Τα Αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά της Ελλάδας και η μέντα της Λέσβου
Τα ελληνικά αρωματικά φυτά είδαν με πολύ διαφορετικό «μάτι»
οι συμμετέχοντες στην ημερίδα της ΔΗΩ (www.dionet.gr), στις 16 Μαΐου 2013, στο
ΚΕΔΕΑ του ΑΠΘ, σε μια ικανοποιητική σύνθεση επιστημόνων και ανθρώπων της
αγοράς.
Η κα Χ. Μινώτου,
Γεν. Δ/ντρια της ΔΗΩ ξεκινώντας την ημερίδα τόνισε ότι η παραγωγή αρωματικών
φυτών στην Ελλάδα πρέπει οπωσδήποτε να συνοδεύεται από πιστοποίηση βιολογικής
καλλιέργειας, ανταποκρινόμενη στις προκλήσεις και στην δημιουργία προοπτικών
ανάπτυξης. Η καλλιέργεια Αρωματικών Φαρμακευτικών Φυτών (ΑΦΦ) παρουσιάζει
ενδιαφέρον τόσο σε επίπεδο εφαρμογής όσο και σε επίπεδο επένδυσης και
επιχειρηματικότητας, φαίνεται να απολαμβάνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον από νέους
καλλιεργητές και καταγράφει αυξητική τάση της αγοράς σε εθνικό και διεθνές
επίπεδο, με προοπτικές ανάπτυξης.
Η αυτοφυής χλωρίδα της Ελλάδας είναι από τις πλουσιότερες της Μεσογείου και των Βαλκανίων, στην χλωρίδα της Ελλάδας έχουν καταγραφεί 6.000 είδη, από τα οποία 500-600 είναι αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά και περισσότερα από 200 παρουσιάζουν εμπορικό ενδιαφέρον. Τα σημαντικότερα ΑΦΦ στην Ελλάδα είναι: ρίγανη, βασιλικός, μάραθος, κρόκος, φασκόμηλο, θυμάρι, λεβάντα, χαμομήλι και δίκταμο. Με έκπληξη αποτυπώνεται καλλιεργήσιμη έκταση 38.791 στρεμμάτων το 1981, ενώ το 2010 μόνο 18.000, μετά από τον «πυρετό» των σεμιναρίων, των αφιερωμάτων και των «νέων καινοτόμων καλλιεργειών» που μας «βομβαρδίζουν» αποπροσανατολιστικά.
Η Ελλάδα είναι η 3η σε βιοποικιλότητα χώρα στον πλανήτη και είναι κατάλληλη για την ανάπτυξη των ΑΦΦ διότι: έχει ιδανικές εδαφοκλιματικές συνθήκες, μπορεί να καλλιεργήσει ΑΦΦ σε όλες τις περιοχές (ορεινές, ημιορεινές), έχει μικρές απαιτήσεις σε εισροές, παρουσιάζει ανθεκτικότητα σε εχθρούς και ασθένειες, ιδανικές καλλιέργειες για την εφαρμογή βιολογικών μεθόδων παραγωγής και έχει προοπτικές και εμπορικό ενδιαφέρον. Τα ΑΦΦ χρησιμοποιούνται για: Θεραπευτική, Αφεψήματα, Αρωματοθεραπεία, Γαστρονομία, Αιθέρια έλαια, Βελτίωση της γεύσης, Βιομηχανία τροφίμων, Βιομηχανία φαρμάκων, Βιομηχανία καλλυντικών, Αρωματοποιία, Ποτοποιία, Ζαχαροπλαστική, Μελισσοτροφικά και Διακόσμηση
Ο κ. R. Anouchinsky, από το Ινστιτούτο Πιστοποίησης Ηθικής & Οικολογίας (ICEA-Instituto Certificazione Ethica e Ampientale), παρουσίασε τους σύγχρονους πιστοποιητικούς οργανισμούς που ελέγχουν τα βιολογικά καλλυντικά, οι οποίοι είναι η BDIH από την Γερμανία, η COSMEBIO και η ECOCERT greenlife από την Γαλλία, η ICEA από την Ιταλία και η SOIL Association στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η πιστοποίηση γίνεται σε δύο επίπεδα, ως φυσικά-natural και ως βιολογικά-organic,από του παραπάνω 5 σε 40 κράτη, για 24.000 προϊόντα, που παράγονται από 1.400 εταιρείες. Η τάση είναι να καθιερωθεί ένα παγκόσμιο πρότυπο πιστοποίησης καλλυντικών το COSMOS.
