Δορυφόρος... Made in Crete….με συμμετοχή του 3ο Γεν. Λυκείου Μυτιλήνης

Της Βάσιας Μπάκα, εφημερίδα Παραπολιτικά

Ενα πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA), ένας καθηγητής με μεράκι, μια χούφτα μαθητές με πραγματική όρεξη για δουλειά και ένα κουτάκι αναψυκτικού. Αυτά είναι τα συστατικά ενός πραγματικού success story, που θα κάνει περήφανη την Ελλάδα τον ερχόμενο Ιούνιο, σε ένα μακρινό νησί της Νορβηγίας, αφού ένα σχολείο από το Ηράκλειο Κρήτης κατάφερε να πετύχει σε έναν από τους πιο δύσκολους και δημοφιλείς πανευρωπαϊκούς διαγωνισμούς ανάμεσα σε μαθητές των τελευταίων τάξεων του λυκείου.

Από το 2010 και μετά, η ESΑ, στην προσπάθειά της να προσελκύσει νέους επιστήμονες, διοργανώνει τον συγκεκριμένο διαγωνισμό, σε συνεργασία με το Νορβηγικό Κέντρο Διαστημικής Εκπαίδευσης (NAROM). Φέτος, το Γενικό Λύκειο Βιάννου ήταν αυτό που κατάφερε με την πρωτότυπη πρόταση των μαθητών του να είναι τελικά ένα από τα εννέα σχολεία που θα ταξιδέψουν στη μακρινή Andoya της Νορβηγίας, στις αρχές Ιουνίου, για να λάβουν μέρος σε αυτή τη σπουδαία εμπειρία, διαφημίζοντας την Ελλάδα σε μια εποχή που το έχει ανάγκη περισσότερο από ποτέ.

Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Ολα ξεκίνησαν όταν ο καθηγητής Φυσικής στο Λύκειο της Βιάννου, Αστρινός Τσουτσουδάκης, θέλησε να συμμετάσχει στον διαγωνισμό. «Ηξερα ότι γίνεται από το 2010, και μια μέρα μπήκα στην τάξη και είπα στα παιδιά αν ήθελε κάποιος να ακολουθήσει σε μια τέτοια προσπάθεια», λέει στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ». Η διάθεση των παιδιών άναψε αμέσως το πράσινο φως και ξεκίνησε η υλοποίηση της προσπάθειας.

Η λεπτομερής, δεκασέλιδη παρουσίαση για τον διαγωνισμό εγκρίθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο και το όνειρο άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά. Στόχος του «CanSat 2014», ονομασία που προέρχεται από σύντμηση των λέξεων Can (κονσέρβα) και Satellite (δορυφόρος), είναι η δημιουργία πραγματικών δορυφόρων σε μικροκλίμακα, που φυσικά δεν προορίζονται να εγκαταλείψουν την ατμόσφαιρα της Γης ή να τεθούν σε τροχιά γύρω από αυτήν. Εκτοξεύονται ανά ζεύγη με κατάλληλα διαμορφωμένο πύραυλο, που επιταχύνει μέχρι την ταχύτητα των 544 Km/h μέσα σε μόλις 2 δευτερόλεπτα, και φτάνουν τελικά σε ύψος περίπου 1.000-1.200 μέτρων, από όπου και απελευθερώνονται. Τα «CanSat» στην απλούστερη μορφή τους μεταφέρουν μια σειρά αισθητήρων, προκειμένου να πραγματοποιούν μετρήσεις ατμοσφαιρικών παραμέτρων και να μεταδίδουν ασύρματα τα σχετικά δεδομένα στον σταθμό βάσης. Σε όλη τη διάρκεια εφαρμογής της καινοτόμου αυτής μεθόδου, οι μαθητές αναλαμβάνουν οι ίδιοι την ευθύνη της επιλογής και συναρμολόγησης των ηλεκτρονικών μερών, τον προγραμματισμό και τον έλεγχο καλής λειτουργίας του μικροϋπολογιστή, τον σχεδιασμό και την κατασκευή του συστήματος ασφαλούς προσεδάφισης, την κατασκευή των κεραιών εκπομπής και λήψης, καθώς και την έρευνα και ανάπτυξη για τη δευτερεύουσα αποστολή που έχουν επιλέξει.

Η πρωτεύουσα αποστολή είναι κοινή για όλους τους μαθητές και δεν είναι άλλη από τη μέτρηση της θερμοκρασίας και της βαρομετρικής πίεσης, αλλά και τον υπολογισμό του ύψους και της ταχύτητας καθόδου.

Οι μαθητές του Γενικού Λυκείου Βιάννου έχουν επιλέξει ωστόσο ως δευτερεύουσα αποστολή την απελευθέρωση ενός μικρότερου δέσμιου δορυφόρου, που θα πραγματοποιήσει με μεγάλη ακρίβεια τη μέτρηση του μαγνητικού πεδίου της Γης, ενώ θα κάνει και μια εκτίμηση της πιθανής σύστασης του εδάφους σε πετρώματα στο σημείο προσεδάφισης. Αξίζει να σημειωθεί ότι ολόκληρος ο ηλεκτρονικός και μηχανολογικός εξοπλισμός θα πρέπει να χωρέσει μέσα σε ένα κουτάκι αναψυκτικού, ενώ το συνολικό βάρος δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 350 γραμμάρια.

