Τι αλλάζει στα κοινωνικά επιδόματα

Από την 1-1-2015 θα ξεκινήσει η εφαρμογή του προγράμματος ενοποίησης των κοινωνικών επιδομάτων με φορέα υλοποίησης τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Στόχος του προγράμματος είναι να συμβάλει στην έξοδο των ωφελουμένων από το «φαύλο κύκλο της φτώχειας» στην οποία έχουν περιπέσει ενώ στο πλαίσιο της εφαρμογής του θα συγκροτηθεί το Εθνικό Μητρώο Δικαιούχων Προνοιακών Επιδομάτων.

«Σήμερα ολοκληρώνεται η λειτουργική επισκόπηση των κοινωνικών προγραμμάτων με στόχο την ορθολογικότερη εφαρμογή τους και τη δικαιότερη κατανομή τους στους δικαιούχους» τόνισε στην ομιλία του κατά τη διάρκεια της παρουσίασης της σχετικής μελέτης του ΟΟΣΑ που πραγματοποιήθηκε σήμερα στο υπουργείο Εργασίας ο υφυπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, Βασίλης Κεγκέρογλου.

«Ακρογωνιαίος λίθος της προτεινόμενης πολιτικής είναι να δημιουργήσουμε ένα “δίχτυ ασφαλείας” το οποίο με τη σειρά του θα κατοχυρώνει και στη χώρα μας ένα «ελάχιστο επίπεδο διαβίωσης» σε κάθε πολίτη» ανέφερε ο κ. Κεγκέρογλου και πρόσθεσε ότι οι πυλώνες της πολιτικής που έχει σχεδιασθεί είναι η δημιουργία του Εθνικού Μητρώου Δικαιούχων Προνοιακών Επιδομάτων, η απόδοση των οικογενειακών επιδομάτων στη βάση εισοδηματικών κριτηρίων, η επιμήκυνση της καταβολής του επιδόματος ανεργίας, η διεύρυνση της ομάδας των δικαιούχων, η αναβάθμιση του μηχανισμού ελέγχων καταβολής επιδομάτων αναπηρίας, και η ενοποίηση των Ταμείων Κοινωνικής Ασφάλισης.

Η πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος έχει ήδη νομοθετηθεί για να ξεκινήσει το πρώτο τρίμηνο του 2014 και θα περιλαμβάνει την χορήγηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος με άμεση οικονομική ενίσχυση των ωφελουμένων και την παροχή πλέγματος υπηρεσιών από τις οποίες η ομάδα-στόχου για τυπικούς ή μη λόγους έχει αποκλειστεί.

Η πιλοτική εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος έχει θεσπισθεί με το νόμο 4093/2012.

Στα συμπεράσματα της μελέτης του ΟΟΣΑ για τα κοινωνικά προγράμματα, επισημαίνεται μεταξύ των άλλων ότι το ποσοστό μακροχρόνια ανέργων, έφτασε στο 50% το 2011 και ξεπέρασε το 60% το 2012. ενώ παρατηρείται αλματώδης αύξηση της ανεργίας στους νέους από το 2008. Οι οικογένειες, και ειδικά οι μονογονεϊκές, χρειάζονται πιο αποτελεσματική προστασία. Τα επιδόματα αναπηρίας είναι περίπλοκα και αναποτελεσματικά.

Διαπιστώνει ότι τα οικογενειακά επιδόματα είναι πολλά, αλλά στην προσπάθεια αυτά να καλύπτουν πολλούς αποδέκτες, δεν επαρκούν.

Όπως είναι τα πράγματα, μόνο το 50% των δικαιούχων ανήκουν στο φτωχότερο 30% του πληθυσμού. Αντιθέτως κάποιες παροχές είναι διαθέσιμες και για όσους κατατάσσονται στα δεκατημόρια του πιο υψηλού συνολικού εισοδήματος. Η έκθεση προτείνει την επανεξέταση των επιδομάτων στέγασης, ανεργίας και αναπηρίας.

Αναφερόμενη στα μέτρα λιτότητας που έχουν ληφθεί στο πλαίσιο της δημοσιονομικής προσαρμογής διαπιστώνει ότι έχουν οδηγήσει περισσότερους ανθρώπους στη φτώχεια. Το 2009, το 19,6% του ελληνικού πληθυσμού βρισκόταν κάτω από το κατώφλι της φτώχειας. Το ποσοστό αυξήθηκε οριακά μετά την οικονομική ύφεση και την εφαρμογή των μέτρων λιτότητας το 2010 και το 2011. Συνδυαστικά, το ποσοστό των ατόμων κάτω από το όριο της φτώχειας αντιπροσώπευε το 25,83% του συνολικού πληθυσμού το 2010 και το 30,49% το 2011.

Η μελέτη του ΟΟΣΑ θεωρεί απαραίτητη τη σύσταση μιας διακυβερνητικής Ομάδας Κρούσης (Task Force), με επικεφαλής το υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, η οποία θα αναφέρεται στον πρωθυπουργό, και θα έχει για σκοπό την ενίσχυση της συλλογικής δέσμευσης ως προς τον καθορισμό και την εφαρμογή της μεταρρύθμισης. Θα πρέπει επίσης να συμμετέχουν το υπουργείο Οικονομικών και μικρός αριθμός επιλεγμένων ακαδημαϊκών.

Το υπουργείο Εργασίας θα αξιολογήσει τις προτάσεις του διεθνούς Οργανισμού και θα προχωρήσει στην υιοθέτηση αυτών που στο πλαίσιο του δημοσιονομικού προγράμματος μπορούν να ενισχύσουν την κοινωνική προστασία των αδύναμων και των πλέον ευάλωτων.

Στην σημερινή παρουσίαση συμμετείχαν επίσης, ο γενικός γραμματέας Συντονισμού της Κυβέρνησης, Δημήτρης Βαρτζόπουλος, η γενική γραμματέας του υπουργείου Εργασίας, Αννα Στρατινάκη, ο γενικός γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Παναγιώτης Κοκκόρης, η γενική γραμματέας Πρόνοιας, Έφη Μπέκου, η γενική γραμματέας Διαχείρισης Κοινοτικών και Άλλων Πόρων, Αννα Δαλλαπόρτα και ο πρόεδρος του Σώματος Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, Παναγιώτης Τσακλόγλου. Από πλευράς του ΟΟΣΑ σε ρόλο κεντρικού ομιλητή ήταν η επικεφαλής της επιτελικής ομάδας εκπόνησης της μελέτης, κ. C. Varley καθώς και οι κ.κ. S. Carcillo και P. Cavassini.