Ομιλία Αγλαίας Κυρίτση για Καλλικράτη στην Ικαρία

*Εμπάργκο μέχρι της 19.30 της 13ης Μαρτίου 2014

“Γεια σας,

Είναι ιδιαίτερη χαρά και τιμή για μένα που από αυτό εδώ το νησί, ξεκινώ την πρώτη απεύθυνση του προεκλογικού μου αγώνα, στους κατοίκους της Ικαρίας. Δεν σας κρύβω ότι αισθάνομαι δέος μπροστά στη ζωντανή ιστορία του νησιού και τους ανθρώπους που στάθηκαν και στέκονται ακόμα σα βράχοι.

Καλούμαι σήμερα να παρέμβω στη συζήτηση σας γι' αυτό το ζωτικό θέμα της Αυτοδιοίκησης .....της  Αυτοδιοίκησης που στη χώρα μας έχει ταυτισθεί με τις καλλίτερες παραδόσεις του λαού μας, με το κοινοτικό πνεύμα και τον συνεργατισμό των ορεινών και νησιωτικών κοινοτήτων, με τους αγώνες για εθνική ανεξαρτησία και κοινωνική δικαιοσύνη, την ανάδειξη του λαϊκού μας πολιτισμού και την διατήρηση της κοινωνικής συνοχής σε δύσκολες ώρες για τον τόπο.

Η ανάγκη προσαρμογής σε σύγχρονες διοικητικές πρακτικές και η εναρμόνιση με τις εξελίξεις στο πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό και τεχνολογικό περιβάλλον οδήγησε τις τελευταίες δεκαετίες σε διαρκείς αλλαγές και προσαρμογές του θεσμικού πλαισίου που ξεκινούν από τις προσπάθειες εθελοντικών συνενώσεων και δημιουργίας δικτύων συνεργασίας την δεκαετία του 1980, περνούν από τον Καποδίστρια και την δημιουργία των αιρετών Νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων για να καταλήξουν στον Καλλικράτη.

Ο νόμος 3852/2010, γνωστός ως "Καλλικράτης", προβλήθηκε ή διαφημίστηκε σαν 'επανάσταση' ή πανάκεια για όλα τα κακώς κείμενα της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ακούστηκαν μεγαλόστομες κουβέντες και βαρύγδουπες υποσχέσεις κυβερνητικών - και όχι μόνο- στελεχών για την πολυπόθητη συνδρομή του κεντρικού κράτους στο φτωχό συγγενή του... Γιατί έτσι πάντα αντιμετώπιζε η κάθε κυβέρνηση την τοπική αυτοδιοίκηση. Με ευχολόγια ή κουτσές παραχωρήσεις αρμοδιοτήτων (όποιες και αν ήταν..) χωρίς τους αναγκαίους πόρους... Αυτά όμως είναι κοινό μυστικό. Μέχρι το ν. 3852/2010 λοιπόν τίποτα το καινούργιο.

Η δημιουργία βιώσιμων ΟΤΑ που θα διαχειρίζονταν με την συνταγματικά προβλεπόμενη (έστω κατ’ εκχώρηση) αυτονομία στις τοπικές υποθέσεις και Περιφερειών που θα ασκούσαν πραγματικά αναπτυξιακή πολιτική προσαρμοσμένη δεν σκόνταψε μόνο στην κρίση και στην μη χρηματοδότηση προγραμμάτων στήριξης των νέων θεσμών. Είχε εξ αρχής δομικά προβλήματα σχεδιασμού καθώς δεν υπήρχε η πραγματική βούληση του κράτους εμβάθυνση της τοπικής δημοκρατίας και ενίσχυση της αποκέντρωσης.

Τί έφερε λοιπόν ο Καλλικράτης; Τί έδειξε να προσφέρει στους δήμους και τις περιφέρειες; Μήπως σταμάτησε το συγκεντρωτισμό στην άσκηση της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας; Μήπως άπλωσε κανένα δίχτυ προστασίας των εργαζομένων στις τοπικές κοινωνίες, και ιδιαίτερα στην περιφέρεια μας, με τη δημιουργία χειροπιαστών έργων κοινωνικού εξοπλισμού ή έργων υποδομής με δωρεάν υπηρεσίες όπως σχολειά, παιδικούς σταθμούς, δημοτικά  ιατρεία ενταγμένα σε πραγματικό δημόσιο σύστημα υγείας, διδακτήρια για αναλφάβητους, για πρόσφυγες κλπ ή όποιας άλλης προστασίας του τόπου μας από την ανεργία, τις απολύσεις, την έλλειψη ικανοποιητικών συγκοινωνιών ιδίως στα ακριτικά μας ή άγονα νησιά; Μήπως σταμάτησε την καταστροφή του περιβάλλοντος, Μήπως τη διαφθορά ή την κακοδιοίκηση στις τοπικές κοινωνίες; Θα μπορούσαν να τεθούν και πολλά άλλα ερωτήματα... Τίποτα από όλα αυτά δεν προσέφερε ο Καλλικράτης και η πολυνομία που τον ακολούθησε. Αντίθετα !! Και το κυριότερο απ΄ όλα επέφερε την ακόμα και μεγαλύτερη απ΄ ότι στο παρελθόν θεσμική αποστασιοποίηση από αυτό που λέμε τοπική λαϊκή εξουσία και αμεσότερος έλεγχος !! Είτε του κράτους είτε των αιρετών της αυτοδιοίκησης. Κοντολογίς, αυτή η απο-δημοκρατικοποίηση, θα έλεγα, έφερε μια τέτοια απίσχνανση του λαϊκού ελέγχου και σε τέτοιο βαθμό που αποδυνάμωσε και αποξένωσε τις τοπικές κοινωνίες της χώρας μας από τα αιρετά τους όργανα, (ακόμη περισσότερο κι από τον προηγούμενο "Καποδίστρια") και άρα τον κάθε πολίτη από τους αιρετούς του στο τόπο όπου κατοικεί ή εργάζεται... Αυτό φαίνεται κυρίως από τις επιπτώσεις της δημιουργίας των φαραωνικών ενώσεων των ΟΤΑ α΄ βαθμίδας και των δυσκίνητων περιφερειών που έκαναν ακόμα πιο απρόσιτους ή ακριβοθώρητους τους αρμόδιους ή τις υπηρεσίες για την επίλυση ακόμα και των πιο απλών καθημερινών λαϊκών προβλημάτων. Σήμερα κοντεύουμε να ξεχάσουμε τη λαϊκή φράση "τα παράπονα σου στο δήμαρχο !".. Αυτήν την καθημερινή φράση που με μιας συμπύκνωνε την αμεσότητα και αποτελεσματικότητα της παρέμβασης του λαϊκού στοιχείου, που έδειχνε το απάγκιο και την προστασία πού έβρισκε ο λαός μας απέναντι στην κρατική αδιαφορία ή στον αυταρχισμό ή την κάθε αυθαιρεσία...

Παράλληλα η απαξίωση των αυτοδιοικητικών θεσμών η κατασυκοφάντηση  και η μετάθεση ευθυνών του κεντρικού πολιτικού συστήματος λειτούργησε αποτρεπτικά στην όποια διάθεση συμμετοχής ενεργών πολιτών στις τοπικές υποθέσεις, την ώρα που τα κεντρικά συλλογικά όργανα της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης παρακολουθούσαν με απάθεια ή και συνεργούσαν στην απαξίωσή της, σαν πιστοί υπηρέτες των μνημονιακών επιλογών των κομμάτων της συγκυβέρνησης.

Ακόμα και οι ελάχιστες πρόνοιες του νόμου αλλά και οι συνταγματικές επιταγές για την νησιωτικότητα δεν βρήκαν καμιά ουσιαστική εφαρμογή και αγνοήθηκαν προκλητικά.

Πιστεύουμε λοιπόν ότι η υπόθεση αυτοδιοίκηση πήγε πίσω με τον Καλλικράτη. Αλλά ούτε και μπορούσε να φέρει κάποια πρόοδο υπό την έννοια ότι οι αστικές πολιτικές δυνάμεις που τον εμπνεύστηκαν ήταν οι κυβερνήσεις του "χθες", οι κυβερνήσεις του "ναι σε όλα" και αυτοί που εξέφραζαν, σαν κυρίαρχη πολιτική-οικονομική βούληση, όπως και σήμερα με την εθελοδουλεία τους στην ευρωπαϊκή τρόικα, τον αυταρχισμό και το αντιδημοκρατικό πνεύμα του σκληρού και άστοργου Κράτους απέναντι στο φιλολαϊκό και ανθρώπινο λαϊκό θεσμό της αυτοδιοίκησης, της κοινωνίας των πολιτών, της αλληλεγγύης, της ανθρωπιάς, της ειρήνης και της δημοκρατίας.

Η άποψη μας, φίλες και φίλοι, είναι ότι αυτή η κατάσταση πρέπει να ανατραπεί! Όχι απλά να αλλάξει. Χρειάζεται κυριολεκτικά μια θεσμική ανατροπή ! Μια ανατροπή στην αυτοδιοίκηση που θα 'χει σταθερή κατεύθυνση την πραγματική μεταφορά τοπικών αρμοδιοτήτων αλλά και ικανών πόρων και τεχνολογίας/ τεχνογνωσίας στην περιφέρεια και όχι κούφιες υποσχέσεις με κριτήριο την κάθε φορά εκλογική σκοπιμότητα της στιγμής... Επαρκή στελέχωση της περιφέρειας με διοικητικό προσωπικό σύμφωνα με τις αρχές της διαφάνειας και της αξιοκρατίας, που δεν θα 'ναι έρμαιο των φαύλων πολιτικών του ρουσφετιού και της μίζερης διαπλοκής των ημετέρων... Η θεσμική ανατροπή αυτή που χρειάζεται η αυτοδιοίκηση, φίλοι και φίλες, θα 'ρθει μόνο με τους πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες του λαού μας με εκείνες τις ριζοσπαστικές πολιτικές δυνάμεις της αριστεράς και των δημοκρατικών συμμάχων της, που έχουν τις ρίζες τους ή εμπνέονται από άξιους και πρωτοπόρους λαϊκούς αγωνιστές των δημοκρατικών και κοινωνικών αγώνων όπως στους συντρόφους του παλιού Μοναστηριού του Μουντέ στις Ράχες της Ικαρίας, στο "Σανατόριο" της και στην κάθε "Ικαρία" της Πατρίδας μας, που πρωτοστάτησαν στους αγώνες της Εθνικής Αντίστασης κατά του φασισμού για να γίνει ο λαός μας αφέντης στο τόπο του. Που βασανίστηκαν από το μετεμφυλιακό κράτος και μαρτύρησαν σαν "Νέοι Άγιοι" στο στρατόπεδο στο Τρισανέμι και τον Άη Γιώργη της Μακρονήσου συνεχίζοντας τον ασίγαστο αντιφασιστικό τους αγώνα για τα ιδανικά της Ελευθερίας, της Εθνικής Ανεξαρτησίας, της Δημοκρατίας και της Ειρήνης.

Γιαυτό το λόγο είμαστε σήμερα εδώ . Για να είναι πραγματική λαϊκή  αυτοδιοίκηση και όχι  μια τοπική διοίκηση της κεντρικής εξουσίας. Για τους σταματήσουμε . Να αποκόψουμε το δρόμο της καταστροφής που μας οδηγούν και να ανοίξουμε νέους . Πιο κοινωνικούς, πιο ανθρώπινους . Είναι καθήκον και υποχρέωση στις μνήμες των νεκρών αγωνιστών , στο μέλλον το δικό μας και των παιδιών μας.......”