Θέμα- Ερεύνα: Εργαζόμενοι φοιτητές στη Μυτιλήνη!!!

Το Πανεπιστήμιο αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες τοπικής ανάπτυξης για τη Λέσβο. 

Περίπου 2.500 φοιτητές-τριες καταναλώνουν προϊόντα και εξυπηρετούνται από υπηρεσίες του νησιού, ενοικιάζουν διαμερίσματα, ταξιδεύουν από και προς τον τόπο καταγωγής τους και γενικότερα δίνουν παλμό και ζωή στη Μυτιλήνη. 

Πολιτιστικά και κοινωνικά δρώμενα οργανώνονται, συνέδρια πραγματοποιούνται, η πνευματική ζωή του τόπου αναβαθμίζεται...

Είναι γνωστό ότι η ηλικιακή πυραμίδα της Λέσβου υστερεί όσον αφορά τις ηλικίες 17-25, κενό που έρχονται να αναπληρώσουν οι φοιτητές-τριες. Γίνεται μάλιστα πολύς λόγος για τους τρόπους με τους οποίους η τοπική κοινωνία θα μπορέσει να ενσωματώσει το δυναμικό των φοιτητών-τριών, οι οποίοι έχουν υψηλή εξειδίκευση και μπορούν να γίνουν κρίσιμη εργατική μάζα που θα στελεχώσει δυναμικές επιχειρήσεις.

Παρά τον αναμφισβήτητο αναπτυξιακό ρόλο του Πανεπιστημίου στην τοπική κοινωνία, πολλοί φοιτητές βρίσκονται αντιμέτωποι με μια σωρεία οικονομικών προβλημάτων που δυσχεραίνουν την ομαλή προσαρμογή τους στο νησί. Οι ανάγκες ενός φοιτητή-τριας είναι αρκετές, ο οικογενειακός προϋπολογισμός συνεχίζει να επιβαρύνεται από το κόστος για τη στέγαση, τη σίτιση, τη μετακίνηση και τα προσωπικά έξοδα του σπουδάζοντος τέκνου. Σε αυτά πρέπει να προστεθούν τα φαινόμενα ακρίβειας που παρατηρούνται στην τοπική κοινωνία. Τα πραγματικά έξοδα είναι πολλαπλάσια των αρχικών υπολογισμών μιας οικογένειας. Ως συνέπεια των παραπάνω προβλημάτων ένας μικρός αριθμός φοιτητών-τριών ετεροαπασχολείται κατά τη διάρκεια των σπουδών του, σε εργασίες ευκαιριακής φύσης.

Η παρούσα έρευνα του my.aegean.gr από τον Ιανουάριο του 2013 έχει διεξαχθεί στην πόλη της Μυτιλήνης με σκοπό να καταγράψει τα ποσοστά των εργαζόμενων φοιτητών-τριών και να διερευνήσει τους λόγους και τις επιπτώσεις της εργασίας στην ακαδημαϊκή επίδοση και στην κοινωνική τους προσαρμογή. Διενεργήθηκαν ημιδομημένες συνεντεύξεις και χορηγήθηκαν ερωτηματολόγια στο χώρο εργασίας των φοιτητών-τριών, μετά το πέρας της εργασίας τους. Οι περισσότεροι εργαζόμενοι φοιτητές-τριες του δείγματος προέρχονταν  από το τμήμα της Κοινωνιολογίας(29,8%), της Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας(28,1%), το τμήμα Επιστημών της Θάλασσας (17,5%), της Γεωγραφίας (12,3%), από το τμήμα Περιβάλλοντος (8,8%) και την Κοινωνική Ανθρωπολογία και Ιστορία (3,5%).

Το 75,4% του δείγματος δήλωσε πως εργάζεται για οικονομικούς λόγους, ενώ το 24,6% για να γεμίσει τον ελεύθερο χρόνο του. Παρόλα αυτά διαπιστώθηκε ότι τα έσοδα από την εργασία τους δεν καλύπτουν άμεσες βιοτικές ανάγκες αλλά χρησιμοποιούνται ως συμπληρωματικό εισόδημα που βελτιώνει την ποιότητα ζωής τους.

Οι περισσότεροι φοιτητές απασχολούνται σε καφετέριες (63,2%), σε εστιατόρια, ταβέρνες και video club (10,5%). Φοιτητές επίσης απασχολούνται σε ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς, σε αντιπροσωπείες αυτοκινήτων και σε ασφαλιστικά γραφεία.

Όπως προέκυψε από την έρευνα, το 50,9% των φοιτητών αμείβεται με 25€/οχτάωρο, το 14% με 30€/οχτάωρο, το 8,8% με 15€/οχτάωρο.

Το 33,3% των φοιτητών υποστηρίζει πως οι γονείς του διατηρούν θετική στάση – ως προς την εργασία των παιδιών τους, το 36,8% υποστηρίζει πως οι γονείς του είναι αρνητικοί και το 24,6% πως διατηρούν ουδέτερη στάση.

Πολλές φορές η εργασία αποτελεί τροχοπέδη στις ακαδημαϊκές υποχρεώσεις των εργαζόμενων φοιτητών: Το 49,1% των εργαζόμενων φοιτητών-τριών αντιμετωπίζει προβλήματα με τις σπουδές του λόγω της εργασίας, το 38,6% υποστηρίζει πως η εργασία δεν δυσχεραίνει τη φοίτηση και το 12,3% πως αντιμετωπίζει λίγα προβλήματα σχετικά με τις σπουδές του.

Το 79,1% των φοιτητών-τριών θεωρεί ως όφελος εργασίας τις γνωριμίες - δημόσιες σχέσεις, το 10,5% την εμπειρία και το 8,8% την απόκτηση χρημάτων, ενώ υπάρχουν και μικρότερα ποσοστά φοιτητών-τριών που υποστηρίζουν πως μέσω της εργασίας μπορούν να προκύψουν και άλλα οφέλη. Τα παραπάνω αποτελέσματα αποδεικνύουν ότι οι φοιτητές δεν εργάζονται για να λύσουν το βιοποριστικό τους πρόβλημα, αλλά για να ενισχύσουν τα κοινωνικά τους δίκτυα.

Το 57,9% των φοιτητών-τριών θα εργαζόταν και στον τόπο καταγωγής του σε μια παρόμοια εργασία, ενώ το 42,1% θα αντιμετώπιζε αρνητικά ένα τέτοιο ενδεχόμενο, φοβούμενο τα κοινωνικά σχόλια.

Όπως προέκυψε από τα ευρήματα της έρευνας, το 42,1% των φοιτητών-τριών αντιμετωπίζει προβλήματα με τους συνεργάτες του, ειδικά σε θέματα επικοινωνίας και κατανομής ρόλων στο χώρο εργασίας.

Οι σχέσεις των φοιτητών με τους εργοδότες είναι σχετικά αρμονικές, αφού μόνο το  1,8% των εργαζόμενων φοιτητών-τριών αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, το 38,6% δεν αναφέρει κάποια δυστοκία στις σχέσεις και το 15,8% θεωρεί ότι κάποιες φορές εμφανίζονται δυσχέρειες επικοινωνίας στις σχέσεις τους με τους εργοδότες. Σημαντικό είναι να αναφέρουμε, ότι ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό, το 43,9% του δείγματος, δεν θέλησε να απαντήσει στη συγκεκριμένη ερώτηση, γεγονός που μαρτυρεί πως κατά πάσα πιθανότητα αυτοί οι φοιτητές-τριες αντιμετωπίζουν κάποιου είδους πρόβλημα με τον εργοδότη τους, στο οποίο διστάζουν να αναφερθούν.

Οι σχέσεις ανάμεσα στους εργαζόμενους και στους πελάτες διαφοροποιούνται: Το 54,4% των φοιτητών-τριών έχει καλή/φιλική σχέση ή κανένα πρόβλημα με τους πελάτες, το 21,1% αντιμετωπίζει ελάχιστα προβλήματα και το 14,0% έχει προβληματική σχέση με τους πελάτες.

Το 45,6% των φοιτητών-τριών υποστηρίζει πως έχει δεχτεί σεξουαλική παρενόχληση - όχι με την ακριβή έννοια του όρου αλλά με την ευρύτερη, υπό τη μορφή των σεξουαλικών υπαινιγμών - κατά τη διάρκεια της εργασίας, ενώ το 50,9% των φοιτητών-τριών υποστηρίζει πως δεν έχει αντιμετωπίσει παρόμοια κατάσταση.

Το 12,3% του δείγματος νιώθει άσχημα με το ευκαιριακό επάγγελμα που ασκεί κατά τη διάρκεια των σπουδών, το 8,8% μερικές φορές προβληματίζεται από την κατάσταση ετεροαπασχόλησης, ενώ το 78,9% νιώθει καλά με την παρούσα εργασιακή κατάσταση.

Δείγμα: 200 φοιτητές ηλικίας 18-25 ετών, 142 γυναίκες και 58 άνδρες, οι οποίοι εργάστηκαν ή εργάζονται σε επιχειρήσεις της Μυτιλήνης.

Σε γενικές γραμμές μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι το κοινωνικό στερεότυπο του φοιτητή που εργάζεται για να ανταπεξέλθει στο κόστος των σπουδών δεν υφίσταται. Οι φοιτητές εργάζονται για να κερδίσουν εμπειρία, να αναπτύξουν μη ακαδημαϊκές δεξιότητες και να ενισχύσουν τα κοινωνικά τους δίκτυα. Στο βαθμό που η ευκαιριακή εργασία δεν παρακωλύει την ακαδημαϊκή απόδοση, θα θεωρούσαμε ότι αποτελεί θετικό στοιχείο που διαμορφώνει την προσωπικότητα των φοιτητών και τους προσγειώνει στην εργασιακή πραγματικότητα. Θα ήταν προτιμότερο όμως να έδιναν περισσότερη έμφαση στην εμπειρία που αποκομίζουν από την πρακτική άσκηση σε τομείς συναφείς προς το αντικείμενο σπουδών τους.