Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τον Έμπολα: Τι είναι, πώς μεταδίδεται, πόσο έτοιμη είναι η Ελλάδα για ένα "ύποπτο κρούσμα"

Με δύο ύποπτα κρούσματα του Έμπολα στη "γειτονιά" μας, στην Τουρκία και την Κύπρο και με τον ιό να έχει βγει από τα σύνορα της Αφρικής, όπου ξέσπασε, "φτάνοντας" στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, η Ελλάδα εξοπλίζεται και προετοιμάζεται, για το ενδεχόμενο εμφάνισης ύποπτου κρούσματος.

Ο κ. Δημήτρης Ηλιόπουλος, Επικεφαλής του Κέντρου Επιχειρήσεων του ΚΕΕΛΠΝΟ, μίλησε στο News 247 και εξήγησε όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τον αιμορραγικό πυρετό, τον κίνδυνο εμφάνισης κρούσματος στη χώρα μας και τους τρόπους πρόληψης και προστασίας.

"Μέχρι στιγμής, δεν έχει παρουσιαστεί ύποπτο κρούσμα στην Ελλάδα", ξεκαθαρίζει, σημειώνοντας πως δεν είναι πιθανό ο ιός να λάβει τη μορφή πανδημίας. "Είναι πιθανό να εμφανιστούν κρούσματα στη χώρα μας, όπως ακριβώς και για οποιαδήποτε άλλη χώρα του κόσμου. Όπως συνέβη με τις ΗΠΑ και την Ισπανία, όπου τα κρούσματα δεν ήταν αυτόχθονα, αλλά εισαγόμενα. Η Ισπανίδα νοσοκόμα βέβαια νόσησε, περιθάλποντας ασθενή στη χώρα της, αλλά δεν είναι όπως συμβαίνει με τα κρούσματα στην Αφρική. Ο κίνδυνος για εμφάνιση κρουσμάτων υπάρχει, εφόσον ο κόσμος ταξιδεύει, αλλά είναι χαμηλός".

Για τον λόγο αυτόν, όπως εξήγησε ο κ. Ηλιόπουλος, λαμβάνονται μέτρα και στα αεροδρόμια και στα λιμάνια, όπου στο προσωπικό έχει χορηγηθεί ενημερωτικό και υγειονομικό υλικό, καθώς και οδηγίες για τον εντοπισμό, την αναγνώριση και τον χειρισμό ύποπτων κρουσμάτων. "Θα ενταθούν τα μέτρα αυτά και θα ενισχυθούν επιπλέον και με υγειονομικό υλικό και με προσωπικό", πρόσθεσε.

Όσον αφορά στα νοσοκομεία, ήδη έχει καθοριστεί και τελεί σε πλήρη ετοιμότητα ως νοσοκομείο υποδοχής τυχόν περιστατικών, το Νοσοκομείο "ΑΜΑΛΙΑ ΦΛΕΜΙΓΚ", όπου το ιατρικό προσωπικό έχει λάβει οδηγίες σχετικά με τον ορισμό του κρούσματος και οδηγίες για τον χειρισμό του.

Αναγνώριση ύποπτου κρούσματος και διάγνωση

Όπως εξήγησε ο επικεφαλής του Κέντρου Επιχειρήσεων του ΚΕΕΛΠΝΟ, οι υπεύθυνοι για τον έλεγχο των ταξιδιωτών προς τη χώρα μας, εξετάζουν το ιστορικό των ταξιδιωτών, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στη χώρα προέλευσης - από πού έχουν ταξιδέψει, στο πόσες ημέρες έχουν μεσολαβήσει από την ημέρα που έφυγαν από τη χώρα, ποια είναι η κλινική τους εικόνα - εάν έχουν κάποιο εξάνθημα ή εμφανή σημάδια κόπωσης και καταβολής, αλλά κυρίως από πού έχουν έρθει και τι επαφές είχαν εκεί, από όπου ήρθαν.

Στη συνέχεια, η διάγνωση γίνεται εργαστηριακά, με εξέταση αίματος, σε αντιδραστήρια, τα αποτελέσματα της οποίας βγαίνουν σε περίπου 24 ώρες.

Τι είναι ο ιός Έμπολα - Πώς εμφανίστηκε

Ο αιμορραγικός πυρετός Έμπολα είναι ιογενής νόσος, η οποία εμφανίζεται σποραδικά κυρίως σε περιοχές της Κεντρικής Αφρικής.

Οι χώρες με την τρέχουσα επιδημία αιμορραγικού πυρετού από ιό Έμπολα είναι η Γουινέα, η Λιβερία, ηΣιέρα Λεόνε και η Νιγηρία. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επιδημία της νόσου μέχρι σήμερα. Δεδομένου δε του γεγονότος ότι η επιδημία εξελίσσεται, οι χώρες ενδέχεται να τροποποιηθούν.

Πρόκειται κατά βάση, για ζωονόσο και τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι η δεξαμενή του ιού είναι διάφοροι τύποι νυχτερίδων της Αφρικής. Ο ιός από τις νυχτερίδες μεταφέρεται σε άγρια ζώα, τα οποία στη συνέχεια μεταφέρουν τον ιό στον άνθρωπο.

Η εμφάνιση σποραδικών κρουσμάτων στην Αφρική συνήθως ακολουθείται από επιδημίες, τόσο στην κοινότητα όσο και στο νοσοκομειακό περιβάλλον. Η νοσοκομειακή εξάπλωση στις χώρες της Αφρικής σχετίζεται με την πολλαπλή χρήση μη αποστειρωμένων βελονών, όπως και με την έλλειψη των απαραίτητων Μέτρων Ατομικής Προστασίας για το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό.

Πώς μεταδίδεται

Ο ιός μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο και με σωματικά υγρά (σάλιο, ούρα, αίμα, σπέρμα κλπ) με στενή - άμεση επαφή, αλλά και με έμμεση επαφή με αντικείμενα (ρούχα, σεντόνια, χρησιμοποιημένες βελόνες) που έχουν μολυνθεί από σωματικά υγρά ασθενών. Όπως υπογράμμισε ο κ. Ηλιόπουλος, ο ιός δεν είναι αερογενής, δηλαδή δεν μεταδίδεται όπως η γρίπη με τον αέρα. Μέχρι στιγμής, τα στοιχεία δεν δείχνουν, ότι ο ιός μεταδίδεται και από ζώα (σημειώνεται, ότι στην Ισπανία, θανατώθηκε ο σκύλος της νοσοκόμας που νόσησε). "Στοιχεία που να αποδεικνύουν, ότι μπορεί να μεταδοθεί και από ζώο δεν υπάρχουν, χωρίς όμως κάτι τέτοιο να αποκλείεται", υπογράμμισε.

Σημειώνεται δε, πως η πιθανότητα μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο αυξάνει στα τελευταία στάδια της νόσου και κυρίως στο αιμορραγικό στάδιο, αλλά ακόμη και μεταθανάτια, λόγω της συνεχιζόμενης ιαιμίας.

Ακόμη και αν ζει κανείς ή έχει ταξιδέψει σε περιοχές που έχουν πληγεί, ο κίνδυνος μόλυνσης από τον ιό Έμπολα είναι εξαιρετικά χαμηλός, εκτός αν έχει εκτεθεί άμεσα σε σωματικά υγρά νεκρού ή ζωντανού ατόμου ή ζώου που έχει μολυνθεί. Στην επαφή με σωματικά υγρά περιλαμβάνεται και η χωρίς προφυλάξεις σεξουαλική επαφή με ασθενείς έως και τρεις μήνες μετά την ανάρρωσή τους.

Η συνήθης επαφή σε δημόσιους χώρους με άτομα που δεν φαίνεται να είναι άρρωστα δεν ενέχει κίνδυνο μετάδοσης του Έμπολα. ∆εν κινδυνεύει να μολυνθεί με τον ιό κανείς, ανταλλάσσοντας χρήματα ή αγαθά ή κολυμπώντας σε πισίνα.

Ο ιός σκοτώνεται εύκολα με σαπούνι, χλωρίνη, το φως του ήλιου, την υψηλή θερμοκρασία ή το στέγνωμα. Αν τα ρούχα μολυνθούν με υγρά, ο ιός σκοτώνεται, με το πλύσιμό τους στο πλυντήριο. Ο ιός δεν επιζεί για μεγάλο χρονικό διάστημα σε επιφάνειες που είναι εκτεθειμένες στον ήλιο ή έχουν στεγνώσει. Μπορεί να επιβιώσει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε ρούχα ή υλικά που λερώθηκαν με αίμα ή άλλα σωματικά υγρά.