Το 2010 η παγκόσμια αγορά φυσικών καλλυντικών ήταν περίπου 14 δισ. ευρώ με ρυθμό ανάπτυξης 4% ετησίως. Από αυτά μόνο 25% είχαν πιστοποιηθεί ως φυσικά, ενώ το 75% ήταν «εμπνευσμένα από την φύση». Στις ΗΠΑ η αγορά των φυσικών καλλυντικών είναι 3 δισ. ευρώ (δηλαδή το 8% των καλλυντικών), στην Ευρώπη 2 δισ. ευρώ και στην Ασία 8,5 δισ. ευρώ.
Η καθ Σ. Κοκκίνη, Βιολογικό ΑΠΘ, παρατήρησε ότι τα ΕΑΦ-Ελληνικά Αρωματικά Φυτά μπορεί να γραφούν και ως ΕΑΦ-Επιχειρηματικότητα Ανταγωνιστικότητα Φήμη, όπου η Επιχειρηματικότητα επισημαίνεται στο ότι από ένα είδος μπορείς να παράγεις πολλά προϊόντα ανάλογα με το αιθέριο που τονίζεις, πράγμα που σε βοηθά πολύ αν το ξέρεις και το χρησιμοποιείς και μπορεί να σε χαντακώσει επιχειρηματικά αν δεν το ξέρεις και καταστρέφει τη σταθερότητα του τελικού μίγματος προϊόντων.
Στην Ελλάδα υπάρχουν σχεδόν όλες οι παραλλαγές ενός είδους, ενώ έξω από αυτήν είναι όλα τα είδη ίδια μέχρι τον βόρειο πόλο. Το ίδιο φυτικό είδος στην Κέρκυρα είναι θυμάρι με 82,1% θυμόλη, ενώ στην Κρήτη είναι ρίγανη με 91,2 καρβακρόλη. Στην Ήπειρο είναι φλισκούνι με πουλεγόνη 0,1%, ενώ στην Μυτιλήνη μέντα με 97,2%. …Ανάλογα με τον χημειότυπο μοιάζει περισσότερο με Δυόσμο, Μέντα ή Λεβάντα …
Η ανταγωνιστικότητα οφείλεται στο ότι τα ελληνικά ΑΦΦ έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε αιθέρια έλαια, πχ η ρίγανη στη Κρήτη περιέχει 8,2% αιθέρια, ενώ αλλού λιγότερο από 0,1%. Τα ελληνικά ΑΦΦ έχουν υψηλότερες τιμές βιολογικώς δραστικών μορίων.
Η φήμη των ελληνικών ΑΦΦ οφείλεται στην διαχρονική τους χρήση από την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία, όπως: Ιπποκράτης (κασσία, κανέλα, σμύρνα-Περί γυναικείων 370πΧ),
Αριστοτέλης (Δίκταμος), Πεδάνιος Διοσκουρίδης (χειρόγραφα Μονής Ιβήρων 12ος αιών) κλπ.
Η κα Μ. Ρίζου (ΔΗΩ) επεσήμανε ότι η βιολογική καλλιέργεια των αρωματικών φυτών (ΑΦΦ) έχει σαφή πλεονεκτήματα για τον παραγωγό/μεταποιητή διότι του εξασφαλίζει ένα ισχυρό συμπληρωματικό εισόδημα σε περίοδο κρίσης όσο και για τον καταναλωτή, γιατί αγοράζει ένα ποιοτικό προϊόν απαλλαγμένο από χημικά και το βέβαια οποίο έχει παραχθεί με φιλικές προς το περιβάλλον μεθόδους. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η τιμή ενός κιλού της ξηράς δρόγης ρίγανης μπορεί να κυμανθεί στα 2 ευρώ η συμβατική ενώ η αντίστοιχη τιμή για την βιολογική μπορεί να φτάσει και τα 6, 5 ευρώ. Εκτιμάται ότι το μέγεθος της αγοράς φυτικών καλλυντικών στην Ελλάδα ανέρχεται στα 60 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας από έτος σε έτος ένα ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 15-20%.
