Άρθρο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα από τον εξωτερικό συνεργάτη του LesvosPost
Νομίζω πως για να μιλήσουμε για τα ανθρώπινα δικαιώματα θα πρέπει πρώτα να κοιτάξουμε στην ιστορία της ανθρωπότητας προσπαθώντας να διδαχθούμε από την ιστορική της διαδρομή. Έτσι ίσως μπορέσουμε να αντιληφθούμε την έννοια που φέρει η ονομασία Ανθρώπινα Δικαιώματα.
Χιλιάδες είναι οι στιγμές στην παγκόσμια ιστορία όπου ο άνθρωπος βρέθηκε αντιμέτωπος με την ίδια του την φύση αποφασίζοντας να κάνει ένα βήμα μπρος ή ένα βήμα πίσω.
Λιγότερες είναι όμως
οι στιγμές ή οι περίοδοι που σημάδεψαν, διαμόρφωσαν ή άλλαξαν ριζικά προς το
καλύτερο αυτά που συνηθίζουμε να ονομάζουμε Δικαιώματα και Ελευθερίες του
ανθρώπου.
Από την «Μάγκνα Κάρτα»
στην Αγγλία του 1215 όπου ο Βασιλιάς Ιωάννης αποκήρυσσε κάποια από τα
δικαιώματά του, στους ευγενείς, στον κλήρο και στην εμπορική και αγροτική τάξη.
Την «Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη» που κύρωσε η
Γαλλική Εθνοσυνέλευση το 1789 για λογαριασμό της αστικής τάξης. Έως και την
ψήφιση του πρώτου συντάγματος λαού- σε όλη την ιστορία- που κατάφερε να πάρει
στα χέρια του την εξουσία, στο πέμπτο πανρωσικό συνέδριο των Σοβιέτ το 1918.
Η ιστορία εκφράζει τις
επιδιώξεις αντιμαχόμενων δυνάμεων (κοινωνικών, πολιτικών, θρησκευτικών
και άλλων) που επιδιώκουν τους δικούς τους σκοπούς. Η έννοια και η σημασία των
δικαιωμάτων που επικαλούνται οι άνθρωποι διαφέρει από εποχή σε εποχή ανάλογα με
τις οικονομικές συνθήκες που διαμορφώνουν μια κοινωνία.
Η πρώτη φορά που κράτη
πέτυχαν να διακηρύξουν από κοινού, ορίζοντας τις βασικές αρχές στην έννοια
των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων , ήταν στις 10 Δεκέμβρη του 1948. Μερικά χρόνια μετά
το τέλος ενός καταστροφικού πολέμου που αιματοκύλησε την ανθρωπότητα. Έχοντας
ίσως νωπή στην μνήμη εκείνους που θυσιάστηκαν για να θριαμβεύσει ο Άνθρωπος.
65 χρόνια μετά την
πρώτη Οικουμενική Διακήρυξή τους, τα Ανθρώπινα Δικαιώματα μοιάζουν
παραγκωνισμένα. Όσα διατυπώθηκαν παραμένουν άγνωστα στην ανθρωπότητα και
ελάχιστοι είναι εκείνοι που απολαμβάνουν έστω τα στοιχειώδης από αυτά που
αναφέρθηκαν. Φορείς όπως ο Ο.Η.Ε. και οι Μ.Κ.Ο. που θεσπίστηκαν για να τα
προστατέψουν, να κατοχυρώσουν και να διαδώσουν Δικαιώματα λειτουργούν ως
πλοκάμια του παγκόσμιου κοινωνικοοικονομικού μοντέλου, εξυπηρετώντας
μειοψηφικές επιδιώξεις. Γραφειοκράτες που κρατάνε σφραγίδες λειτουργούν
τυχοδιωκτικά και ιερατεία που κρατάνε σκήπτρα κηρύττουν την μοναδική και
ξεχωριστή για αυτούς «αλήθεια», εμποδίζοντας την υιοθέτηση τους (σ.χ. των
Άρθρων) σε πλατιά ακροατήρια. Το χάσμα μεταξύ της ανάπτυξης σε τεχνολογικό και
παραγωγικό επίπεδο συνεχώς διευρύνεται δημιουργώντας τεράστια αναντιστοιχία
μεταξύ αυτών που παράγουν και αυτών που καρπώνονται.
