Στροφή στην καινοτομία

Της Λέττας Καλαμαρά

Στη διαδικασία επιτάχυνσης -fast track- προτείνεται να τεθούν οι επενδύσεις που αφορούν την έρευνα και την καινοτομία, σύμφωνα με το νέο σχέδιο νόμου για την «ανάπτυξη της έρευνας, την τεχνολογική ανάπτυξη και την καινοτομία», το οποίο τις επόμενες ημέρες θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ).

Ειδικότερα, αυτό που σχεδιάζεται είναι η «υπαγωγή στη νομοθεσία ως στρατηγικών των επενδύσεων για την έρευνα και την καινοτομία για ποσά μεγαλύτερα του 1 εκατ. ευρώ, για την επιτάχυνση των διαδικασιών υλοποίησης και πρόβλεψη έκδοσης Προεδρικού Διατάγματος για την αναλογική εφαρμογή της νομοθεσίας για την επιτάχυνση των επενδύσεων».

Αξίζει να σημειωθεί πως το συγκεκριμένο Προεδρικό Διάταγμα είναι το μόνο που θα περιλαμβάνεται στον νέο νόμο. Για όλα τα υπόλοιπα άρθρα του απαιτούνται απλές υπουργικές αποφάσεις ή μερικές κοινές υπουργικές αποφάσεις. Ο νέος νόμος αναμένεται να ψηφιστεί από τη Βουλή μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 2013. Στόχος είναι να ανατραπεί η αρνητική επίδοση, σύμφωνα με την οποία η πλειονότητα των καινοτόμων ιδεών στην Ελλάδα, σε ποσοστό σχεδόν 80%, δεν αξιοποιείται επιχειρηματικά, με αποτέλεσμα στη χώρα μας να γίνεται «έρευνα για την έρευνα».

Το νέο σχέδιο νόμου περιλαμβάνει τη διαμόρφωση εθνικής στρατηγικής για την έρευνα, την τεχνολογική ανάπτυξη και την καινοτομία, καθώς και το σχέδιο δράσης υλοποίησής της. Υπάρχει πρόβλεψη για το λεγόμενο «τρίγωνο της γνώσης», δηλαδή την επίτευξη συνεργειών μεταξύ των ερευνητικών κέντρων, των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και των επιχειρήσεων. Στις επιχειρήσεις οι ερευνητικές υπηρεσίες των ερευνητών, των ερευνητικών κέντρων ή πανεπιστημιακών ιδρυμάτων θα μπορούν να παρέχονται μέσω ειδικών συμβάσεων έπειτα από αίτησή τους. Σχεδιάζεται η δημιουργία γραφείου υποστήριξης αξιοποίησης ερευνητικών αποτελεσμάτων των ερευνητικών κέντρων της χώρας που θα υπάγεται στη Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας. Προβλέπονται η απλούστευση των κανόνων εθνικής δημόσιας χρηματοδότησης, η παροχή φορολογικών κινήτρων και η προώθηση της αριστείας.

Σχεδιάζεται η αναμόρφωση του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας, με τη συμμετοχή δύο μελών από την αγορά (βιομηχανία και ναυτιλία) και δύο μέλη από τη Σύνοδο των Περιφερειακών Επιστημονικών Συμβουλίων. Προωθούνται η σύσταση περιφερειακών επιστημονικών συμβουλίων, η δημιουργία μητρώου ερευνητών, ερευνητικών κέντρων και των υποδομών τους και η αξιολόγηση των ερευνητών όλων των βαθμίδων, καθώς και των ερευνητικών αποτελεσμάτων, σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική (innovation union). Οι αποδοχές από εθνική δημόσια χρηματοδότηση των ερευνητών (Α’, Β’, Γ’, Δ’ βαθμίδα) που εποπτεύονται από τη ΓΓΕΤ θα εξισώνονται προς τις εκάστοτε αποδοχές της αντίστοιχης βαθμίδας του καθηγητή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Το στοίχημα είναι να ενεργοποιηθούν τα κεφάλαια, το επιστημονικό ανθρώπινο δυναμικό, τα πανεπιστήμια και ο ιδιωτικός τομέας σε ένα ενιαίο και σύγχρονο περιβάλλον έρευνας και καινοτομίας, να συνδεθεί η έρευνα με την αγορά, την παραγωγή, την επιχειρηματικότητα, την εξωστρέφεια για τη δημιουργία πλούτου στη χώρα. Το σύνθημα των συντακτών του νέου σχεδίου νόμου είναι «ερευνώ - καινοτομώ - επιχειρώ». Αυτά που επιδιώκονται είναι η αναμόρφωση, ο εκσυγχρονισμός και η ευθυγράμμιση της νομοθεσίας με βάση τις εξελίξεις στον ευρωπαϊκό και τον εθνικό χώρο έρευνας. Επίσης στόχος είναι να μη φεύγουν τα ελληνικά μυαλά στο εξωτερικό.

Όσον αφορά τη χρηματοδότηση, οι πόροι των ερευνητικών κέντρων θα προέρχονται από τη δημόσια εθνική χρηματοδότηση, από συμμετοχή σε εθνικά ανταγωνιστικά προγράμματα, επιχορηγήσεις διεθνών χρηματοδοτικών οργανισμών, επιχειρηματικές δραστηριότητες από αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων, συμμετοχή σε δίκτυα, συστάδες επιχειρήσεων, συμπράξεις επιχειρήσεων, δάνεια από τράπεζες και χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, δωρεές και άλλες παροχές τρίτων.
Όσον αφορά τα αποτελέσματα, θα γίνεται αξιολόγηση της προόδου της χώρας στην ανάπτυξη της έρευνας, της τεχνολογίας και της καινοτομίας με βάση διεθνείς δείκτες μέτρησης.

«Οι συνθήκες είναι ώριμες για την αναμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου»

Περίπου 30 χρόνια μετά τη δημοσίευση του τελευταίου νόμου (ν. 1514, 8 Φεβρουαρίου 1985) με το ίδιο ακριβώς θέμα, τα αποτελέσματα της μέχρι τώρα συμβολής της έρευνας και -συνεπώς- της καινοτομίας στην ανάπτυξη της χώρας είναι πενιχρά. Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα Έρευνας και Τεχνολογίας δρα Χρήστο Βασιλάκο, «οι συνθήκες είναι ώριμες για την αναμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου για την έρευνα. Στη χώρα μας η έρευνα και η ανάπτυξη αντιστοιχούν στο 0,67% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τα στοιχεία του 2011, πολύ κάτω του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα σε αυτό ανέρχεται στο 34%. Το υπόλοιπο 66% το βάζει το Δημόσιο. Από το 2007 μέχρι το 2011, η αύξηση των δαπανών για έρευνα και ανάπτυξη κυμάνθηκε από το 0,60% (2007) στο 0,67% (2011), όπως ειπώθηκε και παραπάνω. Η αύξηση της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα στην έρευνα και την ανάπτυξη της χώρας στο ίδιο διάστημα ήταν από το 0,16% (2007) στο 0,23% (2011). Στόχος είναι η συμβολή της έρευνας και της καινοτομίας το 2020 να φτάσει στο 1,5% του ΑΕΠ».

Πηγή: real.gr