Δεν θα ταΐσει όλη τη Γη η Ελλάδα αλλά θα δώσει προϊόντα υψηλής αξίας

Η αξιοποίηση των ποιοτικών προϊόντων, ο δρόμος της ανάπτυξης που περνάει από την έρευνα και την καινοτομία, το πρότυπο ολλανδικό μοντέλο και η εξωστρέφεια είναι κάποιες από τις κατευθύνσεις που δόθηκαν για τη γεωργία σε συνέδριο του Εconomist.

Το συνεταιριστικό πνεύμα, οι μεγάλοι κλήροι κι η συνεργασία μεταξύ κυβερνήσεων, του ιδιωτικού τομέα, των πανεπιστημιακών - ερευνητικών κέντρων και του αγροτικού κόσμου, είναι το «χρυσό τρίγωνο», πάνω στο οποίο έχει θεμελιωθεί το επιτυχημένο οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης της Ολλανδίας, που κάνει… θαύματα στον εξαγωγικό τομέα σε διεθνές επίπεδο, έχοντας ως αιχμή τα αγροτικά προϊόντα.

Η διαπίστωση ανήκει στον υφυπουργό Εξωτερικού Εμπορίου της Ολλανδίας Σάιμον Σμίτς και προφανώς απαντά και στο γιατί η Ελλάδα, αν και διαθέτει προϊόντα που υπερέχουν ποιοτικά των ολλανδικών, επί σειρά ετών είχε ένα ισοζύγιο εμπορικών συναλλαγών βυθισμένο στα… κόκκινα και σήμερα είναι σε κρίση.

«Η Ελλάδα έχει πολλά φυσικά πλεονεκτήματα και ποιοτικά προϊόντα, αλλά πάντα το μέγεθος μετράει» είπε ο εκπρόσωπος της ολλανδικής κυβέρνησης (από την οποία η χώρα μας έχει ζητήσει τεχνογνωσία για να βελτιώσει τις εξαγωγές της), προσθέτοντας ότι η κρίση είναι μια ευκαιρία για τον εκσυγχρονισμό της εγχώριας γεωργίας και ότι πέραν της συνεργασίας, απαιτείται ανακατανομή των γαιών με πρώτο βήμα την εκλογίκευσή τους.

Κάνοντας ευρεία αναφορά στο ολλανδικό αναπτυξιακό μοντέλο ο κ. Σμίτς που μίλησε, στο συνέδριο του Economist που πραγματοποιήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου στη Θεσσαλονίκη, για την επιτάχυνση της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας στον αγροτικό τομέα. Μάλιστα είπε ότι οι επιδοτήσεις μακροπρόθεσμα δεν επαρκούν και ότι έχει διαπιστωθεί διαχρονικά πως οι πιο πετυχημένοι τομείς στη γεωργία είναι εκείνοι που στέκονται αυτόνομα στα πόδια τους. Ειδικά για τον εγχώριο κλάδο των κηπευτικών εξέφρασε την πίστη του ότι μπορεί να καταφέρει πολλά και έκανε ιδιαίτερη μνεία στην καλή φήμη και την υψηλή ποιότητα των ελληνικών προϊόντων και των προϊόντων της βιολογικής γεωργίας που είναι μια αγορά με δυναμική στην Ευρώπη, παροτρύνοντας, επίσης, να υπάρξει συνεργασία και με τον τουρισμό.

«Η συνεργασία είναι καθοριστικός παράγοντας. Στην Ολλανδία, πάνω από το 60% της παραγωγής το διαχειρίζεται το συνεταιριστικό σύστημα», είπε ο Ολλανδός υφυπουργός, σημειώνοντας ότι ο πρωτογενής τομέας είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης στη χώρα του.Στο σημείο αυτό ο κ. Σμίτς υπογράμμισε πως η Ολλανδική κυβέρνηση είναι στη διάθεση της Ελλάδας για ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών. 