Οι δυνατότητες ανάπτυξης του κλάδου των ΑΦΦ τόσο του πρωτογενή τομέα όσο και του τομέα της μεταποίησης είναι πολύ μεγάλο καθώς υπάρχει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με τα άλλα γεωργικά προϊόντα, καθώς μπορεί το ίδιο προϊόν να διατίθεται σε τρεις διαφορετικές αγορές, Νωπό, Αποξηραμένο & ως αιθέρια έλαια-εκχυλίσματα.
Για να αναπτυχθεί ο συγκεκριμένος κλάδος πρέπει να υπάρξει:
Η αυτοφυής χλωρίδα της Ελλάδας είναι από τις πλουσιότερες της Μεσογείου και των Βαλκανίων, στην χλωρίδα της Ελλάδας έχουν καταγραφεί 6.000 είδη, από τα οποία 500-600 είναι αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά και περισσότερα από 200 παρουσιάζουν εμπορικό ενδιαφέρον. Τα σημαντικότερα ΑΦΦ στην Ελλάδα είναι: ρίγανη, βασιλικός, μάραθος, κρόκος, φασκόμηλο, θυμάρι, λεβάντα, χαμομήλι και δίκταμο. Με έκπληξη αποτυπώνεται καλλιεργήσιμη έκταση 38.791 στρεμμάτων το 1981, ενώ το 2010 μόνο 18.000, μετά από τον «πυρετό» των σεμιναρίων, των αφιερωμάτων και των «νέων καινοτόμων καλλιεργειών» που μας «βομβαρδίζουν» αποπροσανατολιστικά.
Η Ελλάδα είναι η 3η σε βιοποικιλότητα χώρα στον πλανήτη και είναι κατάλληλη για την ανάπτυξη των ΑΦΦ διότι: έχει ιδανικές εδαφοκλιματικές συνθήκες, μπορεί να καλλιεργήσει ΑΦΦ σε όλες τις περιοχές (ορεινές, ημιορεινές), έχει μικρές απαιτήσεις σε εισροές, παρουσιάζει ανθεκτικότητα σε εχθρούς και ασθένειες, ιδανικές καλλιέργειες για την εφαρμογή βιολογικών μεθόδων παραγωγής και έχει προοπτικές και εμπορικό ενδιαφέρον. Τα ΑΦΦ χρησιμοποιούνται για: Θεραπευτική, Αφεψήματα, Αρωματοθεραπεία, Γαστρονομία, Αιθέρια έλαια, Βελτίωση της γεύσης, Βιομηχανία τροφίμων, Βιομηχανία φαρμάκων, Βιομηχανία καλλυντικών, Αρωματοποιία, Ποτοποιία, Ζαχαροπλαστική, Μελισσοτροφικά και Διακόσμηση
Ο κ. R. Anouchinsky, από το Ινστιτούτο Πιστοποίησης Ηθικής & Οικολογίας (ICEA-Instituto Certificazione Ethica e Ampientale), παρουσίασε τους σύγχρονους πιστοποιητικούς οργανισμούς που ελέγχουν τα βιολογικά καλλυντικά, οι οποίοι είναι η BDIH από την Γερμανία, η COSMEBIO και η ECOCERT greenlife από την Γαλλία, η ICEA από την Ιταλία και η SOIL Association στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η πιστοποίηση γίνεται σε δύο επίπεδα, ως φυσικά-natural και ως βιολογικά-organic,από του παραπάνω 5 σε 40 κράτη, για 24.000 προϊόντα, που παράγονται από 1.400 εταιρείες. Η τάση είναι να καθιερωθεί ένα παγκόσμιο πρότυπο πιστοποίησης καλλυντικών το COSMOS.
Το 2010 η παγκόσμια αγορά φυσικών καλλυντικών ήταν περίπου 14 δισ. ευρώ με ρυθμό ανάπτυξης 4% ετησίως. Από αυτά μόνο 25% είχαν πιστοποιηθεί ως φυσικά, ενώ το 75% ήταν «εμπνευσμένα από την φύση». Στις ΗΠΑ η αγορά των φυσικών καλλυντικών είναι 3 δισ. ευρώ (δηλαδή το 8% των καλλυντικών), στην Ευρώπη 2 δισ. ευρώ και στην Ασία 8,5 δισ. ευρώ.
Η καθ Σ. Κοκκίνη, Βιολογικό ΑΠΘ, παρατήρησε ότι τα ΕΑΦ-Ελληνικά Αρωματικά Φυτά μπορεί να γραφούν και ως ΕΑΦ-Επιχειρηματικότητα Ανταγωνιστικότητα Φήμη, όπου η Επιχειρηματικότητα επισημαίνεται στο ότι από ένα είδος μπορείς να παράγεις πολλά προϊόντα ανάλογα με το αιθέριο που τονίζεις, πράγμα που σε βοηθά πολύ αν το ξέρεις και το χρησιμοποιείς και μπορεί να σε χαντακώσει επιχειρηματικά αν δεν το ξέρεις και καταστρέφει τη σταθερότητα του τελικού μίγματος προϊόντων.
Στην Ελλάδα υπάρχουν σχεδόν όλες οι παραλλαγές ενός είδους, ενώ έξω από αυτήν είναι όλα τα είδη ίδια μέχρι τον βόρειο πόλο. Το ίδιο φυτικό είδος στην Κέρκυρα είναι θυμάρι με 82,1% θυμόλη, ενώ στην Κρήτη είναι ρίγανη με 91,2 καρβακρόλη. Στην Ήπειρο είναι φλισκούνι με πουλεγόνη 0,1%, ενώ στην Μυτιλήνη μέντα με 97,2%. …Ανάλογα με τον χημειότυπο μοιάζει περισσότερο με Δυόσμο, Μέντα ή Λεβάντα …
Η ανταγωνιστικότητα οφείλεται στο ότι τα ελληνικά ΑΦΦ έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε αιθέρια έλαια, πχ η ρίγανη στη Κρήτη περιέχει 8,2% αιθέρια, ενώ αλλού λιγότερο από 0,1%. Τα ελληνικά ΑΦΦ έχουν υψηλότερες τιμές βιολογικώς δραστικών μορίων.
Η φήμη των ελληνικών ΑΦΦ οφείλεται στην διαχρονική τους χρήση από την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία, όπως: Ιπποκράτης (κασσία, κανέλα, σμύρνα-Περί γυναικείων 370πΧ),
Αριστοτέλης (Δίκταμος), Πεδάνιος Διοσκουρίδης (χειρόγραφα Μονής Ιβήρων 12ος αιών) κλπ.
Η κα Μ. Ρίζου (ΔΗΩ) επεσήμανε ότι η βιολογική καλλιέργεια των αρωματικών φυτών (ΑΦΦ) έχει σαφή πλεονεκτήματα για τον παραγωγό/μεταποιητή διότι του εξασφαλίζει ένα ισχυρό συμπληρωματικό εισόδημα σε περίοδο κρίσης όσο και για τον καταναλωτή, γιατί αγοράζει ένα ποιοτικό προϊόν απαλλαγμένο από χημικά και το βέβαια οποίο έχει παραχθεί με φιλικές προς το περιβάλλον μεθόδους. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η τιμή ενός κιλού της ξηράς δρόγης ρίγανης μπορεί να κυμανθεί στα 2 ευρώ η συμβατική ενώ η αντίστοιχη τιμή για την βιολογική μπορεί να φτάσει και τα 6, 5 ευρώ. Εκτιμάται ότι το μέγεθος της αγοράς φυτικών καλλυντικών στην Ελλάδα ανέρχεται στα 60 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας από έτος σε έτος ένα ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 15-20%.
Οι δυνατότητες ανάπτυξης του κλάδου των ΑΦΦ τόσο του πρωτογενή τομέα όσο και του τομέα της μεταποίησης είναι πολύ μεγάλο καθώς υπάρχει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με τα άλλα γεωργικά προϊόντα, καθώς μπορεί το ίδιο προϊόν να διατίθεται σε τρεις διαφορετικές αγορές, Νωπό, Αποξηραμένο & ως αιθέρια έλαια-εκχυλίσματα.
