Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλληλεγγύης για τις φυσικές καταστροφές προτείνουν οι Οικολόγοι Πράσινοι

Παρέμβαση  Νίκου Χρυσόγελου στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου

Ναι, χρειάζεται Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλληλεγγύης για τις φυσικές καταστροφές όπως και πολιτικές πρόληψης

                           

“Η κατακόρυφη αύξηση της συχνότητας και της έντασης των φυσικών καταστροφών κάνει αναγκαία την ύπαρξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου Αλληλεγγύης, με δεδομένο ότι η οικονομική ζημιά από αυτές για την περίοδο 1980-2011 έχει ανέλθει σε 455 δις ευρώ [1], ενώ οι ασφάλειες κάλυψαν μόνο το 27% των ζημιών, περίπου 126 δις. Όμως, χρειάζεται να δίνεται έμφαση στις πολιτικές πρόληψης των φυσικών καταστροφών και περιορισμού των επιπτώσεών τους ακόμα και μέσω των χρηματοδοτήσεων αποζημίωσης των περιοχών που πλήττονται και της προώθησης έργων αποκατάστασης που συμβάλλουν στη βιωσιμότητα”, επισήμανε ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων / Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο, μιλώντας την Δευτέρα 14/1/2013, ως εισηγητής των πράσινων, στη συζήτηση σχετικής έκθεσης στην Ολομέλεια, στο Στρασβούργο, για την Πολιτική Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλληλεγγύης.

Κατά τη συζήτηση και ψήφιση της έκθεσης Ferragut A7-0398/2012 [2] στην Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης είχαν υπερψηφιστεί και οι τροπολογίες [3] που είχε καταθέσει ο Νίκος Χρυσόγελος, εκ μέρους της Ομάδας των Πράσινων. Περιλαμβάνονται έτσι στην τελική έκθεση όπως αυτή υπερψηφίστηκε από τους ευρωβουλευτές την Τρίτη 15/1/2013. 

Κατά την παρέμβασή του στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου, κατά τη σχετική συζήτηση, ο Νίκος Χρυσόγελος τόνισε: “Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλληλεγγύης ξεκίνησε αμέσως μετά τις πλημμύρες του 2002. Η κλιματική αλλαγή κι άλλες παρεμβάσεις στην παράκτια ζώνη, τις όχθες ποταμών, τα δάση, και γενικότερα στα οικοσυστήματα και στις πόλεις, έχουν οδηγήσει σε αύξηση της συχνότητας και της έντασης των φυσικών καταστροφών, ιδιαίτερα πλημμυρών, δασικών πυρκαγιών, ακραίων καιρικών φαινομένων. Από την άλλη έχουμε σεισμούς που επίσης προκαλούν περισσότερες ζημιές σε περιοχές με κακή ποιότητα κατασκευών. 

Το 2005 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μπλόκαρε τις αλλαγές στο Ταμείο. Αυτή τη φορά η πρόταση της Επιτροπής με τις τροπολογίες του Ευρωκοινοβουλίου πρέπει να γίνουν δεκτές από το Συμβούλιο ώστε να βελτιωθεί η λειτουργία του Ταμείου, με δεδομένη την αύξηση της συχνότητας και της έντασης των φυσικών καταστροφών και στην Ευρώπη. 

Από το 1980 έως το 2011 οι συνολικές ζημιές στον Ευρωπαϊκό χώρο από υδρολογικά, γεωφυσικά, κλιματολογικά και ακραία φαινόμενα γενικά όπως ξηρασίες, πυρκαγιές, πλημμύρες ανέρχονται σε 455 δις ευρώ, ενώ οι φυσικές καταστροφές προκάλεσαν 110.000 θανάτους. Οι ασφάλειες κάλυψαν μόνο το 27% των περιπτώσεων, περίπου 126 δις ευρώ, ενώ δεν καλύπτουν συνήθως φαινόμενα πλημμυρών, ξηρασίας,  καύσωνα, δασικών πυρκαγιών, έκρηξης ηφαιστείων. 

Το Ταμείο πρέπει λοιπόν να παίξει ενεργό ρόλο στην αποτελεσματική αποκατάσταση περιοχών και της κοινωνικής ζωής σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών που ξεπερνούν  ζημιές από ένα μέγεθος και πάνω, αφού οι ασφάλειες δεν καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος των ζημιών. Η συνεισφορά του Ταμείου να γίνεται, όμως, με τρόπο που θα βελτιώνει τις πολιτικές και πρακτικές πρόληψης των φυσικών καταστροφών καθώς και θα περιορίζει τις συνέπειες τους, όπως για παράδειγμα περιορισμός της έντασης και της συχνότητας φαινομένων όπως οι πλημμύρες και οι δασικές πυρκαγιές ή ενίσχυση της αντισεισμικής προστασίας. Ο καλύτερος και πιο οικονομικός τρόπος για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών είναι η πρόληψη. Πρέπει, λοιπόν, να αξιοποιείται η εμπειρία και η γνώση που προκύπτουν από τη μελέτη των καταστροφών που συμβαίνουν. Θα μπορούσε να προβλεφθεί η υποχρέωση των επωφελούμενων Κ-Μ και περιφερειών να συντάσσουν εκθέσεις με τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την αξιολόγηση των συνεπειών και των αιτιών μιας φυσικής καταστροφής.

Επίσης, τα έργα αποκατάστασης που ενισχύονται από το Ταμείο πρέπει να συμβάλλουν στη βιωσιμότητα και να ενσωματώνουν την αρχή της “προσέγγισης του οικοσυστήματος”, για να μην επαναλαμβάνονται λάθη στο σχεδιασμό έργων και να μην χρηματοδοτούνται άστοχες πολιτικές. 

Στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής και περιφερειακής ανάπτυξης πρέπει να βελτιωθεί η συνεργασία μεταξύ των Κρατών Μελών, των τοπικών και περιφερειακών αρχών και στην περίπτωση των φυσικών καταστροφών.

Είναι αναγκαίο να  απλοποιηθούν οι διοικητικές-γραφειοκρατικές διαδικασίες, να βελτιωθεί η διαδικασία επιλογής και να είναι πιο ξεκάθαρες οι περιπτώσεις που μπορούν να στηριχθούν από το Ταμείο, αφού 49 περιπτώσεις επιλέχθηκαν για ενίσχυση με συνολικά 3,2 δις μέσα σε μια δεκαετία, αλλά το 60% των αιτήσεων που είχαν υποβληθεί απορρίφθηκαν τελικώς.

Το Ευρωκοινοβούλιο θα πρέπει να έχει δικαίωμα συν-απόφασης στην περίπτωση του Ταμείου Αλληλεγγύης, όχι να παραμεριστεί. Δεν είναι η συν-απόφαση που προκαλεί την καθυστέρηση. Απαιτούνται στοχευμένες παρεμβάσεις ώστε να βελτιωθεί ο χρόνος που απαιτείται μέχρι να φτάσουν οι οικονομικοί πόροι από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς στα κράτη μέλη αλλά και από τα κράτη – μέλη στους δικαιούχους των αποζημιώσεων στις περιφέρειες. Πολλές φορές παίρνει μέχρι και δυο χρόνια μέχρι να φτάσουν οι πόροι στους δικαιούχους.”

[1] Natural disasters in EEA member countries

[2] Έκθεση σχετικά με την υλοποίηση και εφαρμογή του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης

[3] Αναλυτικά οι τροπολογίες που είχε καταθέσει ο Νίκος Χρυσόγελος και ενσωματώθηκαν στην έκθεση που υπερψηφίστηκε:

- Πρόληψη και βιωσιμότητα από φυσικές καταστροφές, πρόληψη από δασικές πυρκαγιές (παράγραφος 20b)

- Τα Κράτη Μέλη δεν θα πρέπει να καθυστερούν τα χρήματα για όσους είναι θύματα φυσικών καταστροφών, μερικές φορές, τα θύματα πρέπει να περιμένουν για μήνες μέχρι να λάβουν κάποια αποζημίωση (παράγραφος 4)

- Είναι ανάγκη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εξασφαλίζουν τους οικονομικούς πόρους, ενώ τα κράτη-μέλη δεν θα πρέπει να καθυστερούν την καταβολή των αποζημιώσεων στους δικαιούχους (παράγραφος 13)

- Να ενισχυθούν οι πολιτικές πρόληψης και αποτροπής δασικών πυρκαγιών. Παροχή βοήθειας προς τα κράτη-μέλη και τις περιοχές στις οποίες οι καταστροφές που ενσκήπτουν ( παράγραφος 17)

- Καλύτερη συνεργασία μεταξύ των Κρατών Μελών, των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην περίπτωση των φυσικών καταστροφών (παράγραφος 12b)

- Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να έχει δικαίωμα συναπόφασης στην περίπτωση του Ταμείου Αλληλεγγύης (παράγραφος 13)

 - Απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών. Συνεργασία και ανταλλαγή τεχνογνωσίας ανάμεσα στις τοπικές και περιφερειακές αρχές των κρατών μελών (παράγραφος 12a)

- Αποτελεσματική πρόληψη των πυρκαγιών και υιοθέτηση κριτηρίων για τον έλεγχο των  καταστροφών (παράγραφος 20a).

Δείτε το βίντεο http://youtu.be/iN9pgVoMa5o