Δουλειά και τις Κυριακές

Στην προσπάθεια για την κατασκευή του μικρο-δορυφόρου, το σχολείο Βιάννου δεν βρήκε κανέναν συμπαραστάτη, εκτός από το μεράκι και το πάθος για δημιουργία του καθηγητή και των μαθητών. Ο κ. Τσουτσουδάκης λέει μάλιστα πως έχει προκληθεί ήδη μείζον πρόβλημα με τις πανελλήνιες εξετάσεις, που θα διεξαχθούν την ίδια περίοδο με τον διαγωνισμό, ο οποίος θα λάβει χώρα από 1η έως 5 Ιουνίου, αφού από το υπουργείο δεν γνωρίζουν ακόμα το ακριβές πρόγραμμα διεξαγωγής των πανελλαδικών και η αίτηση για ρύθμιση της ημερομηνίας δεν έχει απαντηθεί μέχρι στιγμής. «Θέλουμε να έχουμε μαζί και τους καλύτερους μαθητές μας, αλλά δεν γνωρίζουμε ακόμα τι θα γίνει», εξηγεί ο καθηγητής Φυσικής, που μαζί με τα παιδιά δουλεύουν ασταμάτητα κάθε Κυριακή, ώστε να είναι απόλυτα έτοιμοι για τη μεγάλη συμμετοχή του Ιουνίου. Στην προσπάθεια αυτή να σημειωθεί ότι το Λύκειο Βιάννου συμπράττει με το Λύκειο Μυτιλήνης, γεγονός που αποδεικνύει ότι σε μια τρομερά δύσκολη συγκυρία η περιφέρεια της χώρας σηκώνει ψηλά τη σημαία. «Το σημαντικό είναι να καταλάβουμε πως η κρίση γεννά ευκαιρίες και αυτές πρέπει να τις εκμεταλλευτούμε», λέει ο κ. Αστρινός Τσουτσουδάκης, δίνοντας την άλλη διάσταση της προσπάθειας. Το γεγονός εξάλλου ότι ολόκληρη η προσπάθεια γίνεται εκτός ωραρίου σχολείου και χωρίς καμία χρηματοδότηση δείχνει πως υπάρχει ακόμα αυτή η Ελλάδα που όχι μόνο αντέχει, αλλά και πρωτοπορεί.

3ο Γεν. Λύκειο Μυτιλήνης

Η 10μελής ομάδα των μαθητών αλλά και αρκετών άλλων μαθητών που έδειξαν ενδιαφέρον και συνεργάστηκαν μαζί τους, αλλά για διάφορους λόγους δεν μπόρεσαν να πάρουν επίσημα μέρος (Πανελλήνιες κλπ), εργάστηκαν εξαντλητικά και σε βάρος του προσωπικού τους χρόνου ώστε μέσα στον ελάχιστο χρόνο που διέθεταν κατάφεραν να υποβάλουν ένα πλήρες σχέδιο αποστολής στην ESA και να είναι μία από τις ομάδες που επιλέχτηκαν να διαγωνισθούν στα τελικά που θα εκπροσωπήσει επάξια το σχολείο μας, το νησί μας και τη χώρα μας. Η ονομασία που επέλεξαν για την ομάδα οι μαθητές είναι Αρίσταρχος προς τιμήν του Αρίσταρχου του Σάμιου, ο οποίος παρουσίασε το πρώτο γνωστό μοντέλο που τοποθετούσε τον Ήλιο στο κέντρο του γνωστού σύμπαντος με τη Γη που περιστρέφεται γύρω από αυτό. Είχε εντοπίσει σαν «κεντρικό πυρ» τον Ήλιο, και έθεσε τους άλλους πλανήτες στη σωστή σειρά γύρω από τον Ήλιο. Στο έργο του Περί τα μεγέθη και τις αποστάσεις του Ήλιου και της Σελήνης, προσπάθησε να υπολογίσει την απόσταση του Ήλιου από τη μέτρηση της διαμέτρου του Ήλιου, όπως είναι και η δευτερεύουσα αποστολή μας

Έτσι το Σχολείο μας είναι ένα από τα 16 Ευρωπαϊκά σχολεία ανάμεσα στα σχολεία των 18 χωρών-μελών της ESA και τις 4 συνεργαζόμενες με αυτήν χώρες που επελέγησαν για τον τελικό του τρίτου Ευρωπαϊκού διαγωνισμού CanSat. Για πρώτη φορά εφέτος θα μετέχει και δεύτερο Ελληνικό σχολείο το Λύκειο Βιάννου από την Κρήτη.

Ο διαγωνισμός, θα πραγματοποιηθεί από τις 01 έως τις 05 Ιουνίου 2014 στη Διαστημική βάση της NAROM (Norwegian Centre for Space-related Education) στο Νορβηγικό νησί Andenes. Είναι ανοικτός για ομάδες μαθητών Λυκείου (ηλικίας 16+) από τα κράτη μέλη της ESA και τα συνεργαζόμενα κράτη, που συντονίζονται από έναν καθηγητή.

Ο Ευρωπαϊκός Διαγωνισμός CanSat είναι μέρος της πρωτοβουλίας της ESA να εμπνευστούν οι νέοι για να ακολουθήσουν μια σταδιοδρομία στην επιστήμη ή την εφαρμοσμένη μηχανική, με σκοπό την εξασφάλιση της διαθεσιμότητας ενός ιδιαίτερα καταρτισμένου εργατικού δυναμικού στη διαστημική βιομηχανία του μέλλοντος.