Ελπίδα για το μέλλον

Για τον επικεφαλής της task force στην Ελλάδα, κ. Χορστ Ράιχενμπαχ, η εγχώρια γεωργία και η αγροτική παραγωγή μπορεί να αποτελέσει πυλώνα ανάπτυξης και ελπίδα για το μέλλον και για αυτό πρέπει να εκπονηθεί μια μακροπρόθεσμη στρατηγική. «Η Ελλάδα μπορεί να μην έχει τη δυνατότητα να ταΐσει όλον τον κόσμο, αλλά μπορεί να του προσφέρει προϊόντα γεωγραφικής προέλευσης και υψηλής προστιθέμενης αξίας», επισήμανε, προσθέτοντας πως για να βελτιωθεί η κατάσταση στη χώρα πρέπει να αυξηθούν οι εξαγωγές και να υποκατασταθούν οι εισαγωγές από εγχωρίως παραγόμενα προϊόντα. Όπως είπε η ΚΑΠ και τα διαρθρωτικά ταμεία δίνουν ένα σταθερό δημοσιονομικό υπόβαθρο για το μέλλον, αλλά υπάρχουν και μειονεκτήματα. Ως τέτοια προσδιόρισε τη χαμηλή παραγωγικότητα του εργατικού δυναμικού, τις διοικητικές αδυναμίες, καθώς και τη δομή των αγροκτημάτων, ενώ ταυτόχρονα ζήτησε να δρομολογηθούν δράσεις για την παραγωγή ελληνικών προϊόντων με «ταυτότητα», μέσω πιστοποιήσεων, συστημάτων ποιότητας και εκπαίδευσης των παραγωγών, αλλά και μέσω της καλύτερης σύνδεσης τουρισμού και αγροτικής οικονομίας.

Επισήμανε ακόμη την ανάγκη βελτίωσης των συστημάτων ελέγχων πληρωμών και γενικότερα των ελεγκτικών μηχανισμών, ώστε «η Ελλάδα να μη χάσει χρήματα, που θα μπορούσε να πάρει από κοινοτικά κονδύλια», ενώ αναφερόμενος γενικότερα στην ελληνική οικονομία, είπε ότι «η ελληνική κρίση βρίσκεται σίγουρα σε σημείο καμπής, με πολλά από τα αρνητικά ελπίζω πίσω μας».

Το brand «Ελλάδα» μπορεί να προωθήσει τα προϊόντα σε ξένες αγορές
Ροή επενδύσεων στον αγροτικό τομέα

Τεράστια κίνηση επενδυτικών κεφαλαίων στον αγροτικό τομέα διεθνώς, προέβλεψε στο μέλλον ο αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ταμείου Ανάπτυξης Νέας Οικονομίας, κ. Νίκος Χαριτάκης, αποκαλύπτοντας, ταυτόχρονα, ότι το ΤΑΝΕΟ θα επιδιώξει συνεργασία με το Qatar Investment Authority Fund, που διαχειρίζεται κεφάλαια συνολικού ύψους 1,3 τρισ. δολ παγκοσμίως.

Ανέφερε ακόμη ότι έως το τέλος Ιουνίου του 2013 αναμένεται να ευοδωθεί η προσπάθεια που έχει  ξεκινήσει, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) για τη δημιουργία ενός κεφαλαίου ενίσχυσης θυγατρικών ελληνικών επιχειρήσεων  με δραστηριότητα στη νοτιοανατολική Ευρώπη, ύψους 100 εκατ. ευρώ, ενώ την ίδια περίοδο υπολογίζεται να ολοκληρωθεί και η συγκέντρωση κεφαλαίων για το πανευρωπαϊκό κεφάλαιο «Αthena Fund», ύψους 250 εκατ. ευρώ για την περίοδο 2014-2020, το οποίο επίσης θα επενδύει σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Αισιοδοξία και εξωστρέφεια

Αισιόδοξος για συνέχιση της ροής ξένων κεφαλαίων στο Χρηματιστήριο Αθηνών, εμφανίστηκε ο αντιπρόεδρος του ΧΑ, Νικόλαος Πορφύρης, ενώ ο πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Εταιρειών Επιχειρηματικού Κεφαλαίου Γιάννης Παπαδόπουλος ανέφερε πως στη χώρα  μας δραστηριοποιούνται 18 εταιρείες Venture Capital που διαχειρίζονται 1,5 δισ. ευρώ, αλλά παρόλα αυτά «μένουμε πεισματικά τελευταίοι στη σχετική λίστα».

Ενίσχυση της εξωστρέφειας για τα ελληνικά προϊόντα, υπό το brand

«Ελλάδα», πρότεινε ο επιχειρηματίας Νίκος Ευθυμιάδης, πρόεδρος του ομίλου Redestos, θυμίζοντας πως ελάχιστα από τα κονδύλια ύψους 100 δισ. ευρώ που έχει λάβει η χώρα μέχρι τώρα έπιασαν τόπο.

Κρίσιμη παράμετρος, η αξιοποίηση του εγχώριου γενετικού υλικού μέσα από την καινοτομία και την έρευνα

Η επιτυχημένη γεωργία στέκεται αυτόνομα στα πόδια της

Στροφή στην έρευνα, την καινοτομία και την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων, γιατί η ποιότητα ανοίγει τις πόρτες στην εξωστρέφεια, είναι το μοντέλο που οραματίζεται για την ελληνική αγροτική παραγωγή το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με τον Αθανάσιο Τσαυτάρη να δηλώνει πεισμένος ότι παρά τη δύσκολη σημερινή συγκυρία η Ελλάδα θα τα καταφέρει.

«Στη χώρα μας δεν ταιριάζει η γεωργία χαμηλού κόστους. Ταιριάζει αφάνταστα μια γεωργία ποιότητας, που σέβεται το περιβάλλον και την αειφορία, συνδυασμένη με ικανοποιητική μεταποιητική βιομηχανία και με στόχο καταναλωτές εντός και εκτός Ελλάδας», ανέφερε από το βήμα του συνεδρίου Economist και αφού προειδοποίησε ότι εφεξής όλοι οι διαθέσιμοι πόροι (ανθρώπινοι, νερό άρδευσης, γη κλπ) θα είναι περιορισμένοι, αυτό που μένει για να ικανοποιηθεί η αυξανόμενη ζήτηση, που θα διπλασιαστεί σε 15 χρόνια και τριπλασιαστεί σε 50 έτη, είναι να δοθεί προτεραιότητα στη γνώση, την έρευνα και την καινοτομία και η χώρα να ζυγίσει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της, ώστε να βρει τη δική της γωνία στον παγκόσμιο καταμερισμό.

Σήματα ποιότητας

«Η χώρα μας πρέπει να αξιοποιήσει τα τρία νέα σήματα για την ποιότητα, που θα εισάγει η Ε.Ε. για τα παραδοσιακά προϊόντα, τα προϊόντα της ορεινής παραγωγής και της νησιώτικης παραγωγής, παράλληλα με τα ΠΟΠ και τα ΠΓΕ» τόνισε ο υπουργός, γιατί «η οικουμένη συνωμοτεί υπέρ μιας τέτοιας γεωργίας στην Ελλάδα». Περαιτέρω επισήμανε ότι οι επιδοτήσεις είναι εργαλείο πολιτικής και «κακώς έγιναν αυτοσκοπός» και παραδέχθηκε ότι παράγουμε πολλά και καλά προϊόντα, αλλά κάνουμε και πολλές εισαγωγές. «Όταν έχεις ποιοτικά προϊόντα, όλοι οι δρόμοι είναι ανοικτοί στην εξωστρέφεια», είπε, δίδοντας το στίγμα του μοντέλου που πρέπει να ακολουθηθεί εφεξής. Έκανε μάλιστα ιδιαίτερη αναφορά σε έναν επιχειρηματία από την Άρτα ο οποίος διατηρεί 9.000 χοιρομητέρες, με ζωοτροφές τις οποίες αποκτά μέσω συμβολαιακής γεωργίας, ενώ αξιοποιεί και την κοπριά για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος.

Παραδείγματα

«Αυτός ο άνθρωπος ήρθε και μας είπε ότι θέλει να διπλασιάσει τη μονάδα του. Και πώς να μην τον βοηθήσουμε. Αν είχαμε άλλους τρεις τέτοιους στην Άρτα, ο νομός θα έλυνε το πρόβλημά του σε ηλεκτρική ενέργεια», τόνισε ο κ. Τσαυτάρης, για να προσθέσει ότι ανάλογα πετυχημένα παραδείγματα υπάρχουν και για το λάδι, τη φέτα, το ρόδι, το ελληνικό γιαούρτι αλλά και τον καπνό ακόμη, για τον οποίο όπως ανέφερε η Philip Morris αποφάσισε να επεκτείνει για ακόμη τρία χρόνια τη συμφωνία για την παραλαβή του 50% της εθνικής παραγωγής του προϊόντος.
Ο υπουργός τόνισε ακόμη ότι στόχος της Ευρώπης δεν είναι πλέον μόνο η ασφάλεια των τροφίμων (food safety), αλλά και η αυτάρκεια (food security) και προς αυτή την κατεύθυνση σημείωσε ότι η Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει το εγχώριο γενετικό υλικό μέσα από την καινοτομία και την έρευνα. «Οι ευκαιρίες είναι εκεί έξω και μπορούμε να τα καταφέρουμε εάν είμαστε όλοι μαζί», τόνισε ο κ. Τσαυτάρης.

Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων 

Από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ κ. Δ. Λακασάς ζήτησε μεταξύ άλλων την ίδρυση χρηματιστηρίου εμπορευμάτων, με έδρα τη Θεσσαλονίκη, το οποίο θα παρουσιάζει, σημαντικά πλεονεκτήματα, σε σχέση με τα προωθούμενα δημοπρατήρια αγροτικών προϊόντων, ενώ ο ομόλογός του από τον ΣΒΒΕ πρότεινε να γίνει αιχμή του δόρατος για το άνοιγμα νέων αγορών και η ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας.

Αλληλεξάρτηση με τις πόλεις

Τον κρίσιμο ρόλο των μεγάλων αστικών κέντρων στην εξέλιξη της γεωργίας και της αγροτικής οικονομίας, αλλά και τη μεταξύ τους αλληλεξάρτηση, ανέδειξε ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης. Ο Μπουτάρης θύμισε πως οι πόλεις διαχειρίζονται το χρηματοπιστωτικό σύστημα, τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα που παράγουν καινοτομίες, τις υποδομές για την εμπορευσιμότητά τους, τη ζήτηση και την υγιεινή διατροφή και στην πράξη διαμορφώνουν τη γεωργία και διαμορφώνονται από αυτή.

«Το μήνυμα που θέλω να στείλω είναι ότι η Θεσσαλονίκη ως πόλη έχει κάθε λόγο να ασχοληθεί με την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής γεωργίας, διότι η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής γεωργίας αφορά κατεξοχήν  και πόλεις σαν την Θεσσαλονίκη, την Καβάλα, τα Ιωάννινα, τον Βόλο κ.ά.», είπε ο κ. Μπουτάρης. Παρ’ όλα αυτά δεν μάσησε τα λόγια του. Την πόλη του, τη χαρακτήρισε κλασσικό προς αποφυγή παράδειγμα του παρεπόμενου κόστους αδιαφορίας μιας πόλης για την σχέση αλληλεξάρτησης με την γεωργία.

Ορμώμενος από το καπνεμπόριο, στο οποίο η Θεσσαλονίκη για χρόνια ήταν η πόλη όπου γίνονταν η μεταποίηση και εξαγωγή του, τόνισε ότι για λόγους ψηφοθηρικούς η διοίκηση το οδήγησε σε εξαφάνιση. «Η πρωτεύουσα του καπνεμπορίου, η πόλη μας, δεν σηκώθηκε να πει στάσου, τι πας να κάνεις, γιατί μειώνεις την ανταγωνιστικότητα και την παραγωγή ενός προϊόντος που δημιούργησε ένα ευρύ παραγωγικό κύκλο, στις μεταφορές, στο λιμάνι, στην στελεχική στήριξη, στον μηχανολογικό εξοπλισμό, στην σώρευση κεφαλαίου;» τόνισε.

Το γεγονός ότι αυτοί οι προβληματισμοί αντιμετωπίστηκαν… χαλαρά από τη Θεσσαλονίκη στοίχισε στην πόλη, και η ανεργία σήμερα έχει φθάσει στο 30%. Ο Μπουτάρης έθεσε το βασικό ερώτημα για το ποια οικονομία θέλει η πόλη, διότι «το βιοτικό επίπεδό της θα εξαρτηθεί στο μέλλον από την αποκατάσταση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της γεωργίας».

«Εχθρός» ο αθέμιτος ανταγωνισμός 

Το ενδεχόμενο επιδότησης του ημερομισθίου και των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών για την εποχική εργασία στον αγροτικό τομέα, γνωστοποίησε από το συνέδριο ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Νίκος Παναγιωτόπουλος, ενώ ο ομόλογός του στο υπουργείο Ανάπτυξης κ. Αθ. Σκορδάς προειδοποίησε ότι η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να παρέμβει για να ελεγχθούν οι συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού και τόνισε πως «δεν διαλανθάνει της προσοχής μας το τι συμβαίνει στον χώρο των φυτοφαρμάκων, των λιπασμάτων κλπ».

Πηγή agronews.gr Του Λεωνίδα Λιάμη