Έρευνα: Πόσοι μαθητές καπνίζουν στην Λέσβο

Με έναυσμα τη σημαντική διάκριση του Γυμνασίου Αγιάσου, παραθέτουμε σύντομα -αλλά πολύ ουσιαστικά- στοιχεία για την εθνική προσπάθεια υιοθέτησης υγιών συνηθειών ζωής μέσα από την εκπαίδευση, καθώς και ενδεικτικά στοιχεία σε σχέση με την εξάπλωση του καπνίσματος στο μαθητικό πληθυσμό του Βορείου Αιγαίου:


Το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, το Υπουργείο Υγείας, η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρία και η Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Harvard στην προσπάθεια ευαισθητοποίησης του εκπαιδευτικού κόσμου και της κοινωνίας διοργανώνουν το 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο για τον Έλεγχο του Καπνίσματος «Μαθαίνω να Μην Καπνίζω», το οποίο πραγματοποιείται από τις 9 έως τις 11 Δεκεμβρίου 2013, με τη διοργάνωση του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, στο πλαίσιο του Προγράμματος HEART II, κατά τη διάρκεια της σχολικής εβδομάδας κατά του καπνίσματος. Πρόκειται για μια δυναμική παρέμβαση προς την ελληνική κοινωνία για την αντιμετώπιση της μεγαλύτερης επιδημίας όλων των εποχών. Φιλοσοφία του προγράμματος HEART II και του Συνεδρίου είναι η ενεργοποίηση του εκπαιδευτικού δυναμικού της χώρας για ανάπτυξη πρωτοβουλιών κατά του καπνίσματος από τους μαθητές των Δημοτικών, των Γυμνασίων και των Λυκείων σε Πανελλαδικό επίπεδο.
Φέτος, το Συνέδριο παρουσιάζει μια σημαντική καινοτομία. Στο πλαίσιο του Συνεδρίου, πραγματοποιείται ο 1ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός για τον Έλεγχο του Καπνίσματος. Οι μαθητές έλαβαν μέρος στο διαγωνισμό με ατομικά ή ομαδικά έργα που προάγουν την υγιεινή συμπεριφορά όσον αφορά στο κάπνισμα. Στο Διαγωνισμό, οι μαθητές των Δημοτικών Σχολείων της χώρας συμμετέχουν με έργα ζωγραφικής, οι μαθητές Γυμνασίων με σύντομα βίντεο ή μουσική/τραγούδι και οι μαθητές των Λυκείων με ψηφιακό υλικό. Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα: http://smokefreegreece.gr/ 
Σύμφωνα με δημοσίευση του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ, 2012) στην οποία συμμετείχαν δειγματοληπτικά 683 ελληνικά σχολεία και 37.040 μαθητές, ηλικίας από 13 έως 19 ετών, ένας στους πέντε μαθητές είναι ενεργός καπνιστής. Το 2011 η έρευνα ESPAD υλοποιήθηκε από το ΕΠΙΨΥ σε συνεργασία και με την υποστήριξη του ΟΚΑΝΑ και των Κέντρων Πρόληψης ΟΚΑΝΑ/ Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Περιέλαβε 676 σχολικές μονάδες και συνολικά 37.000 μαθητές και μαθήτριες ηλικίας 13-19 ετών. Η συλλογή των στοιχείων έγινε με τη χρήση ανώνυμου, αυτοσυμπληρούμενου ερωτηματολογίου που χορηγήθηκε μέσα στην τάξη, χωρίς την παρουσία εκπαιδευτικού. Η συμμετοχή των σχολείων και των μαθητών στην έρευνα ήταν προαιρετική. Tα αποτελέσματα της έρευνας είναι αντιπροσωπευτικά για το σύνολο της χώρας, τις περιφέρειες και τους νομούς.
Από την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου συμμετείχαν στην έρευνα 43 σχολικές μονάδες (13 από το Νομό Λέσβου, 14 από το Νομό Χίου και 16 από το Νομό Σάμου, με συνολικό τελικό δείγμα 2018 μαθητών).
Λέσβος

Σύνολο: Σχεδόν 1 στους 4 μαθητές που συμμετείχαν στην έρευνα (24,3%) αναφέρει ότι κάπνισε (≥1 φορά) τον τελευταίο μήνα πριν από την έρευνα. Συστηματικός καπνιστής (καπνίζει καθημερινά) είναι 1 στους 6 μαθητές (16,5%), ενώ βαρύς καπνιστής (καπνίζει τουλάχιστον μισό πακέτο τσιγάρα την ημέρα) είναι 1 στους 22 (4,9%).
Φύλο: Σε παρόμοια ποσοστά καπνίζουν τα αγόρια και τα κορίτσια (≥1 φορά τον τελευταίο μήνα: 23,7% και 23%, καθημερινά: 15,4% και 16,4%, βαριά: 5,5% και 4,3% αντίστοιχα).
Ηλικία: Έχουν καπνίσει τον τελευταίο μήνα πριν από την έρευνα το 4,7% των μαθητών ηλικίας 13-14 ετών, σχεδόν 1 στους 4 ηλικίας 15-16 ετών (23,5%) και 2 στους 5 μαθητές ηλικίας 17-18 ετών (40,5%). Καθημερινά καπνίζουν το 2,6% των εφήβων ηλικίας 13-14 ετών, 1 στους 7 ηλικίας 15-16 ετών (14,8%) και 2 στους 7 εφήβους 17-18 ετών (29,3%) (στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των τριών ηλικιακών ομάδων στις δύο προαναφερθείσες συμπεριφορές). Καπνίζουν τουλάχιστον μισό πακέτο τσιγάρα την ημέρα το 1,9% των μαθητών ηλικίας 15-16 ετών και 1 στους 10 ηλικίας 17-18 ετών (10,5%) (στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ αυτών των ηλικιακών ομάδων). Κανένας έφηβος 13-14 ετών δεν καπνίζει βαριά.