Για να αναπτυχθεί ο συγκεκριμένος κλάδος πρέπει να υπάρξει:
·
σωστός σχεδιασμός,
·
σχετική τεχνογνωσία,
·
προσωπική ενασχόληση σε όλα τα
στάδια καλλιέργειας, επεξεργασίας, μεταποίησης, απόσταξης, διακίνησης και
εμπορίας και
·
αναγκαία κεφάλαια.
Όσον αφορά το σωστό σχεδιασμό ήδη από τις 9 Φεβρουαρίου 2013 ξεκίνησε με πρωτοβουλία του ΑΓΡΟΡΑΜΑ (Δ. Μιχαηλίδης-6998282382) ευρύς διάλογος για την σύνταξη του καταστατικού της ΕΝΩΣΗΣ ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ, ο οποίος θα ολοκληρωθεί με υπογραφή του καταστατικού, από όσους θα ήθελαν να είναι ιδρυτικά μέλη της ΕΑΦΦΕ, και θα γίνει στην Λάρισα, στις 8 Ιουνίου 2013, στις 19.00.
Η Ομάδα Πρωτοβουλίας για την σύσταση της ΑΜΚΕ Ένωση Αρωματικών Φαρμακευτικών Φυτών Ελλάδος-ΕΑΦΦΕ αποτελείται από τους Κ. Γρηγοριάδου-6973511977, Σ.Γκουδίνογλου-6976855676, Ν.Μίμη-6946909846, Ε.Μυρωνίδου-6937414799, Δ.Πεπόνα-6932266484, Μ.Τσούμαρη-6932322415 & Κ.Υψηλάντη-6972323040.
Η Ένωση ΑΦΦ Ελλάδος απευθύνεται κυρίως σε παραγωγούς-αυτοπαραγωγούς πολλαπλασιαστικού υλικού ΑΦΦ και καλλιεργητές ΑΦΦ, οι οποίοι πιθανόν μεταποιούν και εμπορεύονται τα ΑΦΦ που παράγουν. Φαίνεται η ΕΑΦΦΕ θα αγκαλιασθεί από όλους, καθόσον θα μπορούν να εγγραφούν, όταν συσταθεί η ΕΑΦΦΕ, όσοι επαγγελματίες καλλιεργούν επαγγελματικά πάνω από 5 στρέμματα, ενώ για τις συγκροτημένες δομές θα πρέπει να καλλιεργούν τα μέλη τους τουλάχιστον 15 στέμματα.
Σκοπός της ΕΑΦΦΕ θα μπορούσε να είναι: H ανάδειξη και αξιοποίηση των Ελληνικών Αρωματικών Φαρμακευτικών Φυτών. Η προώθηση της έρευνας, παραγωγής, διάθεσης και χρήσης τους, καθώς και των προϊόντων που προέρχονται από αυτά. Η διάδοση της τεχνογνωσίας και η συμβολή στην χάραξη Εθνικής πολιτικής για τα ΑΦΦΕ. Η δημιουργία συνθηκών ανάπτυξης ΑΦΦΕ με γνώμονα την αειφόρο ανάπτυξη της Ελληνικής υπαίθρου.
Ανάμεσα στους στόχους της ΕΑΑΦΕ μπορούν να είναι: Η προώθηση της παραγωγής και εμπορίας ΑΦΦ και συναφών προϊόντων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Η ενίσχυση του πνεύματος συνεργασίας, αλληλεγγύης και ενότητας των μελών σε όλη την Ελλάδα μέσω της μεταφοράς τεχνογνωσίας και ανταλλαγής εμπειριών και πρακτικών μεταξύ των μελών. Η προώθηση του αρωματοτουρισμού στην Ελλάδα. Η δημιουργία επώνυμων-πιστοποιημένων προϊόντων. Η σύνδεση, συνέργια και συνεργασία με επιστημονικά - ερευνητικά κέντρα και επαγγελματικές και άλλες οργανώσεις, φορείς κλπ. Η ανάδειξη και αξιοποίηση της ελληνικής αρωματικής χλωρίδας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Η προώθηση της ιδέας και την ενεργή συμμετοχή για την προστασία της αυτοφυούς αρωματικής χλωρίδας από την ανεξέλεγκτη και παράνομη συλλογή και τη χρησιμοποίηση αυτοφυούς γενετικού υλικού σε ξένες χώρες.
Πηγή agronews.gr
ΓΡΑΨΤΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΑΣ