Άρθρο «Στερεότυπα μιας «μοντέρνας» κοινωνίας»

Γράφει η Ξένια Καραμάνου

Στις μέρες μας, όλοι πασχίζουν να πείσουν και να πειστούν ότι ζούμε σε μια σύγχρονη εποχή όπου η τεχνολογία έχει κάνει τεράστια βήματα προόδου και οι παρωχημένες αντιλήψεις έχουν μείνει κι αυτές πίσω, στο παρελθόν. Παρ’όλα αυτά η αλήθεια κρύβεται βαθιά μέσα μας. Από τον τρόπο που μιλάμε έως τον τρόπο που σκεφτόμαστε, εκδηλώνεται ένας χαρακτήρας λάτρης των στερεοτυπικών αντιλήψεων. Μπορούμε να αντισταθούμε ;

            Κατ’αρχήν, για να βρούμε τη λύση πρέπει να εμβαθύνουμε στα πραγματικά αίτια του προβλήματος. Αυτά ποικίλλουν. Όλη μας η καθημερινότητα και η ζωή είναι δομημένη από στερεότυπες αντιλήψεις. Ωστόσο, με τη δύναμη της έντονης επιθυμίας για στροφή από την οποιαδήποτε προσκόλληση, όλα είναι πιθανά!

            Το άτομο επηρεάζεται στο έπακρο από την οικογένειά του. Άμεσα και έμμεσα υιοθετεί τις περισσότερες συνήθειες των οικογενειακών του προσώπων. Επομένως, η οικογένεια πρέπει να προσφέρει στο νεογνό ιδεολογικούς προσανατολισμούς ουδέτερους και να μην το προδιαθέτουν αρνητικά για κοινωνικές ομάδες, ιδεολογίες κ.α. Επίσης , να προσπαθεί ώστε να μην αποκτά ο νέος αλλοτριωτικά πρότυπα σε μια εύπλαστη ηλικιακά φάση, τα οποία θα παίξουν κυρίαρχο ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του και στη συνέχεια θα τους παγιώσουν δογματικές αντιλήψεις. Παραπλήσια, η θρησκεία γεννά στους πιστούς παρόμοιες αντιλήψεις οι οποίες είναι συχνά έντονες και επηρεάζουν τη συνείδηση τόσο του νέου όσο και του μεγαλύτερου. Η κάθε θρησκεία πρέπει να αναπτύσσει συναισθήματα αγάπης για το διαφορετικό και για τον πλησίον και όχι να το κατακρίνει. Επιπλέον, να μην εδραιώνει στη συνείδηση των πολιτών ορισμένα στερεότυπα σχετικά με την ηθικά αποδεκτή συμπεριφορά διότι κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και αντιμετωπίζει ξεχωριστά προβλήματα στη ζωή.

            Επιπρόσθετα, σήμερα η εκπαίδευση είναι εξετασιοκεντρική με έντονο το σύστημα τεχνοκρατικού χαρακτήρα. Αυτό το φαινόμενο καθιστά τους μαθητές σε μηχανές χωρίς κρίση και συναισθήματα οι οποίοι αδυνατούν να σκεφτούν βάσει πραγματικότητας αλλά προτιμούν τη χρήση τετριμμένων στερεοτυπικών αντιλήψεων. Η κυβέρνηση μαζί με τους διδάσκοντες είναι αναγκαίο να δημιουργήσουν ένα σύστημα παιδείας βασισμένο στη «μελέτη» και όχι στο «διάβασμα» που θα ευνοεί την πολυπρισματική θεώρηση των πραγμάτων.

            Επίσης, οι πολίτες λανθάνουν συχνά καθώς γίνονται φερέφωνα των Μ.Μ.Ε.. τα οποία αναπαράγουν τέτοιες αντιλήψεις. Για το λόγο αυτό, πρέπει να είναι προσεκτικοί και επιλεκτικοί στα προγράμματα που παρακολουθούν και να μη γίνονται θύματα του κίτρινου τύπου ή των δημοσιογραφικών σχολίων τα οποία έμμεσα λανσάρουν συγκεκριμένες ηθικές. Επιπλέον, να είναι ανεξάρτητοι και μη παρασυρόμενοι από τα προβαλλόμενα πρότυπα στα οποία υπολανθάνουν στερεότυπες αντιλήψεις.

            Τέλος, είναι ατομική αλλά και συλλογική η ευθύνη. Το άτομο επιβάλλεται να διαλέξει σε ποια κατηγορία ανθρώπων επιθυμεί να συγκαταλέγεται. Ένας τρόπος για να διευρύνει τους ορίζοντές του και να περιορίσει την μονόπλευρη σκέψη είναι η έμφαση τη δια βίου μόρφωση. Το παράθυρο προς τη γνώση φέρνει μόνο καθαρό αέρα ο οποίος συμβάλλει στην καλύτερη υγεία του οργανισμού. Ένα επαγρυπνισμένο πνεύμα σπάνια γίνεται υποστηρικτής στερεοτύπων.