριση αποβλήτων με την εισαγωγή καινοτομιών με στόχο ποιοτικά και επώνυμα προϊόντα με παράλληλη διατήρηση της περιβαλλοντικής ποιότητας αξιοποιώντας τους πόρους του νέου ΕΣΠΑ, αντί να συνεχίζει να ψαρεύει στα θολά νερά των επιδοτήσεων. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα υπάρξει ικανοποιητικό εισόδημα για όλους και θα μείνουν οι παραγωγοί στον τόπο τους. Προς αυτή τη κατεύθυνση θα πρέπει να επαναδραστηριοποιηθεί ο Σταθμός Γεωργικής Έρευνας Λέσβου, ο οποίος έχει αδρανοποιηθεί με την ευθύνη όσων ασκούν διοίκηση σε εθνικό και τοπικό επίπεδο τόσα χρόνια.

Όπως σας είπα και στο προηγούμενο ΠΣ κα Περιφερειάρχη και κυρίες/κύριοι σύμβουλοι της πλειοψηφίας, έχετε πάρει λάθος δρόμο σε ότι αφορά τη διακυβέρνηση της Περιφέρειας ακολουθώντας τους προκατόχους σας σε μια πορεία καταστροφική για τη Περιφέρεια. Η πρόταση μας είναι να δημιουργηθούν δύο ΠΕ, η πρώτη «Αναπτυξιακού Σχεδιασμού – Απασχόλησης και Περιβάλλοντος» και η δεύτερη με Κοινωνικής Πολιτικής και Ποιότητας Ζωής» που θα εργάζονται για την επεξεργασία ολοκληρωμένων προτάσεων πολιτικής οι οποίες στη συνέχεια θα αποτυπωθούν στο Επιχειρησιακό Σχέδιο της Περιφέρειας και στις προτάσεις προς το ΕΣΠΑ και τα Υπουργεία για ειδικές ρυθμίσεις ώστε να ληφθεί υπόψη και η νησιωτικότητα. Μόνο με αυτόν τον τρόπο ο ρόλος της Περιφέρειας θα είναι ουσιαστικά αναπτυξιακός και όχι διεκπεραιωτικός ή στη χειρότερη περίπτωση «παράνομος».

Η παράταξη μας ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ έχει προεκλογικά καταθέσει τις προτάσεις της και θα συνεργαστεί για την εξειδίκευση τους σε επιχειρησιακό πρόγραμμα.

Γιάννης Σπιλάνης

Περιφερειακός σύμβουλος

Επικεφαλής της παράταξης ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