Χίος

Σύνολο: Ένας στους 5 μαθητές που συμμετείχαν στην έρευνα (23,1%) ανέφερε ότι κάπνισε τον τελευταίο μήνα πριν από την έρευνα. Συστηματικός καπνιστής (καπνίζει καθημερινά) είναι περίπου 1 στους 6 μαθητές (15,8%), ενώ βαρύς καπνιστής (καπνίζει τουλάχιστον μισό πακέτο τσιγάρα την ημέρα) είναι 1 στους 15 (6,6%).
Φύλο: Τα αγόρια καπνίζουν σε σημαντικά υψηλότερο ποσοστό από τα κορίτσια (τον τελευταίο μήνα: 30,1% των αγοριών έναντι 14,9% των κοριτσιών, καθημερινά: 22,1% έναντι 8,4%). Επίσης, σημαντικά υψηλότερο ποσοστό αγοριών (10,1%) από κοριτσιών (2,6%) καπνίζουν τουλάχιστον μισό πακέτο τσιγάρα την ημέρα.
Ηλικία: Έχουν καπνίσει τον τελευταίο μήνα πριν από την έρευνα το 5,7% των εφήβων ηλικίας 13-14 ετών, σχεδόν 1 στους 6 ηλικίας 15-16 ετών (17,6%) και 2 στους 5 ηλικίας 17-18 ετών (40%) (στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των τριών ηλικιακών ομάδων). Καθημερινά καπνίζουν 1 στους 25 μαθητές (3,9%) ηλικίας 13-14 ετών, 1 στους 11 ηλικίας 15-16 ετών (9,3%) και σχεδόν 3 στους 10 εφήβους 17-18 ετών (28,9%). Καπνίζουν βαριά σε ποσοστό μικρότερο του 1% οι μαθητές ηλικίας των 13-14 ετών, 3,3% εκείνοι ηλικίας 15-16 ετών και το 12,7% ηλικίας 17-18 ετών (στατιστικά σημαντική διαφορά μόνο μεταξύ 17-18 ετών και των άλλων ηλικιακών ομάδων στις δύο προαναφερθείσες συμπεριφορές).

Σάμος

Σύνολο: Ένας στους 5 μαθητές που συμμετείχαν στην έρευνα (24,2%) κάπνισε τον τελευταίο μήνα πριν από την έρευνα. Ένας στους 6 μαθητές (17,4%) είναι συστηματικός καπνιστής (καπνίζει καθημερινά), ενώ βαρύς καπνιστής (καπνίζει τουλάχιστον μισό πακέτο τσιγάρα την ημέρα) είναι ο 1 στους 14 (7,3%).
Φύλο: Τον τελευταίο μήνα κάπνισαν το 23,2% των αγοριών και το 25,4% των κοριτσιών, ενώ καθημερινά καπνίζουν το 17,8% και το 16,9% αντίστοιχα. Βαριά καπνίζουν το 7,8% των αγοριών και το 6,7% των κοριτσιών.
Ηλικία: Έχουν καπνίσει τον τελευταίο μήνα πριν από την έρευνα το 4,5% των εφήβων ηλικίας 13-14 ετών, 1 στους 5 ηλικίας 15-16 ετών (22,4%) και 2 στους 5 ηλικίας 17-18 ετών (39,9%). Καθημερινά καπνίζουν το 3% των μαθητών ηλικίας 13-14 ετών, 1 στους 6 ηλικίας 15-16 ετών (16%) και σχεδόν 1 στους 3 ηλικίας 17-18 ετών (30,3%) (στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των τριών ηλικιακών ομάδων στις δύο προαναφερθείσες συμπεριφορές). Καπνίζουν τουλάχιστον μισό πακέτο τσιγάρα την ημέρα ποσοστό 1% των εφήβων ηλικίας 13-14 ετών, 4,1% ηλικίας 15-16 ετών και 14,6% ηλικίας 17-18 ετών (στατιστικά σημαντικές διαφορές μόνο μεταξύ των 17-18 ετών και των άλλων ηλικιακών ομάδων).

Πηγές: