Ρεπορτάζ από το Περιφερειακό Συμβούλιο Βορείου Αιγαίου στην Ικαρία

Έργα Ανάπτυξης και Αναπτυξιακές Προοπτικές της Ικαρίας και των Φούρνων”:

Τι συζητήθηκε στο Περιφερειακό Συμβούλιο της 14ης Οκτωβρίου στον Άγιο Κήρυκο Ικαρίας

Στην συνεδρίαση του Π.Σ. που έγινε τη Δευτέρα, 14 Οκτωβρίου 2013, στην αίθουσα του Παλαιού Δημαρχείου, στον Άγιο Κήρυκο, η Ικαρία και οι Φούρνοι είχαν την τιμητική τους. Στη συνεδρίαση αυτή συμμετείχαν κάποιοι εκ των φορέων της Ικαρίας, -αν και πιθανόν όχι όσοι θα εκπροσωπούνταν αν η συνεδρίαση γινόταν απογευματινή ώρα.

Τον τόνο της συνεδρίασης έδωσε η αρχική, εκτός ημερησίας διάταξης,  ανακοίνωση της 'διαρροής' της είδησης περί κλεισίματος 22 αεροδρομίων μεταξύ των οποίων της Ικαρίας και της Λήμνου καθώς και οι δυσκολίες που αντιμετώπισαν τα μέλη του Π.Σ. για να έρθουν στην Ικαρία να συνεδριάσουν, πράγμα που όπως αναφέρθηκε επανειλημμένα, τους βοήθησε να καταλάβουν τις δυσκολίες μετακίνησης που αντιμετωπίζουν οι νησιώτες.

Στο καλωσόρισμα τους, οι Δήμαρχοι Φούρνων και Ικαρίας, σκιαγράφησαν τα αναπτυξιακά προβλήματα των νησιών μας. Σε ό,τι αφορά την Ικαρία, ο κ. Σταυρινάδης μίλησε για την “αρχέγονη κατάσταση” των υποδομών, την κατάργηση της αυτοδυναμίας του Νοσοκομείου και την συρρίκνωση των δημοσίων υπηρεσιών, το ζήτημα της κατασκευής ΧΥΤΥ, τους δρόμους που αναμένουν ένταξη σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα, τους βιολογικούς, την κακή κατάσταση στην οποία βρίσκεται το λιμάνι του Αγίου Κηρύκου και την ανάγκη δημιουργίας Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου, την περίπτωση των πληγέντων περιοχών από την “θεομηνία” της 18ης Οκτωβρίου 2010, την ανάγκη για δημιουργία φραγμάτων για την αντιμετώπιση του προβλήματος της λειψυδρίας που έχει ήδη εμφανιστεί σε περιοχές όπως το Φραντάτο, το πρόβλημα της υπερβόσκησης, την ανάγκη προστασίας της πανίδας και των περιοχών που κάηκαν πρόσφατα, την ανάγκη για άμεση καταγραφή και συντήρηση των μονοπατιών του νησιού και των πέτρινων τοίχων, αρχαιολογικών χώρων, μονών και γεφυριών ανάμεσα σε άλλα 'μνημεία' της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Κλείνοντας, ο Δήμαρχος είπε ότι σε εποχή κρίσης, ο τουρισμός είναι η μόνη διέξοδος -και άρα και η ύπαρξη συγκοινωνιών. Ο Περιφερειάρχης, κ. Γιακαλής, απάντησε στον Δήμαρχο λέγοντας ότι έχουν διατεθεί 56 εκατομμύρια στην Ικαρία, σε έργα που είναι σε εξέλιξη ή σε έργα που είναι υπό ένταξη, πράγμα που αποδεικνύει ότι η Ικαρία δεν είναι ξεχασμένο κομμάτι.

Ακολούθησε η εισήγηση του Περιφερειακού Συμβούλου κ. Ν. Κουλουλία, ο οποίος ανέπτυξε εν τάχει τα αναπτυξιακά προβλήματα της Ικαρίας, τονίζοντας την κακή κατάσταση του οδικού δικτύου, την ανάγκη για καθαρισμό των ρεμάτων, τις προβληματικές συγκοινωνίες, την ανάγκη για κατασκευή πύλης εισόδου, την υποβάθμιση του Νοσοκομείου και το ότι τα περιφερειακά ιατρεία είναι άδεια λόγω της κατάργησης των κινήτρων για τους αγροτικούς γιατρούς. Μίλησε για την ανάγκη καταγραφής της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και ανακοίνωσε την ίδρυση του Κέντρου Έρευνας Μακροζωϊας του Χ.Στεφανάδη. Έκλεισε με το πρόβλημα της υπερβόσκησης, λέγοντας ότι πρέπει να προταθούν λύσεις από τους κτηνοτρόφους και τους ειδικούς.

Στη συνέχεια έγιναν οι παρεμβάσεις των τοπικών φορέων. Πρώτος μίλησε ο κ.Πούλος, Δημοτικός Σύμβουλος, κάτοικος Καρκιναγρίου, ο οποίος ενημέρωσε τα μέλη του Π.Σ. για το ότι η Πανικαριακή Αδελφότητα Αμερικής διαθέτει στο Καρκινάγρι ένα ποσό για να φτιαχτεί ένα γεφύρι απ' αυτά που θέλουν επισκευή μετά την καταστροφική πλημμύρα του 2010, και έκανε παράκληση να αναλάβει η Περιφέρεια τις μελέτες, ώστε “το ποσό αυτό να πάει σε γεφύρι και όχι σε μελέτες”. Ακολούθησε ο κ. Μύτικας, εκ μέρους των τουριστικών πρακτόρων, ο οποίος μίλησε για 'ερήμωση' του λιμανιού του Αγίου, για τις προσπάθειες των Συλλόγων για το 'νοικοκύρεμά' του λιμανιού, για την ανάγκη δημιουργίας Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου, και πρότεινε την θαλάσσια διασύνδεση με Πάτμο και άρα μέσω Πάτμου, με τα Δωδεκάνησα. Όσο για την ανάγκη τουριστικής διαφήμισης, ανέφερε την διεθνούς εμβέλειας διαφήμιση περί μακροζωίας στην Ικαρία.  Η Αντιδήμαρχος Αγίου Κηρύκου, κ.Μ.Μπινίκου εκτός από το ζήτημα των “πρωτόγονων υποδομών” -δρόμους και λιμάνι-, πρόσθεσε τα προβλήματα της παιδείας, αναφέροντας την περίπτωση του Γυμνασίου-Λυκείου Αγίου, όπου πέφτουν σοβάδες. Σε ό,τι αφορά στον τουρισμό, τόνισε την ανάγκη αναγνώρισης των ιαματικών πηγών ώστε να εξασφαλίσει ο Δήμος άδεια λειτουργίας.

Ακολούθησε η παρέμβαση του εκπροσώπου του Συλλόγου Κτηνοτρόφων, του κ.Σ. Πάστη, ο οποίος ανέδειξε τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι κτηνοτρόφοι στην πράξη όταν αποφασίσουν να μειώσουν το ζωικό τους κεφάλαιο: την έλλειψη σφαγείου, χωρίς το οποίο δεν μπορεί να εφαρμοστεί το μέτρο της 'απόσυρσης' (και το οποίο έως τώρα έχει 'κολλήσει' στο στάδιο της χωροθέτησης λόγω του ΣΧΟΟΑΠ που είναι πλέον σε ισχύ), την αδυναμία των κτηνοτρόφων να στείλουν ζώα ζωντανά στην Αθήνα ή αλλού, καθώς η Ικαρία είναι σε καραντίνα λόγω αφρώδους πυρετού που είχε εμφανιστεί στην Σάμο, με αποτέλεσμα, να παραμένει το ζωικό κεφάλαιο αδιάθετο στην αγορά. Ενημέρωσε επίσης τα μέλη του Π.Σ. ότι οι κτηνοτρόφοι, που ήδη πολλοί είναι καταχρεωμένοι, κινδυνεύουν άμεσα να χάσουν τις επιδοτήσεις καθώς ο Δήμος δεν έχει πάρει έως τώρα απόφαση για την ενοικίαση των βοσκότοπων, όπως γινόταν από παλιά το μοίρασμα της περιοχής από τους Δήμους. Επ' αυτού, ο κ. Γιακαλής, ζήτησε από τον Δήμαρχο, κ. Σταυρινάδη, να πάρει το συντομότερο δυνατό την απόφαση αυτή το Δημοτικό Συμβούλιο ώστε να μην κινδυνεύουν οι κτηνοτρόφοι με οικονομικό αφανισμό. 

Ο εκπρόσωπος της Α.Σ.Π.Ι. και Δημοτικός Σύμβουλος κ.Ηλ.Γαγλίας, μίλησε για τα προβλήματα που έχουν προκύψει από το κλείσιμο της Δ.Ο.Υ. Αγίου Κυρήκου και ζήτησε διεύρυνση αρμοδιοτήτων του Γραφείου Εξυπηρέτησης Φορολογουμένων. Στάθηκε ιδιαίτερα στο πρόβλημα της υπερβόσκησης, που αναγνώρισε ως το κύριο ανάμεσα στα αίτια της ερημοποίησης, που είναι ιδιαίτερα εμφανής στη ΝΔ Ικαρία. Αναφέρθηκε στην 'παρακαταθήκη' δυο εργαλείων που μας άφησε ο πρώην Νομάρχης, κ.Κάρλας: την μελέτη βοσκοϊκανότητας από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και την μελέτη Ιασόνου για την ερημοποίηση. Για τις περιοχές που έχουν πληγεί ιδιαίτερα έχουν εκδοθεί πέντε απαγορευτικές διατάξεις, που όμως είναι οι περιοχές με τα περισσότερα ζώα. Απομένει λοιπόν, με την ευθύνη των κτηνοτρόφων και με βοήθεια από την Περιφέρεια να εφαρμοστούν οι αποφάσεις της Διοίκησης και να προχωρήσουμε σε ένα άλλο μοντέλο διαχείρισης του ζωικού κεφαλαίου και της βόσκησης, με εκ περιστροφής βόσκηση και αγραναύπαση ανάμεσα σε άλλα. Σε σχέση με το ακτοπλοϊκό, πρότεινε την σύνδεση Ευδήλου-Χίου και για το Γηροκομείο ζήτησε την αδειοδότηση του ιδρύματος. Τέλος απηύθυνε δυο ερωτήσεις στο Π.Σ., για το πού βρίσκεται η υπόθεση του Χ.Υ.Τ.Υ., και για την θέση του Π.Σ. για τον ενεργειακό σχεδιασμό για την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου για την μελλούμενη εγκατάσταση 110 ανεμογεννητριών στην Ικαρία. Σ' αυτό το τελευταίο ερώτημα, οι μόνοι που ανέπτυξαν θέση, ήταν ο κ.Τέντομας από τους Πολίτες Κόντρα στον Καιρό και ο κ.Κόρακας από την Λαϊκή Συσπείρωση Βορείου Αιγαίου. Τελευταίος παρενέβη ο κ.Τσακαλωφάς, πρώην πρόεδρος του Λιμενικού Ταμείου, ο οποίος μίλησε για τις δυσκολίες που αντιμετώπισε στην προσπάθειά του να νομιμοποιήσει και να βελτιώσει το λιμάνι Αγίου Κηρύκου.

Ακολούθησε η βράβευση τεσσάρων συμπολιτών μας και Συλλόγων για την προσφορά τους στην επιστήμη, στην οικονομία, στην κοινωνία και τον πολιτισμό: στον Καθηγητή Καρδιολογίας κ. Χ. Στεφανάδη, στο κ.Ν. Αφιανέ για την επιχειρηματική του δράση σε σχέση με το κρασί του νησιού, στην Πανικαριακή Αδελφότητα Αμερικής και στον Σκακιστικό Όμιλο Ικαρίας.

Στη συνέχεια έγιναν οι τοποθετήσεις μελών του Π.Σ. για τα θέματα που ετέθησαν από τον Δήμαρχο Ικαρίας και τους εκπροσώπους φορέων. Σε σχέση με τις αναπτυξιακές υποδομές -δρόμους, λιμάνια- ο κ.Παπαθεοφάνους είπε ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολλά βήματα που δίνουν το στίγμα της ανάπτυξης, θέση που επαναλήφθηκε κι από άλλους ομιλητές. Αναφέρθηκε επίσης ότι τα έργα αυτά 'δεν κολλάνε' στις υπηρεσίες της Περιφέρειας, αλλά στους πολίτες. Ειδικότερα, σε σχέση με το Χ.Υ.Τ.Υ. και το σφαγείο, ως βασικό εμπόδιο αναγνωρίστηκαν από μέλη της πλειοψηφούσας παράταξης οι δικαστικές προσφυγές των πολιτών (n.b. παρά το γεγονός ότι τουλάχιστον σε σχέση με το σφαγείο ποτέ δεν αδειοδοτήθηκε η πρώτη πρόταση από την Πολεοδομία λόγω της προχειρότητας με την οποία έγινε ο φάκελος) και τονίστηκε “η ανάγκη για αλλαγή νοοτροπίας των Ικαριωτών”. Για το θέμα της υπερβόσκησης και των λιοτριβιών, αναφέρθηκε ότι στην Ικαρία δεν υπάρχουν ελεγκτικοί μηχανισμοί και ότι οι Ικαριώτες αρνούνται να συνεργαστούν. Για το θέμα της υγείας, η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από την  πληροφορία ότι θα γίνει υποχρεωτική η θητεία σε περιφερειακά ιατρεία, πράγμα που σε συνδυασμό με την κατάργηση των κινήτρων των αγροτικών ιατρών θα εντείνει μάλλον το φαινόμενο της μετανάστευσης νεαρών γιατρών στο εξωτερικό. Για το Γηροκομείο αναφέρθηκε ότι η Μητρόπολη έχει αναστείλει την λειτουργία του και ότι ούτε για αυτό ούτε για το σφαγείο έχει ευθύνη η Περιφέρεια. Για το μπάζωμα των ρεμάτων, κατά τον κ. Παπαθεοφάνους, υπεύθυνοι είναι οι πολίτες οι οποίοι πετούν ογκώδη απορρίμματα σε ρέματα και αυτά ξεχειλίζουν (n.b. Αλήθεια, η μη εφαρμογή των περιβαλλοντικών μελετών κατά την διάνοιξη δρόμων δεν είναι από τις αιτίες του μπαζώματος των ρεμάτων;).

Για το θέμα τον συγκοινωνιών ακούστηκε η πρόταση για κατασκευή πλοίου ή πλοιαρίου για την ένωση των νησιών του Β. Αιγαίου, που όμως δε θα μπορεί να διαχειριστεί η Περιφέρεια, καθώς οι λειτουργικές δαπάνες του δεν είναι επιλέξιμες. Επομένως, θα πρέπει να το λειτουργήσει κάποιο νομικό ή φυσικό πρόσωπο.

Εκ των κομμάτων της αντιπολίτευσης, ο κ. Τεντόμας μίλησε για μη τήρηση των δεσμεύσεων του Υπουργού περί αποδέσμευσης του Νοσοκομείου Ικαρίας και συνέδεσε την 'φωτοβολίδα' της είδησης περί κλεισίματος του αεροδρομίου με τα “πυρά” από τα μνημόνια, και με το ότι μας αντιμετωπίζουν ως νούμερα και όχι ως ανθρώπους. Για το θέμα των ανεμογεννητριών δήλωσε ότι ο αριθμός τους είναι άσχετος με την ικανότητα και τις ανάγκες του νησιού. Ο κ.Μπάκας, από τον Οικολογικό Άνεμο, τόνισε ότι πρέπει να δοθεί βάρος στην νησιωτικότητα και έθεσε ζήτημα πολιτικής υπο-εκπροσώπησης της Ικαρίας στο Π.Σ. Συμπληρωματικά, ο κ.Γιαννίρης έκανε μια συνολική αποτίμηση των έργων που ήδη γίνονται στην Ικαρία, λέγοντας ότι “έρχονται να συμπληρώσουν την αναπτυξιακή καθυστέρηση χρόνων” και τόνισε την ανάγκη δημιουργίας μικρών βιολογικών και διαχείρισης του νερού, μαζί με τα χωριά και τους ανθρώπους τους, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι “πρέπει να πατήσουμε στα σοφά συστήματα υδρονομής” των χωριών.