Στη χώρα του
«Απολλώνιου φωτός» ο σκοταδισμός φαίνεται να κυριαρχεί για μια ακόμα φορά. Άνθρωποι
ζούνε για να δουλεύουν. Συμμορίες επιτίθενται σε βολικούς «εχθρούς» θεωρώντας
τους υπαίτιους για την κατάντια τους. Η δυναμική της ασυνείδητης μάζας καταργεί
ελευθερίες σκέψης και βούλησης. Τα Ιδεώδη και οι Αξίες στα χείλη φαύλων χάνουν
την σημασία τους. Η ανώτατη εκπαίδευση γίνεται είδος πολυτελείας εξαρτώμενη από
το οικονομικό εύρος του πολίτη. Οι νέες γενιές δέχονται πετσοκομμένη «γνώση»
που τους προετοιμάζει να γίνουν αυριανοί πειθαρχημένοι και χρήσιμοι υπάκουοι
«πολίτες». Παίρνοντας την θέση των προηγούμενων σε μια καταναλωτική κοινωνία ή
στο περιθώριο της ανεργίας.
Πόσο διαφορετικός θα
μπορούσε άργε να είναι ο κόσμος αν ο σοβινισμός, ο φονταμενταλισμός, ο
ρατσισμός αποτελούσαν απλά και μόνο ορολογία στα λεξικά; Αν ο εθνικισμός
αποτελούσε ένα μαύρο μέρος σε κάποιο κεφάλαιο της ιστορίας. Αν τα δόγματα για τα
οποία οι άνθρωποι διαχωρίζονται και πεθαίνουν για να τα υπερασπιστούν,
χρησιμοποιούνταν ως τρόπος έκφρασης στην λογοτεχνία.
Τα Ανθρώπινα
Δικαιώματα θα βρούνε την πλήρη δικαίωση τους, μόνο όταν εφαρμοστούν σε κάθε
κράτος της οικουμένης. Δεν δύναται η εφαρμογή τους σε ένα ή μερικά κράτη και
στα υπόλοιπα να επικρατεί καθεστώς τυραννίας. Μα ούτε βέβαια δύναται η εφαρμογή
τους στην πλειοψηφία κρατών και στο ένα να επικρατεί η τυραννία ή οποιαδήποτε
στέρηση ελευθερίας.
Για να επιτευχθεί αυτό
προϋποθέτει την αρμονική συνεργασία μεταξύ των λαών σε αυτή την κατεύθυνση και
κυρίως την συνειδητή επιλογή τους να κατανοήσουν τον ιστορικό τους σκοπό. Που
δεν είναι άλλος από μια παγκόσμια κοινότητα ειρήνης και ευημερίας. Μια
κοινότητα που θα σέβεται την διαφορετικότητα των πολιτών της ανεξαρτήτως
φυλετικής καταγωγής, θρησκευτικών πεποιθήσεων και λοιπών σχετικών υφιστάμενων
διακρίσεων. Όπου η έκφραση κάθε στιγμής της δημόσιας ή ιδιωτικής ζωής θα
ασκείται ελεύθερα και ανεμπόδιστα χωρίς να προσβάλει το άτομο ή το σύνολο.
Όπως επίσης και η συμμετοχή στη διαμόρφωση της πολιτικής ζωής που θα γίνεται,
ισότιμα για την ισότητα, χωρίς να έρχεται σε σύγκρουση με τους σκοπούς του
Δικαίου. Όπου οι ανάγκες θα καθορίζουν την εργασία. Όπου θα υπάρχει ελεύθερος
και δημιουργικός χρόνος.
Όσο χρόνια κι αν
χρειαστούν, το όραμα μιας παναθρώπινης κοινωνίας που θα δικαιώνει στην πράξη
την ονομασία της, θα συνεχίσει να γοητεύει τους απανταχού ασυμβίβαστους με την
μιζέρια, την μισαλλοδοξία, και την μοιρολατρία, Ανθρώπους.
Σταύρος Μαντατής
Σπουδαστής
δημοσιογραφίας
ΓΡΑΨΤΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΑΣ