Τα νησιά του Αιγαίου δεν αντέχουν αύξηση του ΦΠΑ


ΓΡΑΦΕΙΟ Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΚΟΡΟΜΗΛΑΣ
Πρόεδρος Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών


Στα νησιά του Αιγαίου, εκτός της Κρήτης, οι συντελεστές ΦΠΑ είναι μειωμένοι κατά 30%. Πολλά δημοσιεύματα τον τελευταίο καιρό κάνουν λόγο για πιθανή κατάργηση των μειωμένων συντελεστών. Για τα νησιά αυτά οι μειωμένοι συντελεστές του ΦΠΑ δεν αποτελούν, όπως πολλές φορές τίθεται από τους εισηγητές της κατάργησής τους, κάποιο ιδιαίτερο προνόμιο αλλά αντίθετα αποτελεί αντιστάθμισμα για τις ιδιαιτερότητες και τα προβλήματα που απορρέουν από τη νησιωτικότητα.
Η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών, με μαθηματική ακρίβεια, οδηγεί στη σημαντική αύξηση του κόστους ζωής των κατοίκων των νησιών (αύξηση κόστους μεταφοράς εμπορευμάτων και πρώτων υλών, αύξηση κόστους παρεχομένων υπηρεσιών), στη μείωση της ανταγωνιστικότητας των παραγομένων στα νησιά προϊόντων, στη μείωση της ανταγωνιστικότητας των τουριστικών επιχειρήσεων και στην αύξηση της ύφεσης με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση των τοπικών οικονομιών κάτι που θα οδηγήσει στο κλείσιμο χιλιάδων μικρομεσαίων αλλά και μεγαλύτερων επιχειρήσεων και στην αύξηση της ανεργίας.
Σύμφωνα δε με παράγοντες της αγοράς οι συνέπειες, ειδικά σε ό,τι αφορά τον τουριστικό κλάδο, αναμένεται να είναι καταστροφικές διότι τουρισμός, παρ' όλη την ύφεση, είναι ο κλάδος που μέχρι σήμερα τουλάχιστον λειτουργεί αποδοτικά προσφέροντας ένα σημαντικό κομμάτι στα δημόσια έσοδα. Το τουριστικό προϊόν αναμένεται να γίνει πιο ακριβό με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του τζίρου των τουριστικών επιχειρήσεων με ό,τι αυτό συνεπάγεται (αύξηση ανεργίας κ.λπ.). Παράλληλα θα ευνοηθούν οι ανταγωνιστικές, σε ότι αφορά τον τουρισμό, χώρες όπως κατά κύριο λόγο η Τουρκία, η Ιταλία, η Ισπανία, κ.λπ.
Πέραν όμως των ανωτέρω ένα σημαντικό στοιχείο που θα πρέπει να αναφερθεί είναι η αρνητική συσχέτιση που υφίσταται μεταξύ της αυξημένης φορολογίας και της παραοικονομίας. Η αύξηση της φορολογίας, ειδικότερα δε η αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ τα τελευταία χρόνια, έχει οδηγήσει ταυτόχρονα στην αύξηση της παραοικονομίας.
Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον στοιχείο που προκύπτει από τις εκθέσεις του ΟΟΣΑ είναι ότι, ενώ η Ελλάδα έχει από τους υψηλότερους συντελεστές ΦΠΑ στις χώρες της Ε.Ε.-27 (23% έναντι μέσου όρου 18,5%), έχει ταυτοχρόνως από τα υψηλότερα ποσοστά παραοικονομίας και άρα φοροδιαφυγής (άνω του 25% έναντι 19% της Ε.Ε.-27), στοιχείο που επιβεβαιώνει τα προαναφερθέντα δηλαδή ότι οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές ενισχύουν την τάση για φοροδιαφυγή.
Κανένας δεν αμφιβάλει ότι τα δημόσια έσοδα πρέπει να ενισχυθούν, όχι όμως με μέτρα που θα πλήξουν ιδιαίτερα μια οικονομία η οποία κάθε μέρα που περνάει βυθίζεται ακόμα πιο βαθιά στην ύφεση, χωρίς ακόμα ορατά σημάδια ανάκαμψης αλλά με μέτρα ουσίας δηλαδή μόνιμα. Με μέτρα τα οποία ίσως να εξασφαλίσουν μια μεσοβραχυπρόθεσμη τόνωση των κρατικών ταμείων αφενός δημιουργείται λαϊκή δυσαρέσκεια, εκφραζόμενη με ποικίλους τρόπους, και αφετέρου εκδηλώνεται μαζικά η παραβατική συμπεριφορά. Η μάχη των εσόδων θα κερδηθεί μόνο εφόσον παταχθεί η φοροδιαφυγή όπως επίσης και αν βελτιωθεί η φορολογική αποδοτικότητα του ΦΠΑ η οποία σύμφωνα με την πρόσφατα δημοσιοποιημένη «Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική 2011-2012», μειώθηκε από το 0,51 για το 2008 στο 0,45 για το 2011, και αυτό μπορεί να γίνει πράξη μόνο με μια ριζοσπαστική φορολογική μεταρρύθμιση.
Τα δημόσια έσοδα δεν θα αυξηθούν ούτε θα δημιουργηθούν πρωτογενή πλεονάσματα αν καταργηθούν οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου.
Οι εμπνευστές της πρότασης γνωρίζουν τα νησιά στην καλύτερη περίπτωση από τις διακοπές τους το Καλοκαίρι όπου όλα είναι «όμορφα, ονειρικά και αγγελικά πλασμένα». Όμως όταν το Καλοκαίρι τελειώσει, όταν τα αεροπορικά δρομολόγια περιοριστούν, σε όσα νησιά έχουν αεροπορική σύνδεση, όταν το πλοίο ακόμα και στα μεγάλα νησιά έρχεται μία ή το πολύ δύο φορές την εβδομάδα «θεού θέλοντος και καιρού επιτρέποντος», οι μεν κάτοικοι παραμένουν εκεί φυλάσσοντας Θερμοπύλες, οι δε εμπνευστές της πρότασης ίσως να βλέπουν τα νησιά αυτά μόνο στις φωτογραφίες ή στα βίντεο των διακοπών τους.
Είναι πολύ δύσκολο να ζεις και να δημιουργείς στη νησιωτική Ελλάδα, δεν πρέπει να γίνει δυσκολότερο ή απαγορευτικό.