Ο κ. Φιλιππής, από την Λα.Συσ.Βορ.Αιγ. έθεσε το ερώτημα στα μέλη του Π.Σ.: “ποιοι θα απομείνουν στα νησιά για να περπατούν τους δρόμους που θα φτιαχτούν” και τόνισε ότι ανάπτυξη δεν είναι μόνο ο τουρισμός, αλλά ο πρωτογενής τομέας που οι ευρωπαϊκές και εθνικές πολιτικές  έχουν καταστρέψει. Τέτοιο παράδειγμα είναι οι επιδοτήσεις 'σκουλαρηκιού' και όχι της παραγωγής, -κάτι που αποτελεί ένα από τα αίτια του υπερπληθυσμού των κατσικιών και της υπερβόσκησης. Ο κ.Κόρακας, αναφέρθηκε στο ζήτημα της ανάπτυξης συνολικά και του ενεργειακού σχεδιασμού ειδικά, προσθέτοντας ένα ακόμα ερώτημα: “ανάπτυξη για ποιους”,  την στιγμή μάλιστα που η πράσινη ενέργεια που θα παράγεται στα νησιά μας θα πωλείται τρεις φορές πιο ακριβά στη ΔΕΗ. Κατήγγειλε ότι το παρόν Π.Σ. πρεσβεύει ανάπτυξη για το κεφάλαιο, καλώντας παράλληλα τους πολίτες να πάρουν τα προβλήματα στα χέρια τους, να διεκδικήσουν το δίκαιο, αυτά που τους ανήκουν. Από την οργισμένη αντίδραση του Περιφερειάρχη κ. Γιακαλή,  ο οποίος ζήτησε από τον κ.Κόρακα να δει απέναντι στην Τουρκία, στην Ισπανία και την Δανία όπου έχουν πολλές ανεμογεννήτριες, μπορέσαμε να συμπεράνουμε την θετική στάση που έχει η πλειοψηφία του Π.Σ. απέναντι στα βιομηχανικά αιολικά πάρκα (και την οποία γνωρίζουμε ήδη από προηγούμενες αποφάσεις του Π.Σ. για την Λέσβο και την Λήμνο).

Συνολικά, έχουμε να σημειώσουμε ότι ήταν αισθητή η απουσία φορέων ιδιαίτερα ενεργών σε θέματα που κυριάρχησαν στη συζήτηση (όπως για τις δομές υγείας και για το ΧΥΤΥ)- γεγονός που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στο ότι το Περιφερειακό Συμβούλιο έγινε πρωϊνές ώρες Δευτέρας. Να σημειώσουμε επίσης ότι ουδεμία απόφαση πάρθηκε σε σχέση με τα θέματα που ετέθησαν, με κύριο απ' αυτά την μη αποδέσμευση του Νοσοκομείου Ικαρίας, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις του Υπουργείου, ενώ μια από τις λιγοστές, αλλά σημαντικές ερωτήσεις που άγγιζε την θεματική των αναπτυξιακών προοπτικών της Ικαρίας, -η θέση του Π.Σ. για τον ενεργειακό σχεδιασμό του ΒΑ Αιγαίου και για το προτεινόμενο σχέδιο του βιομηχανικού αιολικού σταθμού-, έπεσε στο κενό (τουλάχιστον από την πλειοψηφούσα παράταξη του Π.Σ.). Κατά τα άλλα, οι αναπτυξιακές προοπτικές του νησιού μας, φάνηκε να εξαντλούνται στην ανάπτυξη υποδομών, όπως δρόμοι, λιμάνια και συγκοινωνίες, ως απαραίτητες προϋποθέσεις για την τουριστική ανάπτυξη, ενώ από τα αναπτυξιακά προβλήματα που συζητήθηκαν, για άλλα μέρος των ευθυνών αποδόθηκε στους πολίτες (σφαγείο, ΧΥΤΥ, μπάζωμα ρεμάτων), ενώ για άλλα ειπώθηκε ότι δεν ήταν στις αρμοδιότητές της Περιφέρειας (όπως Γηροκομείο και σφαγείο). Μόνο στην περίπτωση του προβλήματος της υπερβόσκησης διαπιστώθηκαν αντιφάσεις του γραφειοκρατικού μηχανισμού,  -αντιφάσεις που είναι ιδιαιτέρως εμφανείς στην περίπτωση της δημιουργίας σφαγείου που τώρα κωλύεται από το ΣΧΟΟΑΠ που ψήφισε ο Δήμος Ικαρίας, και στην περίπτωση κτηνοτρόφων που επιχείρησαν ή επιθυμούν να κάνουν μείωση του ζωικού τους κεφαλαίου, οι οποίοι εκτός από την απώλεια των επιδοτήσεων (λόγω της καθυστέρησης εκ μέρους του Δήμου να λάβει την απόφαση σε σχέση με την νομή των δημοτικών βοσκότοπων), κινδυνεύουν και με πρόστιμα για την μείωση αυτή.  

Μαρία Μπαρέλη Γαγλία για το ikariamag.gr