Υπάρχει ακόμα κίνδυνος μετάδοσης του ιού, μέσω της επαφής με σκεύη ή μολυσμένα υλικά σε εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης, αν δεν εφαρμοστούν σωστά οι κατάλληλες διαδικασίες ελέγχου της μόλυνσης.

Τι παθαίνει ο οργανισμός - Συμπτώματα της νόσου

Αρχικά και μετά από μία περίοδο επώασης (2 έως 21 ημέρες - κατά μέσο όρο 1 εβδομάδας), ο ασθενής αισθάνεται καταβολή, κόπωση, πονοκεφάλους και στη συνέχεια πυρετό, πονοκέφαλο, πονόλαιμο μυαλγίες, πόνο στη μέση, αδυναμία και προοδευτικά, εμετούς, διάρροιες, νεφρική ανεπάρκεια, αιμορραγίες που επιδεινώνονται, με αποτέλεσμα ο ασθενής να καταλήγει από αυτήν την αιμορραγία.

Θεραπεία και ποσοστά θνησιμότητας

Με δεδομένα τα στοιχεία που δίνονται στη δημοσιότητα και δεδομένου ότι πολλές οικογένειες κρύβουν τους ασθενείς και δεν αναφέρουν τα κρούσματα, τα ποσοστά θνησιμότητας ανέρχονται στο 50% των κρουσμάτων.

Θεραπεία, όπως τόνισε ο κ. Ηλιόπουλος, δεν υπάρχει. "Υπάρχουν μόνο κάποια εμβόλια, που βρίσκονται σε πειραματικό στάδιο. Επίσημα δεν υπάρχει κάτι, για την καταπολέμηση του ιού. Η υπάρχουσα θεραπεία είναι υποστηρικτική και συμπτωματική".

Άλλες χρήσιμες πληροφορίες για τον ιό

Συμβουλές για ταξιδιώτες που μεταβαίνουν στη Γουινέα, τη Λιβερία, τη Σιέρα Λεόνε και τη Νιγηρία

Παλαιότερες συστάσεις του ΚΕΕΛΠΝΟ αναφέρουν ότι θα πρέπει να αποφεύγεται η επίσκεψη σε χώρες της Δυτικής Αφρικής όπως, Γουινέα, Λιβερία, Σιέρα Λεόνε και Νιγηρία.

Σε περίπτωση που θεωρηθεί ανέφικτη αυτή η επιλογή, θα πρέπει να λαμβάνονται αυστηρά μέτρα προφύλαξης στη χώρα προορισμού για την αποφυγή μόλυνσης από τον ιό, βάσει των λεπτομερών υποδείξεων του ΚΕΕΛΠΝΟ:

Αν ταξιδέψει κανείς στις μολυσμένες χώρες, μπορεί να εξουδετερώσει τον κίνδυνο μόλυνσης λαμβάνοντας τα ακόλουθα προληπτικά μέτρα:

να αποφεύγεται η άμεση επαφή με το αίμα ή τα σωματικά υγρά ασθενούς ή ατόμου που έχει αποβιώσει, καθώς και με αντικείμενα που μπορεί να έχουν μολυνθεί

να αποφεύγεται η επαφή με άγρια ζώα, ζωντανά ή νεκρά, και την κατανάλωση κρέατος θηραμάτων

να αποφεύγεται η σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις

να αποφεύγονται χώροι που θα μπορούσαν να κατοικούνται από νυχτερίδες, όπως σπήλαια, απομονωμένα καταφύγια ή ορυχεία

να πλένονται τα χέρια τακτικά, με σαπούνι ή αντισηπτικά.

Αυξημένος είναι ο κίνδυνος στις εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψη. Συνεπώς, είναι φρόνιμο:

να εντοπίζονται κατάλληλες εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης στη χώρα μετάβασης, μέσω τοπικών επιχειρηματικών επαφών, φίλων ή συγγενών

να εξασφαλίζεται ότι, σε περίπτωση ασθένειας ή ατυχήματος, η ταξιδιωτική ασφάλιση καλύπτει την ιατρική διακομιδή του ταξιδιώτη, εκτός της χώρας

Επιπλέον, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν οι συμβουλές που παρέχουν οι εθνικές αρχές για τα ταξίδια προς τις πληγείσες χώρες.

Συμβουλές για ταξιδιώτες που φεύγουν από τη Γουινέα, τη Λιβερία, τη Σιέρα Λεόνε και τη Νιγηρία

Ο κίνδυνος να έχει κανείς εκτεθεί στον ιό Έμπολα είναι εξαιρετικά χαμηλός.

Ωστόσο:

Αν εμφανίσει πυρετό, ανεξήγητο αίσθημα κόπωσης, διάρροια ή άλλα σοβαρά συμπτώματα (π.χ. εμετός, ανεξήγητη αιμορραγία, σοβαρή κεφαλαλγία) μέσα στις επόμενες εβδομάδες μετά την αναχώρησή σας από μια τροπική περιοχή, πρέπει:

να ζητήσει αμέσως ιατρική περίθαλψη αναφέροντας το ιστορικό των ταξιδιών του, καθώς τα συμπτώματα αυτά μπορεί να οφείλονται σε ασθένεια όπως η ελονοσία, η οποία απαιτεί άμεση διάγνωση και θεραπεία.

Αν έχει εκτεθεί άμεσα σε σωματικά υγρά νεκρού ή ζωντανού μολυσμένου ατόμου ή ζώου, καθώς και αν είχε σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις με ασθενείς που έχουν αναρρώσει, πρέπει:

να ζητήσει αμέσως ιατρική περίθαλψη αναφέροντας το ιστορικό των ταξιδιών σας

να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τη μονάδα ιατρικής περίθαλψης προτού πάει εκεί, προκειμένου να δώσει τη δυνατότητα στο νοσηλευτικό προσωπικό να χρησιμοποιήσει κατάλληλη προστασία κατά την εισαγωγή σας.

Εντείνονται τα προληπτικά μέτρα στην Ελλάδα

Όπως αποφασίστηκε σε ευρεία σύσκεψη με τη συμμετοχή της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας και όλων των αρμόδιων φορέων, μεταξύ των οποίων, επιστημόνων από το ΚΕΕΛΠΝΟ και στελεχών του ΕΚΕΠΥ, στελεχώνονται άμεσα οι πύλες εισόδου της χώρας με επιπλέον υγειονομικό προσωπικό, πλήρως ενημερωμένο για τον νέο ιό.

Επίσης, επιβάτες που προέρχονται από "ύποπτες" περιοχές θα συμπληρώνουν μία κάρτα- ερωτηματολόγιο και ανάλογα, θα κρίνεται το επίπεδο επικινδυνότητας για μόλυνση από τον ιό Έμπολα, ενώ θα πρέπει να ενημερωθούν άμεσα και σε βάθος για τον ιό, τον τρόπο μετάδοσής του και τα συμπτώματα των ασθενών, όλοι όσοι έρχονται σε επαφή με μετανάστες.

Οι επιστήμονες αποφάσισαν ακόμη να εκδίδουν επικαιροποιημένες συστάσεις στους εμπλεκόμενους φορείς και τους πολίτες για τον ιό Έμπολα σύμφωνα με όλα τα νεότερα δεδομένα που θα προκύπτουν.

Ήδη έχει τοποθετηθεί αφίσα στις πύλες εισόδου της χώρας, η οποία αναφέρει χρήσιμες πληροφορίες για τον ιό, στα ελληνικά και τα αγγλικά.

Επιπλέον, έχουν ήδη καθοριστεί και τελούν σε πλήρη ετοιμότητα τα Κέντρα Εργαστηριακού Ελέγχου για τη διερεύνηση κλινικών δειγμάτων, τα οποία είναι το Εργαστήριο Μικροβιολογίας Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ και επικουρικά, το Εργαστήριο Μικροβιολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών).

Σε ό,τι αφορά την ενημέρωση και διαχείριση τυχόν ύποπτων περιστατικών, επιβατών που μπορεί να εισέρχονται με πυρετό ή και άλλα συμπτώματα στη χώρα, έχει καταρτιστεί λεπτομερής σχεδιασμός για τις οδηγίες ατομικών και συλλογικών μέτρων αποφυγής μετάδοσης του ιού (ΚΕΕΛΠΝΟ), μεταφοράς μέσω ΕΚΑΒ, παρακολούθησης και κλινικής αντιμετώπισης.

* Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του ΚΕΕΛΠΝΟ

Πηγη www.news247.gr